Dinin insan həyatına verdiyi üstünlüklər nələrdir?
Din o zaman insan həyatında təsirlidir ki, dinə qarşı etiadları olmuş olsun və belə halda dindən faydalanmaq mümkün olar. Bir məsələ hamı üçün maraqlı mövzulardandır ki, din insan həyatında hansı üstünlükləri yarada bilir:
1-Əqlin inkişafı,
Yəni əql öz özlüyündə heç bir kamil yolu tapmaq qüdrətə malik deyil, amma səadəti tapmaq üçün yolların düzgünlüyünü işarə edir. Hədəf məlumdur amma yol da düzgün qərar verilməsə hədəfə çatmamaqdan əlavə hədəfdən uzaq düşürülür. Necə ki, əqlin inkişafı haqda İmam Əli (ə) buyurur: Allah Peyğəmbərlərini göndərdi ... bu ki onun yol göstərmələri ilə əqldə gizlənmiş mədənlər üzərə çıxsın”.
2-Qanun təşriində önəmli rola malik olan qüvvə.
Belə bəyan edək ki, şəri qanunlarda əql hökm edir ki, hər bir haramın müqəddiməsi haram olur və hər bir halalanın müqəddiməsi də gərək halal olsun. Eləcə də hər bir vacib əməlin əksi yəni tərki haram və olmaz bir hökmdür. Necə ki, deyilir ədalətli olun deməli zülm etmək düzgün və qəbul olunası deyildir.
3-Əxlaq və tərbiyə
İnsan əqli və fitri yalnız insan üçün bir miqdar gözəllikləri başa salar və tanıtdıra bilər. Amma insan naqis yaşamağı sevmək və istər ki, sonuclu və kamil hidayət və əxlaq onun həyatında rola malik olsun. Peyğəmbərlər (ə) gəlmişlər ki, tanınmış əxlaq və bəyənilmiş tərbiyəni kamil həddə çatdırsınlar. Necə ki, Peyğəmbər (s) buyurur: “Mən seçildildim ki, bəyənilmiş əxlaqı kamilləşdirim”. Hədisin məzmunu budur ki, təyin etdiyimiz əxlaqlar və tərbiyələrin bəziləri əksə hədəf və ziyan verici sonucları da ola bilər. Yalan danışmağın bəzən vacib olması . Bir halda ki, əql onu düzgün qəbul etmir. Amma din deyir ki, bəzən mühüm bir işin yetməsi üçün (möminin düşmənin əlindən amanda saxlamaq üçün yalan danışmaq icazəlidir) yalan danışmağın heç bir eybi yoxdur. Bu da əxlaq və tərbiyəyə heç bir ziyan vurmur.
4-Yaşayışda rahat yaşamağ yol göstərmək.
Dinin əsas üstünlüklərindən başqa fikirlər və baxışlarla müqayisədə onun daha çox insan həyatında rahatçılıq və iztirabdan çəkinmək yaratmasıdır. İnsan həyatının əsas ehtiyacıdır ki, əsəblilik, iztirab və istres insanın həyatının ən çətin dövrəsi kimi tanımaq olar. Din isə düzgün yolu göstərməklə insan daxili fitri və əqli istəklərini təmin edir və bu da rahatçılıq və gəzdiyi şeyə çatmasına kömək edir.
5-İnsan yaşayışına məna bəxş etməsi,
Dinlə insan başa düşür ki, yaşayışının tələbləri onun maddi və mənəvi istəklərinin təmin olunması ilə mümkün olur. Bütün ağıl sahibləri deyirlər ki, insanın maddi və mənəvi istəklərinə təkcə din cavab verir. Çünki maddi qanunlar təkcə insan hissiyyatı əsasında tənzim olunur. Amma din qanunları Allahdan gəlir ki, insanın bütün tanıyanlardan yaxşı tanıyır. Onun qanunları əsasında yaşayanda isə insan başa düşür ki, həqiqi və səadət verici həyat bununla təmin oluna bilər.
6-Ədalətin yaradılması,
Allah qanunlarında hər bir şey hüquqlarını təmin etmək təmin olunur. Ədalət də elə bu mənadadır ki, hər bir şeyi özü yerinə və hər haqqı öz sahibinə çatdırmaq eyni Allah tələb edən düzgünlükdə yaşayan cəmiyyətdir. Quranda da bu haqda gəlmişdir ki, Allah buyurur: “Həqiqətən nazil etdik peyğəmbərlərimizi dəlillər və aydın sübutları ilə birlikdə, və eləcə də onlarla birlikdə nazil etdik kitablar ki, bu kitabların qanunları ən üstün çərçivələrdir ki, onlarla ədaləti seçilmişlər şəxs qursunlar”. (Hədid/25).