İmam Əlinin (ə) oğlu Həsənə (ə) 4 gözəl əxlaq və 4 tapşırığı
İmam Əlinin (ə) oğlu Həsənə (ə) 4 gözəl əxlaq və 4 uyarısı buyurdular:
Oğlum məndən 4 şeyi öyrən (yaxşılıqlardan) və 4 şeyi yaddan çıxarma (bunlar sənin üçün uyarılardır) ki bunlara əməl etsən ziyan görməzsən:
Yaxşı dərslər: 1-Ən dəyərli ehtiyacsızlıq (insanda) ağılın olmasıdır, 2-Və ən böyük qorxu ağılsızlıqdır. 3-Ən böyük təhlükə təklik (yalqızlıq) insanın özünü bəyənməsidir. 4-Ailə içində ən əziz dəyər yaxşı əxlaqdır.
Uyarılar: 1-Axmaq adamla dostluq etməkdən çəkin çünki hər zaman istər sənə fayda yetirsin amma ziyana salar. 2-Paxıl insanla dostluq etməkdən çəkin, çünki sənin ən çox ehyaclı olduğun şeydən səni məhrum edər. 3-Pis əməl sahibli insanlardan çəkin, çünki səni az bir qiymətə satar. 4-Yalançı adamla dostluq etməkdən çəkin, O, bir ilğım idi. (yəni yalançı insan həqiqəti təhrif edəndir) Uzağı sənə yaxın və yaxını sənə uzaq göstərməyə çalışar.
Allah, Peyğəmbər və imam əxlaqı mömin şəxsdə cəmləşər!
İmam Riza (ə)-ın hədisində nəql olunur: Mömin həqiqi mömin olmaz əgər bu üç xüsusiyyət onda olmasa.
Allah əxlaqından bir xasiyyət, Peyğəmbər rəftarından bir örnək və İmam həyatından bir ibrət.
1-Allah əxlaqı odur ki, insan öz eyblərini örtsün. 2-Peyğəmbər (s) rəftarı isə xalqla keçinmək və xoşrəftar olmaqdır, 3-İmamının həyatından ibrət isə çətinlikdə səbr edib pis vəziyyətdə təmkinli olmaq (yəni naşükürlük və dözümsüzlük etməmək). (Usul-Kafi, cild: 3, səh: 339).
Nəyə görə İmam Әli (ə) kağız-qələm gətirmədi?
Bu irada cavabımız aşağıdakılardan ibarətdir:
1) Hadisə zamanı Hz.Әlinin (ə.s) də evdə olmasına dair əlimizdə heç bir dəlil yoxdur. Bəlkə orda deyildi. 2) Hz.Әlinin (ə.s) hadisə zamanı evdə olduğunu qəbul etsək belə, bu hal peyğəmbərin (s.ə.a) əmrinə itaət etmədi deyib, onu tənə etməyə əsas vermir. Çünki, tənə yalnızca peyğəmbərin (s.ə.a) sayıqladığını və xəstəliyin ona qalib gəldiyini deyən kəslərə və onun yazını yazmasına söz və ya əməldə mane olanlara aiddir. 3) Şiə və sünni kitablarında bütün yolları ilə nəql olunan bu hədislərin heç birində kağız-qələm gətirmək üçün əmr olunan şəxsin Hz.Әli (ə.s) olmasına və onun da bu işdə müxalifəçilik və ya tənbəllik etməsinə dəlalət edəçək heç nə yoxdur ki, bununla da onun peyğəmbərin (s.ə.a) əmrinə itaət etmədiyi üçün tənə olunması düzgün olsun. 4) Hz.Әlinin (ə.s) kağız-qələm gətirmək üçün buyurulduğunu və ya əmrin Hz.Әlinin (ə.s) də aralarında olduğu evdəki hər kəsə şamil olduğunu qəbul etsək belə yenə də bu hal Hz.Әlinin (ə.s) kağız-qələm gətirmədiyi üçün tənə olunmasına səbəb olmaz. Buna görə də həmin kəslərin dedikləri sözlərdən sonra peyğəmbər (s.ə.a) faydasız olacağı üçün yazı yazılmasını israr etmədi. 5) Hz.Әli (ə.s) peyğəmbərin (s.ə.a) hüzurunda olduğu üçün yazı yazılmasının qarşısını alanlara qarşı mübarizə apara bilməzdi. O, yalnızca Allah Rəsulunun (s.ə.a) icazəsi ilə nəsə söz deyib bir şey edə bilərdi. Әgər peyğəmbər (s.ə.a) ona nəsə bir şey etməyi əmr etməyibsə, deməli bu işinə görə tənə oluna bilməz. Şeyx Əli Ali-Muhsin
Peyəmbərin (s) Əli (ə.s) haqqında buyurduğu 10 fəzilət hədisi.
