Nəfslə mübarizə aparmaq üçün əməli proqram necə düzəltmək olar?!
Əxlaq alimlərinin nəzərinə görə, insan əgər həvayi-nəfsi ilə mübarizə aparmaq istəyirsə, ilk növbədə gərək düşünsün ki, özü kimdir, haradan və nə üçün gəlmişdir. Sonra hara gedəcəkdir. Orada hansı şeylərə ehtiyacı olacaqdır. Bununla yanaşı insan gərək:
1. Hər gün özünə şərt qoysun ki, pis iş görməyəcəkdir və dinin, ağlın zidd bildiyi əməllərdən uzaq olacaqdır.
2. Gün ərzində özünə nəzarət edəcəkdir. Sanki hansısa vacib bir iş üçün onu gözətçi qoyublar. O, məsuliyyət ilə özünə nəzarət etməlidir.
3. Artıq işlərini bitirəndə və gecə yatağına uzanmazdan əvvəl, əməllərini hesaba çəkməlidir. Əgər yaxşı əməllər görübdürsə, ona görə Allaha şükür etməlidir. Əgər günah edibdirsə tövbə etməlidir. Əxlaq alimləri ilk mərhələni məşaritə adlandırırlar, yəni, şərt qoymaq mərhələsi. İkinci mərhələ müraqibə mərhələsidir, yəni nəzarət. Üçüncü mərhələ isə mühasibə adlanır, yəni hesaba çəkmək.
Rəbius-sani ayının əlamətdar günləri hansı hadisələrə aiddir?
Hicri təqvimi İslam Peyğəmbərinin hicrəti ilə başlayır. Məkkədən Mədinə şəhərinə edilən bu hicrət miladi 622-ci ilində olub. Rəbius-sani ayı da hicri təqviminin 4-cü ayıdır. Rəbiu-sani baharın ikinci ayı deməkdir. Ola bilsin bu ay bu adla şöhrət tapanda bahar fəslinə təsadüf edib. (Məsudi. c- 2.s-188)
Ayın əlamətdar günləri: - İmam Baqirin (ə) şəhadəti - 1 - Şah Əbdül Əzimin doğum günü - 4 - İmam Həsən Əskərinin (ə) doğum günü – 8
- Xanım Məsumənin (ə) şəhadəti – 10 - İmam Cavadın (ə) övladı Musa Mubərqənin şəhadəti – 22 -Əllamə Əminin vəfatı (alim, fəqih) – 28
Böyük arif - Əllamə Qazi Təbatəbai - yol pulunu haradan alırdı?
Mərhum Ayətullah Qazi çox kasıb insan idi. Amma ailəsinin sayının çox olmasına baxmayaraq ki, o qədər təvəkkül və səbir əhli idi ki, ailəsinin problemləri bir zərrə qədər onu bu yoldan xaric etmirdi. Nəcəf əhli onun haqqında çox sayda əhvalat nəql edir. Bir gün onu Kufəyə gedən halda gördüm və evindən xaric olurdu. Mən də gizli halda onun arxasınca getməyə başladım. O, bazarın ortasından keçib gedirdi. Nəhayət dayanacağa gəlib çatdı. Düz getdi ki, maşına minsin. Bu anda gördüm ki, Hacı maşına minən zaman bir seyyid ona yaxınlaşdı və pul verdi. O, başını arxaya çevirdi və mənə baxıb gülümsədi. Mənə başa salmaq istədi ki, əgər insan səbir və təvəkkül etsə, Allah ona pulu belə çatdıracaqdır”.
İmam Rzanın (ə) hədisinə əsasən Bəndə namazda nələri hədəfləməlidir?
Muhəmməd ibni Sənan nəql edir: “İmam Rzaya (ə) sual verirlər ki, namazın vacib olmasının sirri nədir və Həzrət (ə) buyurur: “Namazın vacib olmasının sirri ibarətdir:
-Allah Təalanın rübubuyyətini etiraf etmək,
-Cəbbar Cəl və Cəlalın qarşısında xar və ehtiyaclı halda dayanmaq,
-Günahı etiraf etmək, onlara görə bağışlanma istəmək,
-Allah Təalanı böyük tutmaq və təzim etməyə xatir hər gün üzünü beş dəfə torpağa qoymaq,
Hansı altı dəstə insanların duaları qəbul olunmaz?!
Bir nəfər İmam Əliyə (ə) deyir ki, mənim duam niyə yerinə yetmir? Həzrət (ə) cavabında buyurur: “Peyğəmbərdən (s) gələn hədisdə belə nəql edilir ki, ümmətimin bir neçə dəstəsinin duası yerinə yetməz:
1. O insan ki, ata və anası üçün pislik istəyər.
2. (Borc alan insan,) borc verən insanın bədbəxt olması üçün dua edər ki, onun yanına hansısa malı qoymuşdur. Nə ondan sənəd almış və nə də şahid tutmuşdur.
3. O kişi ki, xanımının ziyanına dua edər, halbuki Allah həyat yoldaşının xilas olmasını onun əlində qərar vermişdir...
İnsanı vəhşi heyvandan qorumaq üçün hansı ayələri oxuması məsləhət görünür?!
Əmirəl-möminin (ə) buyurur: “Hər kim kimsəsiz səhrada qalarsa, “Əraf” surəsinin 54-cü ayəsini oxusun. İlahi mələklər onu qoruyar və şeytanlar ondan uzaq olarlar”.
