İLAHİ TƏRBİYƏ NECƏ BAŞ VERİR?

Şeytanın tələsinə düşən bir cavanın «Pərvərdigara, məni Özün üçün tərbiyə et»—deyə etdiyi dua çox həyəcanlı və iztirablı bir fəzada qəbul olundu və bu səadətli cavanın mə᾽nəvi həyatında əsaslı bir dönüş yaratdı ki, onu zahiri şeyləri müşahidə edən adi insanlar dərk etməkdə acizdirlər. Rəcəbəli bu təkamülü ilə yüz illik yolu bir gecədə keçmiş və bununla da Şeyx Rəcəbəli Xəyyat kimi məşhurlaşmışdır.
Neqare mən ke be məktəb nərəfto xət nəneveşt
Beğəmze məs᾽əle amuze səd mudərres şod
Məzmunu:
Mənim yarım məktəbə getmədən və yazı yazmadan,
Bir işarə ilə yüzlərlə müəllimin ustadı oldu.
İlahi tərbiyənin ilk mərhələlərində bu cavanın bəsirət gözü açılır, artıq varlığın batinində, mələkut aləmində başqalarının görmədiyi şeyləri görür, başqalarının eşitmədiyi səsləri eşidir. Bu batini təcrübə nəticəsində Şeyxdə belə bir e᾽tiqad yaranmışdı ki, ixlaslı olmaq bəsirət gözünün açılmasına səbəb olur.