Əmr b. Məymunə deyir: İbn Abbasın yanına 9 nəfər gəlib xeyli danışdılar. Nəhayət, İbn Abbas gəlib dedi: Ar olsun, elə adamın dalınca danışırlar ki, başqalarında olmayan on fəziləti peyğəmbərdən almışdır: 1-“Mən (Xeybərin fəthinə) elə bir kəsi göndərəcəyəm ki, Allah onu heç vaxt aciz etməmişdir və o, Allahı və onun Rəsulunu sevir.” 2- Peyğəmbər bir nəfəri “Tövbə” surəsini (məkkəli müşriklərə çatdırmaq üçün) göndərdi, lakin, sonra Əlini yollayıb, dedi: Bu surəni elə şəxs aparmalıdır ki, o məndəndir və mən ondanam. 3-İbn Abbas Dedi: Peyğəmbər əmisi uşaqlarına dedi: “Sizlərdən kim bu dünyada və axirətdə mənim vəlim olar?” Onlar qəbul etmədilər. Əli qalxdı və dedi: “Mən bu dünyada və axirətdə sənin vəlin olaram.” Peyğəmbər (s) buyurdu: “Sən bu dünyada və axirətdə mənim vəlim olacaqsan.” 4-Dedi: “O, insanlar içərisində Xədicədən sonra İslamı qəbul edən ilk şəxsdir.” 5-Dedi: “Peyğəmbər əbasını Əli, Fatimə, Həsən və Hüseynin (ə) üstünə salıb dedi: Allah sizdən çirkinliyi yox etmək və sizi pak-pakizə etməyi iradə etmişdir.” 6-Dedi: “Əli öz canından keçərək Peyğəmbərin (s) libasını geyinib onun yatağına uzandı. ...
Nə üçün şiələr Qədr gecələrində Qurani-Kərimi başları üzərinə qoyaraq dua edirlər?
Heç şübhəsiz ki, Quran oxunub və əməl etmək üçündür. şiə əqidəsinin də Quranla tanışlığı sizdən çox qədim tarixə dayanır. Şiə əqidəsi Quranın hər bir əmrinə hərfinə qədər əməl etməklə məşğuldur. Qaldı ki, onu başa qoyub dua etmək məsələsinə, məgər Allah Rəsulu (s.ə.a.s) və pak Əhlibeyti (ə.s), o cümlədən dində söz sahibi olanlardan kimsə bu əməli haram etmişdir?
Bu barədə əlimizə çatan rəvayətlərə görə bu əməli Əmirəlmöminin İmam Əli ibn Əbi Talib (ə.s) etmişdir. Belə bir rəvayətlərindən birini Əbu Yusif əl-Fəsəvi “əl-Mərifə və ət-tarix” kitabında Səhih Muslim və Səhih əl-Buxari ravilərinin vasitəsi ilə nəql etmişdir.
Əbdül-Əziz b. Abdullah əl-Uveysi bizə rəvayət etdi, İbrahim b. Sad bizə Şubədən, o da Əbu Aun Muhəmməd b. Abdullahdan, o da Əbdur-Rəhman b. Qeysdən, o da Əbu Saleh Hənəfidən nəql edilmişdir ki, Əli ibn Əbi Talib (r.a)-ı Quranı başına qoyaraq dua etdiyi halda gördüm. Mənim onunla məsafəm Quranın vərəqlərinin hərəkət səslərini eşidəcək qədər (yaxın) idi. Sonra buyurdu: \"Onlar mane oldular ki mən ümmət üzərində hökümət qurum. İlahi sən onun savabını mənə əta et.......!\" ...