Məsumlarımız (ə) buyurur: “Hər kim bu surəni (“Əraf” surəsini) gülab və zəfəranla yazar və özü ilə gəzdirərsə - o zamana qədər ki, bu yazı onunla olar, Allahın izni ilə heç bir vəhşi heyvan və düşmən ona yaxınlaşmaz”.
Məsumlarımız (ə) buyurur: “Hər kim “Əraf” surəsinin 54-56 ayələrini yatan zaman oxuyarsa, əgər Allahdan yuxusunun az olmasını istəyərsə, məqsədinə çatar. Gecə namazını qılmağa qadir olar”.
Səmanın və yerin 7 qatlı olmasının mənası nədir?
Yeddiqatlı səma nədir? Təfsirçilərin nəzərinə görə: 1. Yeddi, həqiqi mənasında istifadə olunmuş və yeddi qatlı səmaya işarə edir.
2. Yeddiqatlı səma dedikdə bu cür mövcud olan və tanımayan başqa yeddi səmanın olduğuna işarə edir. 3. Yeddi, qürb mənasındadır və ali mənəvi varlığa işarə edir.
4. Əgər yeddi çoxluq mənasını verərsə, bu zaman aşağıdakı mənaları təsəvvür etmək olur:
a) Çoxlu səmalar xəlq edilmişdir. Çoxlu yerlər xəlq edilmişdir. b) Çoxlu səma suyu olan təbəqələr və çoxlu daxili yer qatları xəlq edilmişdir.
Ancaq Quranın bəyan etdiyi yeddiqatlı səma və yer haqqında qəti bir nəzər mövcud deyildir. Verilən nəzərlər isə ehtimal üzərində olmuşdur. Ancaq bu nəzərdən gərək qafil olmayaq ki, Quranın həqiqi hədəfi – bəşərin hidayəti və mənəvi tərbiyəsidir. Allah Quranda yeddi rəqəmini bəyan edən zaman Öz müqəddəs zatının qüdrət və əzəli olmasını nəzərdə tutmuşdur.
Övladı necə tərbiyə etmək? – Məsumların (ə) mübarək buyuruşları
Övlad tərbiyəsi valideynin ən böyük vəzifələrindən biridir. Hər bir valideyn övladını saleh və cəmiyyətə fayda verən görmək istəyər. İstəyər ki, övladı tərbiyəli və saleh insan kimi yetişsin. Bu sahədə də Məsumların (ə) kəlamına müraciət edək və onlardan ibrət dərsləri alaq.
İmam Əli (ə) buyurur: “Uşaqlar yeddi il azaddırlar. Yeddi ilə ədəb və diqqətdədirlər. Sonrakı yeddi ili xidmətdə və yavərdədirlər”.
İmam Sadiq (ə) buyurur: “Uşaqlar yeddi il oyun oynayarlar. Yeddi il yazmaq və oxumaq öyrənərlər. Yeddi il isə həyatın halal və haram qanunlarını öyrənərlər”.
İmam Əli (ə) buyurur: “Övladlarınızı öz adət və ədəblərinizə məcbur etməyin. Çünki onlar sizin zamanınızdan qeyrisi üçün xəlq olublar”.
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Körpələrinizi ağladıqları üçün döyməyin”...
İnsanın gizli istedadlarının üzə çıxması üçün hansı 3 əmələ diqqət etmək lazımdır?!
İnsanın batinini tanımaq – insanşünaslığın ən mühüm mövzularındandır. Hər bir insan bu dünyaya xüsusi istedad və qabiliyyətlərlə gəlir. Onun bu gizli istedadları həyatın müxtəlif hadisələri və əməlləri sayəsində üzə çıxar və çiçəklənər. Bu, Allahın insana verdiyi sərmayəsidir ki, əgər onu ömrü boyu üzə çıxarda bilsə, kamala çata biləcəkdir.
Bəs nə edək ki, bu kamal sifətləri üzə çıxasın?
1. Özünü tanımaq haqqında təfəkkür etmək və düşünmək. İnsanı başqa canlılardan fərqləndirən tək sifəti təfəkkür və dərk qüvvəsidir.
2. Elmini artırmaq. Əgər Quran təfəkkür etməyə göstəriş verirsə, deməli elm qapılarının açılmasını yolunun məhz bu sahədə olduğunu bildirmək istəyir.
3. Havayi-nəfsin ardınca getməmək. İslam dini nəinki təfəkkür etməyə və elmi artırmağa göstəriş verir, həm də insana nəfsinə qalib gəlməyin yollarını da öyrədir.
İnsana lazım olan 4 elm hansılardır?! İmam Kazimin (ə) hədisi
İmam Kazım (ə) buyurur: “İnsanların bütün elmini dörd sahədə araşdırdım:
1. Biricisi budur ki, Pərvərdigarını və Xaliqini tanıyasan. Onu tanımağa elm əldə edəsən.
2. İkincisi – dərk edəsən ki, sənin varlığın və həyatının davamlı olması üçün hansı işlər görülmüşdür.
3. Üçüncüsü – biləsən ki, nə üçün yaradılmısan və məqsəd nə olmuşdur.
4. Dördüncüsü – səni din və etiqadından mərhum edən səbəblərə mərifət əldə edəsən. (Yəni, xoşbəxtlik və bədbəxtlik yolunu tanıyasan. Cəmiyyətdə gözü yumulu halda hərəkət etməyəsən)”.