Niyə peyğəmbərlərin (ə) hamısı Şərqdə zühur etmişdir?
Ulul-əzm peyğəmbərlər ki, həm kitaba və həm də dinə malik idilər, tarixin də isbat etdiyi kimi, Şərqdə zühur etmişdilər. Həzrət Nuh (ə) İraqda zühur etmişdir. İmam Sadiq (ə) buyurur: “Nuhun (ə) zamanında Kufə və məcsidi var idi. Nuhun (ə) və qəbiləsinin mənzilləri Fəratın kənarında Kufənin qərb tərəfində olan bir kənddə idi”. (Erfan)
Həzrət İbrahim (ə) dəvətini İraq və Şamda etmişdir. Misir və Hicaza da səfər etmişdir.
Həzrət Musa (ə) Misirdə zühur etmiş və sonra Fələstinə gəlmişdir.
Həzrət İsanın (ə) dəvət yerləri Şam və Fələstin olmuşdur.
İslam Peyğəmbəri (s) də Hicazda zühur etmişdir.
Ona görə də demək olar ki, Şərq – peyğəmbərlərin (ə) ən çox zühur etdikləri məkanlar olmuşdur. Bəs bunun səbəbi nədir?
O zaman ki, söhbət İlahi risalətdən gedir, insanların istedadlarına və yaşadıqları diyarlara çox diqqət olunur. Təbii ki, Allahın bu işə mütləq agahlığı vardır. Fələstin, Məkkə və Mədinə kimi şəhərlər Allahın dəvətini qəbul etmək istedadına malik olan insanlara malik olmuşdur. Ona görə də Şərq, insan mədəniyyətinin formalaşdığı bir beşikdir.
Vəhşi və ya yarıvəhşi olan qəbilələrin bu dəvəti qəbul etmək istedadları yox idi. Əgər hətta qəbul etsələr belə, onu yaymaq qabiliyyətinə malik deyildirlər.
Bəzən belə sual meydana gəlir ki, niyə İslam dini geridə qalmış bir mədəniyyətdə zühur etmişdir? Ancaq əgər coğrafiyaya diqqətlə nəzər salsaq, görərik ki, bu geridə qalmış yer əslində mərkəz olmuşdur ki, ətrafında beş mühüm mədəniyyətlər formalaşmışdır. Məkkə onlara nisbətdə mərkəz dairəsi hesab olunmuşdur. Bu mədəniyyətlər: Şərqi Roma və Şam, şimal-şərqdə - İran və Aşur, cənubda – Yəmən, qərbdə - qədim Misir. O zaman ki, İslam dini zühur edir – bu beş mədəniyyəti öz çətiri altına alır və hər birinin yaxşı cəhətlərini götürür. Mənfi cəhətlərini silir və mühüm əqidə və əməli məsələləri ona əlavə edir.
Şərq ölkələri həm hava və həm də su cəhətdən daha gözəl təbiətə malik olduğu üçün, insanları da sağlam və güclü olmuşdur. Sağlam cisimdə sağlam ruh olar.
Bəs niyə Qərb ölkələrində peyğəmbər olmamışdır, sualına belə cavab verə bilərik ki, Qurani-Kərim bütün peyğəmbərlər haqqında məlumat verməmişdir. “Şübhəsiz, səndən əvvəl (də bəşər cəmiyyətinə) peyğəmbərlər göndərdik. Onların bəzisinin hekayətini sənə danışdıq və bəzisini danışmadıq”. (“Ğafir” 78).
İmam Əli (ə) buyurur: “Allah qaradərili peyğəmbər məbus etmişdir, baxmayaraq ki, sərgüzəşti Quranda bəyan olmasa da”.
Ona görə də deyə bilərik ki, ola bilsin ki, dünyanın Qərb ölkələrində də peyğəmbərlər məbus olmuşdur ki, Quran onlardan xəbər vermir. Lakin mühüm olanı – Allahın bizə göndərdikləri qanunlar və göstərişlərdir. Mühüm olanı budur ki, bu göstərişlərə əməl edək. Harada nazil olması çox da mühüm deyildir./Deyerler.