Qurani-Kərimin ayələrinə əsasən infaq (Allah yolunda başığlamağın) şərtlərini yazın?
Qurani-Kərim müxtəlif ayələrdə infaq şərtlərini bəyan edir:
1.Bağışlayanda dəyərsiz yox, dəyərli və üstün maldan bağışlayın: (Bəqərə, 267). 2.Ehtiyac duyulan maldan bağışlayın: (Həşr, 9). 3.Ehtiyacı daha çox olanlara bağışlayın: (Bəqərə, 273). 4.Çalışın ki, məxfi şəkildə bağışlayasınız: (Bəqərə, 271). 5.Sədəqə, infaq verdiyiniz adam yox, sizin ehtiyacınızdır. Ona görə də heç vaxt minnət qoymayın: (Bəqərə, 264). 6.Pak niyyətlə, yalnız Allahın razılığı üçün bağışlayın: (Bəqərə, 265). 7.Bağışladığınız şey nə qədər böyük olsa da onu kiçik və dəyərsiz sayın: (Ali-İmran, 92). 9.Özünüzü bağışladığınız malın sahibi saymayın. Siz Allahla bəndə arasında bir vasitəsiniz: (Hədid, 7). 10.İnfaq yalnız halaldan olmalıdır, Allah təkcə halal maldan sədəqəni qəbul edir: (Maidə, 27).
Təcrübəsiz anaların 7 səhvi hansılardır?
Təcrübəsiz anaların 7 səhvi
Hamımız bilirik ki, kiçik körpə anasının vaxtını o qədər alır ki, bəzən hamama getmək belə bir arzu olur.
Adətən ilk doğulan körpə ana üçün böyük həyəcan və marağa səbəb olur. Ona görə də istəyir ki, körpəsinin hər işi ilə o, məşğul olsun. Əgər siz də bu cür analardansınızsa, yadda saxlayın ki, ana olmaq şirindir, ancaq bütün işlərə özünüz tək yetişə bilməzdiniz. Sizə mütləq yardım lazımdır.
Adətən cavan analar bu səhvlərə yol verirlər: 1. Öz sağlamlıqlarına diqqət etmirlər. 2. Körpəyə ağlamağa icazə vermirlər. 3. Körpəni tez-tez qucaqlarına götürürlər. 4. Başqalarına yardım etməyə icazə vermirlər. 5. Körpəni öz yatağında yatızdırmamaq. 6. Körpə yatan zaman istirahət etmirlər. 7. Həyat yoldaşlarını unudurlar.
Oruc tutmayana (və ya batil edənə) kəffarə ödəmək düşər!
Kəffarə nədir?
Kəffarə günahın təsirini aradan qaldırıb, onu insandan uzaqlaşdırdığı üçün ona «kəffarə» deyilir. Kafir insan da Allah, qiyamət, nübüvvət və bu kimi həqiqətləri inkar etdiyi və özündən uzaqlaşdırdığı üçün «kafir» adlanır. Kəffarə bütün şəriətlər və dinlərdə ilahi üsullara zidd hərəkətlərin qarşısını almaq üçün həyata keçirilir. Onun mühüm təsirlərindən biri də Allah-təalanın razılığını qazanmaq və Onun qəzəbini soyutmaqdır.
Oruc kəffarəsi 4 növdür: 1. Ramazan ayında qəsdən orucu yemək kəffarəsi; qul azad etmək; ya iki ay oruc tutmaq və ya altmış yoxsulu yedirtmək. 2. Zöhrdən (günortadan) sonra ramazan ayının qəza orucunu qəsdən pozmağın kəffarəsi; on yoxsulu yedirtmək və imkan olmadıqda 3 gün oruc tutmaq. 3. Müəyyən nəzir orucunun kəffarəsi: ramazan ayında qəsdən oruc yemək kəffarəsi kimi. Bəziləri (Təbrizi və Vəhid) onun kəffarəsini and kəffarəsi bilirlər və bu kəffarə qul azad etmək, on yoxsulu yedirtmək və ya on yoxsulu geyindirməkdir. İmkan olmadıqda isə üç gün oruc tutmaqdan ibarətdir. 4. Etikaf gününün oruc kəffarəsi: ramazan ayında qəsdən oruc yeməyin kəffarəsi kimi. Qeyd: Ramazan orucunu haram bir şeylə batil edən (misal üçün zina edə və ya haram bir içki ilə orucunu batl edə) şəxsə hər üç kəffarə yəni həm 60 nəfəri yedizdirməli, həm 60 gün oruc tutmalı həm də 1 qul azad etməlidir.
