Qəza orucu olan və üç mübarək ayın orucunun savabından da məhrum olmaq istəməyən adam nə etsin?
Cavab: İslam dininə görə, Ramazan ayında oruc tutmaq vacib, qalan günlərdə oruc tutmaq isə müstəhəbdir. Vacib Ramazan orucundan qəzası olan adam əvvəlcə qəzalarını tutmalıdır, yalnız bundan sonra müstəhəb oruclara keçə bilər. Amma rəcəb və şəban aylarında oruc tutmağın da çoxlu savabı var. Bu savabdan məhrum olmamaq üçün adam həmin mübarək aylarda qəza niyyəti ilə oruc tuta bilər. Yəni rəcəb və şəban aylarında oruc tutanda gərək vaxtilə tutmadığı orucların qəzasını niyyət etsin. Bu halda həm öz vacib vəzifəsini yerinə yetirib borcdan azad olar, həm də mübarək ayların oruc savabını da müəyyən səviyyədə əldə edər.
Ramazan ayının birinci gecəsi orucun niyyəti yaddan çıxarsa və günortadan qabaq yada düşərsə, bu halda orucun hökmü nədir?
Sual : Ramazan ayının birinci gecəsi orucun niyyəti yaddan çıxarsa və günortadan qabaq yada düşərsə, bu halda orucun hökmü nədir?
Bütün müctəhidlərin rə`yi (Təbrizi və Vəhiddən başqa): Orucu batil edən əməllər etməyibsə, niyyət etməlidir. Və orucu düzdür. Amma orucu batil edən əməllərdən birini edərsə, orucu batildir. Lakin (ramazan ayının hörmətinə xatir) şam azanına qədər batil edən əməllərdən çəkinsin və ramazan ayından sonra o günün qəzasını tutsun...
Allah-Taala dərgahında orucun dərəcələri varmı?
Əxlaq alimlərinin yuxarıda qeyd olunmuş baxışı bu barədə mövcud olan rəvayətlərdən alınmışdır. İmam Baqir (ə) ümumxalq kütləsinin orucu barədə buyurur: «Oruc tutan şəxs dörd işdən çəkinərsə, onun gördüyü digər işlər orucuna xələl gətirməz: Yemək, içmək, qadınlarla cinsi əlaqədə olmaq və başı suya batırmaq.» İmam Sadiq (ə) xüsusi mö`minlərin orucu barədə buyurur: «Oruc olduqda sənin qulaq və gözün haram işlər qarşısında, həmçinin bütün bədən üzvlərin pis işlər qarşısında oruc olmalıdır.» Həzrət Əli (ə) isə daha xüsusi mö`minlərin orucu barədə belə buyurmuşdur: «Qəlb orucu və özünü günah fikirlərdən qorumaq, qarın orucu və özünü yeməkdən saxlamaqdan üstündür.»
Oruc tutan şəxsə hansı işlər məkruh (bəyənilməyən) hesab olunur?
Oruc tutan şəxsə məkruh olan və bəyənilməyən işlər:
1-Gözə dərman tökmək (Qeyri-zəruri halda) 2-Gözə sürmə çəkmək 3-Qan aldırmaq 4-Zəifliyə səbəb olacaq təqdirdə hamama girmək 5-Ətirli gülləri iyləmək 6-Qadının suda oturması 7-Əyindəki paltarını islatmaq
8-Diş çəkdirmək,yaxud ağızdan qan gəlməsinə səbəb olacaq hər hansı bır iş görmək (Qeyri zəruri halda)
9-Yaş ağacla mısvak etmək ( dişin dibini təmizləmək) 10-Şəhvəti təhrik edən işlər görmək.
Hansı 7 yerdə qüsl almaq vacib olur?
İnsana qüsl bir neçə yerdə vacib olur:
1. Bədəndən sperma xaric olsa (cənabət) - qadın-kişi üçün müştərək qüsl növüdür.
2. Ölən adama toxunduqda (məss-meyyit) - qadın-kişi üçün müştərək qüsl növüdür.
3. Öləndə (meyyit) - qadın-kişi üçün müştərək qüsl növüdür...
7. İnsan qusl etməyi nəzir və ya əhd etsə - qadın-kişi üçün müştərək qüsl növüdür.
Orucluqda səfərin gerçəkləşməsi üçün insan \"tərəxxüs\" həddini keçməlidirmi?
