Hər zülmün öz tövbəsi var. Necə izah etmək olar?!
Hər bir günah özünəməxsus tövbə istəyir. Ona görə də zülmə görə edilən tövbələr də fərqlidir. Belə ki, zülmün üç növü vardır: Allaha qarşı edilən zülm, insanlara edilən zülm, özünə edilən zülm. O zaman ki, bəndə insanlara zülm edər, xüsusilə də mal və ya canlarına qarşı – istiğfar və tövbədən başqa, onların razılığını alması da zəruridir. Bu zalım gərək özünü qisas məqamında qərar versin. Diyə versin və ya malı geri qaytarsın.
Nəxəyidən olan bir qoca kişi İmam Baqirə (ə) deyir: “Mən Həccacın zamanından indiyə qədər hökumət valisi olmuşam. Tövbə etməliyəm?”. İmam (ə) cavab vermir. O qoca sualını yenə təkrar edir. İmam (ə) onun təkid etdiyini görüb, buyurur: “Tövbə yoxundur, məgər hər haqq sahibinin tapdalanmış hüququnu ona qaytarmaqdan başqa”.
Şənbə, döyüş, buzov… - Həzrət Musanın (ə) ümmətinin imtahanları
Həzrət Musanın (ə) ümməti ağır imtahanlardan keçən ümmətlərdən biridir. Bu imtahanlardan biri də şənbə günü balıq ovlamamaq hökmü olmuşdur. Allah Təala şənbə gününü yəhudilər üçün istirahət günü elan etmiş və buyurmuşdur ki, həmin günü balıqçılar da gərək tətil etsinlər. Bu minvalla hamı yaşayırdı, ancaq balıqçıların bəzisi müşahidə edirlər ki, həftənin 6 günündə balıq miqdarı dənizdə az olur. Ancaq şənbə günü o qədər çox olur ki, hətta suyun üzünə belə çıxırdılar. Ona görə də hiylə işlətdilər və balıqları şənbə günü bir kanala qovdular və sonrakı günlərdə onları ovlamağa başladılar. Allah da onları bu əməllərinə görə cəzalandırdı. “Və əlbəttə, siz içərinizdən şənbə günü (Allahın əmrindən) çıxanları (və həmin günü balıq tutanları) tanıdınız. Biz onlara dedik: «Meymun (olun) və (Bizim dərgahımızdan) qovulmuşlar olun!». (Onların bu cür olmalarını istədik, elə bu cür də oldular)”. (“Bəqərə” 65)...
Qurani-Kərimə əsasən ailə və var-dövlətə hədsiz könül vermək insanı həlak edər!
Dünya təzahürlərinə könül vermək! Şeytan və insanın harın nəfsi daim çalışır ki, dünya dəbdəbəsinə həddindən çox məftunluq yaradaraq...
Qəflət və Allahı xatırlamaqdan uzaq olma amilləri: \"Ey iman gətirənlər! Nə mallarınız, nə də övladlarınız sizi Allahın zikrindən yayındırmasın! Bunu edənlər ziyana uğrayanlardır.\" (Munafiqun, 9). İzah: Qəflət və Allahı xatırlamaqdan uzaq olmanın ən mühüm amili dünya və ona aid olanlara könül verməkdir. Şeytan və insanın harın nəfsi daim çalışır ki, dünya dəbdəbəsinə həddindən çox məftunluq yaradaraq onu dünyanın keçiciliyi həqiqətindən uzaq tutsun və başını yalançı məhbublara qatsın...
Hədis: İmam Əli (ə): “Dünya səni aldadır, qəflətə salır, sənə sehr və cadu edir.” (Əmali, Tusi, səh. 652, hədis: 1353).
Hədislərə əsasən dil insanı xoşbəxt, və həlak edə bilər?!