İnsanın kasıblamasına səbəb olan bəyənilməyən əməllər hansılardır?
İnsanın kasıblamasına səbəb olan bəyənilməyən əməllər:
1-Cənabət (qüsullu) halda qidalanmaq, 2-Ayaq üstə dayanaraq saçı daramaq, 3-Günün çıxmasından öncə yatmaq, 4-Həyat xərclərində maddi gəliş-çıxışlara diqqət etməmək, (xəsislik və israfçılıqdan uzaq durmağa çalışmaq, 5-Ğinaya çox qulaq asmaq, 6-Hamamdan ayaq yolu kimi istifadə etmək, 7-Evdə zibil saxlamaq, 8-Məğrib və işa namazı arasında yatmaq, 9-Uzanmış və yuxulu halda qidalanmaq, 10-Evdən hörümçək torunu təmizləməmək, 11-Yemək yeyən zaman əlləri yumamaq, 12-Övladlara (nalayiq sözlər demək və) nifrin etmək, 13-Soğan və sarımsağın qabığını yandırmaq, 14-Evin girişində oturmaq, 15-Axşam vaxtı evi süpürmək, 16-Əl-ayağın suyunu ətək və ya paltarla qurulmaq, 17-Paltar əyində tikmək, 18-Ata-ananı adı ilə çağırmaq, 19-Böyük və qocalardan öndə getmək, 20-Oturmuş halda şalvar geyinmək, 21-Dırnaqları yemək, 22-Ata-anaya dua etməmək, 23-Namazı yüngül saymaq, 24-İşlərdə süstlük və tənbəllik etmək, 25-Məsciddən çıxmağa tələsmək, 26-Bazara səhər tezdən getmək, 27-Axşam vaxtı kasıbın istəklərini boş qaytarmaq, 28-Kasıb olduğunu dilə gətirmək, 29-Çox danışmaq, 30-Dar və balaca evdə yaşamaq …
Ruhumuza gözəl təsir qoyan 5 müstəhəb əməl nələrdir?
Bəzi müstəhəb əməllər bizə yardım edir ki, vacibatları daha gözəl ab-hava ilə yerinə yetirək. Bu əməllərin yardımı ilə şeytanın (lən) vəsvəsə qapılarını bağlayır və nəticədə də az günah etmiş oluruq. (Tebyan) Ruhumuza gözəl təsir qoyan 5 müstəhəb əməl ilə tanış olaq:
1. Həmişə dəstəmazlı olmaq. Peyğəmbər (s): “Qiyamət gününün sabahısı Allah Təala mənim ümmətimi başqa ümmətlərin arasında dünyada dəstəmaz aldıqları üçün üzü ağ məhşur edəcəkdir və alınları nuranidir”. 2. Quranla yaxın olmaq. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Allah Öz kəlamında təcəlli etmişdir, ancaq bəşər onu yaxşı dərk etmir”. 3. Çoxlu istiğfar etmək. Peyğəmbər (s): “Hər kim çoxlu istiğfar edər, Allah hər qüssəyə görə ona rahatlıq verər. Hər bir çıxılmaz yoldan qaçış yolu qoyar və ona güman etmədiyi yerdən ruzi verər”. İsitğfar bais olar ki, günahın qabarı ruhumuzdan silinib getsin və biz mənəviyyata tərəf meyl edərik. 4. Gecə ibadəti. İmam Baqir (ə) cəddindən nəql edir ki, Allah Təalanın car çəkəni vardır ki, səhərlər fəryad çəkər: “Dua edən vardırmı ki, ona cavab verim və hacətini yerinə yetirim? İstiğfar edən vardırmı ki, onu bağışlayım, tələb edən vardırmı ki, ona əta edim?”. 5. Salavat göndərmək. İmam Əli (ə) tövsiyə edir ki, nə zaman qəmgin olsan, Peyğəmbərə (s) salavat göndər.