MÜBARƏK RAMAZAN AYINDA SƏFƏR HÖKMLƏRİ: Səkkiz fərsəx məsafə qət etmək insanın namazının səfərdə qəsr (4 rəkətli 2 rəkət) olmasına səbəb olur. Əlbəttə, istər bu səkkiz fərsəxlik məsafə birbaşa qət edilsin, - yəni, təqribən 44 və ya 45 km – istərsə də gedib-gəlmək birlikdə səkkiz fərsəx olsun. Yəni dörd fərsəx gedin və həmin yolu və ya onun qədər yolu qayıdın. Bunu hamı bilir ki, əgər ramazan ayında kimsə səfərə çıxarsa, - özünəməxsus şəraitdə - və bu qədər məsafəni qət edərsə, ona oruc vacib deyil. Yəni şiə məzhəbinə görə, səfərdə oruc tutmaq haramdır. Əlbəttə, əhli-sünnə də səfərdə oruc tutmağı vacib hesab etmir. Amma haram olduğunu da bildirmir. Onlar deyirlər ki, insan səfərdə oruc tuta bilər. Şiə alimlərinin fikrincə isə səfər halında oruc tutmaq icazəli deyil. Əgər bu səfər həyata keçərsə, belədir. Onun özünəməxsus şərtləri var ki, risalələrdə geniş şəkildə şərh edilib.
Mәhrәm оlmаğа sәbәb оlаn südvеrmәnin 9 şәrti vаr?!
Kişi və qadın cinsi bir-birinə şəriətə əsasən naməhrəm və onlarla əlaqədə bəzi qadağaları vardır. Yalnız iki yolla İslam şəriətində qadın-kişi, və kişi qadınla əlaqədə yarada bilər. ki ikinci yolu süd vasitəsidir. Yəni əgər oğlan uşağı bir xanımdan körpə olarkən süd yemişdirsə, həmin uşaq o qadına və ona bağlı olan bəzi insanlar məhrəm olur şəritə qadağaların bəzisi onların üstündən götürülür. Və bu süd məhrəmlik yalnız neçə şərtə riayət olunması təqdirdə hökmə sahiblənir. Ki ibarətdirlər:
1-Uşаq diri qаdının döşündәn süd әmsin; Dеmәli ölmüş qаdının döşündәn süd әmsә, fаydаsı yохdur (mәhrәmlik yаrаtmır).
2-О qаdının südü hаrаmdаn оlmаsın; Dеmәli zinаdаn dünyаyа gәlәn uşаğın südünü bаşqа uşаğа vеrsәlәr uşаq о süd vаsitәsilә hеç kәsә mәhrәm оlmur...
Ayaqyolunda öz-özü ilə və ya başqaları ilə danışmaq, dua etmək olarmı?
Cavab: Ayaqyolunda zəruri ehtiyac olmadan danışmaq məkruhdur, amma zikr söyləmək məkruh deyil. Çünki Allahın zikrini hər zaman və hər yerdə söyləməyin savabı var. Təharət ehkamında deyilir ki, ayaqyoluna girəndə əvvəlcə sol ayağı içəri qoymaq və şeytandan Allaha sığınmaq mənasını ifadə edən bir zikri söyləmək müstəhəbdir.
Ayaqyolunda Allahın adlarını zikr etmək, təsbihat demək, hətta Qurandan ayət əl-kürsini oxumaq da məkruh deyil (ayət əl-kürsidən başqa Qurandan hansısa ayə oxumaq məkruhdur). Ayaqyolundan çxıarkən də bəzi duaları söyləmək müstəhəbdir. Ayaqyolunda söylənməsi müstəhəb olan zikr və duaların haqqında hədis toplularında və fiqh kitablarında ətraflı məlumat verilir.
Sual: Qünutda azərbaycan dilində dua etmək olarmı?
Cavab: Qünut namazda yeganə əməldir ki, onun sözlərini istənilən dildə söyləməyə icazə verilir. Qünut duadan ibarətdir, duanı hər hansı dildə etməyin günahı yoxdur. Qünutdan başqa namazın bütün sözləri mütləq ərəb dilində deyilməlidir. Qeyd edək ki, qünutda məsumlardan rəvayət edilən duaları orijinal şəkildə, ərəb dilində oxumağın daha böyük savabı vardır. Çünki bu dualar Allahın əzəmətini və bəndənin Allah qarşısında mövqeyini ən gözəl şəkildə ifadə edir. Əgər namaz qılan şəxs ərəb dilində dua bilmirsə yaxud Allahdan özəl bir istəyi varsa, bunu öz ana dilində də söyləyə bilər.
Yemək və ya içmək qana bulaşarsa, nə etmək lazımdır?
Cavab: Şəriət baxımından bədəndən çıxan qan murdar sayılır. Qan hara düşərsə, oranı murdarlayır. Qana bulaşan yeri pak etmək lazımdır ki, murdarlıq yayılıb başqa yerlərə də ötürülməsin. Əgər almanı dişləyən zaman damağın qanı almaya dəysə, bu halda həmin dişlənmiş hissə murdar sayılacaq. Ona görə də almanın həmin bulaşmış hissəsini kəsib tullamaq lazımdır. Qalan hissələri yemək olar. Bununla yanaşı, damaq qanayan zaman ağızda olan tikəni də tüpürmək və bundan sonra ağzı su ilə yaxalayıb pak etmək lazımdır. Stəkanın içinə bircə damcı qan düşərsə, stəkandakı bütün maye murdar olar. Mayeni boşaldıb tullamaq, stəkanı yuyub pak etmək, ağzın da içini yuyub paklamaq lazımdır.