«DİL NİCАT VӘ HӘLАKӘT ÜZVÜ» “Dеdiyi hәr sözü (yаzmаq üçün) insаnın yаnındа hаzır durub gözlәyәn (iki mәlәk) vаrdır.” (“Qаf” surәsi, аyә: 18. )
Hz Әli (ә) buyurur: “Çох dаnışаnın хәtаlаrı çох оlаr. Hәyаsı аz оlаnın tәqvаsı аz оlаr. Tәqvаsı аz оlаnın qәlbi ölәr. Qәlbi ölәn isә cәhәnnәmlik оlаr.” (“Şәrhi Nәhcül-bәlаğә”, c. 19, sәh. 264.)
İmаm Sәccаd (ә) buyurub: “Üç şеy möminin nicаtınа sәbәb оlаr: Dilini cаmааtı incitmәkdәn vә qеybәtdәn qоrumаq, dünyаsı vә ахirәti üçün fаydаlı оlаn işlә mәşğul оlmаq, günаhlаrı vә хәtаlаrı üçün çохlu аğlаmаq.” (“Bihаrul-әnvаr”, c. 75, sәh. 140.)
Günahlardan çəkinmək Allaha şükür etməyin ən uca zirvəsidir!
Hədis: İmam Əli (ə): “Hər bir nemətin şükrü Allahın haramlarından çəkinməkdir.” (Mişkatul-ənvar, səh. 35). Şükrün insan ruhunun tərbiyəsində inikası olduqca çoxdur.
\"O zaman Rəbbiniz bildirmişdi: “Əgər şükür etsəniz, sizə (olan nemətimi) artıraram, yox əgər nankorluq etsəniz, (bilin ki,) Mənim əzabım şiddətlidir” Musa dedi: “Əgər siz və yer üzündə olanların hamısı kafir olsanız, (Allaha heç bir zərər yetirə bilməzsiniz). Çünki Allah, həqiqətən də, Zəngindir, Tərifəlayiqdir.\"(İbrahim, 7-8).
İzah: Əxlaqi inkişaf amillərini qeyd etdikdən sonra burada ən mühüm fərdi və ictimai əxlaqi fəzilətlərə işarə edirik. Bu fəzilətlərdən biri Allaha şükür etməkdir. Şükrün insan ruhunun tərbiyəsində inikası olduqca çoxdur. Çünki bir tərəfdən insanın xatirində Rəbbin əzəmətini gücləndirir, digər tərəfdən isə onu nemətlərdən düzgün istifadə etməyə səsləyir...
Ruhların Zərr aləmində “bəli” deməsi və Nəhl surəsinin 78-ci ayəsindən yaranan şübhəyə cavab?!
Cavab: Qurani-kərim iki növ bilgi bizə tanıdır: 1. Hüzuri elm. Bu elm kəsb yolu ilə deyil, insanın fitrəti yolu olmuşdur və var. 2. Hüsuli elm. Bu elm təhsil yolu ilə əldə olunur... Qeyd etdiyiniz ayə hüsuli elmə işarə edir və “Nəhl” surəsində buyurur: “Allah sizi analarınızın bətnlərindən heç bir şey bilmədiyiniz (dərk etmədiyiniz) halda çıxartdı.” (“Nəhl” surəsi, ayə 78) Hüzuri və fitri elm isə Allahın rübubiyyəti və insanı öz bəndəliyi əsasındadır və həmişə insanın yanındadır.
Mütəal Allah “Nəhl” surəsində “Allah sizi analarınızın bətnlərindən heç bir şey bilmədiyiniz (dərk etmədiyiniz) halda çıxartdı” buyurur, amma “Rum” surəsində “Batildən haqqa tapınaraq (pak bir müvəhhid, xalis təkallahlı kimi) üzünü Allahın fitri olaraq insanlara verdiyi dinə (islama) tərəf tut”-deyə buyurur. (“Rum” surəsi, ayə 30)...
Peyğəmbərimizə (s) ən yaxın insan kimdir?
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Qiyamət günü sizlərin mənə ən yaxın olanı – doğru danışan, əmanətdar olan, əhdinə vəfa edən, xoş əxlaq olan və insanlara ən yaxın olanıdır”. Ayətullahul-üzma Seyid Əli Xamenei cənabları bu hədisin şərhində buyurur: “İnsanların bizə tapşırdıqları hər şey – insanların əmanətidir. Vəzifəni bizə tapşırırlar. Əmin-amanlığı bizə tapşırırlar. Dinlərini bizə tapşırırlar. Bütün bunlar bizim əlimizdə olan insanların əmanətləridir.
... Bir bəndə bir vəzifədə qərar tutur, bir başqası başqa vəzifədə. Biri qazidir. Biri təlim və tərbiyə üçün məsuldur. Biri İmam-camaatdır. Bütün bunlar bizim əlimizə verilən əmanətlərdir. Hər kim əmanəti daha yaxşı əda edərsə, Həzrət Rəsula (s) daha yaxın olar”...
İnsanı vəhşi heyvandan qorumaq üçün hansı ayələri oxuması məsləhət görünür?!
Əmirəl-möminin (ə) buyurur: “Hər kim kimsəsiz səhrada qalarsa, “Əraf” surəsinin 54-cü ayəsini oxusun. İlahi mələklər onu qoruyar və şeytanlar ondan uzaq olarlar”.
Məsumlarımız (ə) buyurur: “Hər kim bu surəni (“Əraf” surəsini) gülab və zəfəranla yazar və özü ilə gəzdirərsə - o zamana qədər ki, bu yazı onunla olar, Allahın izni ilə heç bir vəhşi heyvan və düşmən ona yaxınlaşmaz”.
Məsumlarımız (ə) buyurur: “Hər kim “Əraf” surəsinin 54-56 ayələrini yatan zaman oxuyarsa, əgər Allahdan yuxusunun az olmasını istəyərsə, məqsədinə çatar. Gecə namazını qılmağa qadir olar”.
İslam dini hamama getmək haqda hansı tapşırıqları verir?!
Bədənin gigeyenası İslam dininin əhəmiyyət verdiyi ən mühüm mövzulardandır. İslam dininin təmizlik və paklıq ilə sıx əlaqəsi vardır.
Məsum İmamlarımız (ə) bizə bu sahədə tövsiyələr vermiş və salamatlığımıza ziyan dəyməməsi üçün bizə yollar göstərmişdilər. İmam Rza (ə) təmizlik və paklığın yollarından birini hamama getməkdə görür və onun ədəb qaydaları ilə bizi tanış edir. Əziz İmam (ə) buyurur: “Hamamın çoxlu faydaları vardır. İnsan məzacını mötədil edər, çirki və və pisliyi aradan aparar. Bədəndə olan kiçik və böyük damarları yumşaldar. Əzaları gücləndirər. Bədən artıqlarını məhv edər. Üfunəti aradan aparar”. İslam dininin hamama getməklə bağlı ədəb qaydaları vardır ki, onlarla tanış olaq:
1. Bir gündən bir hamama getmək, hər gün deyil. 2. Xüsusi zikri oxumaq. 3. Girən zaman isti suyu ilk olaraq başa və ayaqlara tökmək...
Həzrət Adəmin (ə) üstün olmasını bəyan edən ayənin verdiyi 6 dərs hansılardır?!
Quran buyurur: “Və (yada sal) o zaman(ı) ki, mələklərə «Adəmə səcdə edin» dedik. Beləliklə, İblisdən başqa onların hamısı səcdə etdi. O, «palçıqdan yaratdığın bir kəsə səcdə edim?!» dedi... Bu ayələrdən bir neçə dəyərli nəticələr çıxartmaq olar. O cümlədən:
1. İrqçilik İblisin qovulmasına və lənətlənməsinə səbəb olur.
2. İblis özü daxilində qəbul edir ki, Allah ondan üstün varlıq xəlq etmişdir. Ancaq təkəbbürü üzündən bunu dildə deyə bilmir.
3. İnsan həqiqətdə mələklərdən də üstün varlıqdır...