Kərbəla kəbədən üstündürmü?
Kərbəla kəbədən üstündürmü sualına izah:
İki şeyi müqayisə edəndə müxtəlif cəhətlərdən ölçmək olar. Misal üçün birdəfə Kəbə ilə Kərbəlanı ora gedən zəvvarlar baxımından müqayisə edirik, birdəfə fiziki torpaq ya zahiri gözəllik baxımından və s... amma hədislərdə olunan müqayisə və Kərbəlanın Kəbədən üstünlüyü İmam Hüseyn (s) və onun yanındakı şəhidlərə xatirdir. İmam Sadiq (ə) buyurur: Möminin hörməti Kəbənin hörmətindən üstündür, möminin abrını tökməyin günahı Kəbə evini dağıtmaqın günahından böyükdür. Əgər bir mömin hörmət və abır baxımından Kəbədən üstün olursa, bu mömin İmam Hüseyn (ə) olsa necə olar?!!
Kəbə daşdan bir evdir başqa evlərdən fərqi və fəziləti Allaha nisbət verildiyi üçündür. Quranda Kəbəni evim diyə yad edir. Möminin abrıda Allaha nisbət verilir və həmçinin İmam Hüseynin (ə) Kərbəla torpağı üzərində tökülən qanıda Allaha nisbət verilir və İmama Sarəllah deyə xitab edilir. İmam Sadiq (ə) buyurur: « Kəbə torpağı fəxr elədi ki, kimdir mənim kimi ki, Allah öz evin mənim üzərimdə qərar verib,... Allahdan nida gəldi ki, sakit ol, Kərbəla torpağın səndən üstün qərar vermişəm onda dəfn olunan şəxsə xatir... Kərbəlanın Kəbədən üstünlüyü İmam Hüseynə (ə) xatirdi ki, din yolunda öz qanından keçdi.
Namazdan sonra məsciddə ziyarətnamə oxuyanda niyə müxtəlif tərəflərə dönürlər?
Adətən, məsciddə namazdan sonra 3 qısa ziyarətnamə oxunur. Ziyarətnamələrin biri İmam Hüseynə (ə), o biri İmam Rzaya (ə), üçüncüsü də İmam Mehdiyə (ə) ünvanlanır. Hər ziyarətnaməni oxuyarkən, sağ əli sinənin üstünə qoyub, həmin İmama aid edilən istiqamətə sarı dönürlər. İmam Hüseynin (ə) ziyarətnaməsi oxunan zaman Kərbəla istiqamətinə (Azərbaycandan təqribən qiblə istiqamətinə yaxındır), İmam Rzanın (ə) ziyarətnaməsi oxunan zaman şərqə (Məşhəd istiqamətinə) dönürlər. İmam Mehdi (ə) Kəbə kənarında zühur edəcəyi üçün onun da ziyarətnaməsini oxuyanda qibləyə üz tuturlar
Ağllı insanın nişanələri İmam Riza (ə) hədisində
İmam Riza (ə)-dan nəql olunur ki, ağıllı müsəlman o şəxsdir ki onda bu 10 xasiyyət olmuş olsun:
1-Ondan xeyir gələcəyinə ümid olsun, 2-Onun pisliyindən amanda olmaq ümidi olsun, 3-Başqalarının az xeyrini çox saymış olsun, 4-Özünün etdiyi çox xeyri az saysın, 5-Ondan nə qədər kömək istəsələr də daralmasın,
6-Ömründə heç zaman elm öyrənməkdən yorulmasın, 7-Allah yolundan kasıbçılığı imkanlılıqdan üstün hesab etsin, 8-Allah yolunda əzilməyi, Onun düşmənləri ilə güclülükdən üstün bilsin, 9-Az tanınmağı çox dillərə düşməkdən daha çox istəmiş ola, 10-Sonra buyurdu: Amma onuncu! və nədir onuncu? Ona deyildi ki nədir (onuncusu)? Buyurdu: İnsanlara baxanda öz nəfsinə belə desin ki, o məndən üstün və daha da təqvalıdır.
Şah ƏBdüləzim Həsəninin İmam Rizadan (ə) eşitdiyi nəsihətlərdən
Şah Əbdüləzim Həsənidən belə nəql olunur ki, İmam Riza (ə) onu özünün tam vəkili kimi tanıtdırıb və belə nəsihət edibdir:
Ey Əbdüləzim! Mənim salamımı dostlarıma (şiələrimə) çatdır və onlara belə de: “Şeytanın yaxınlaşması üçün yollar qoymasınlar ki, onların nəfsinin (varlığının məhvinə gətirib çıxarar.”
Və onlara əmr et: “Danışıqda düzgünlüyə, əmanəti qaytarmağa, onlara aid olmayan işlərdə sakit durmağa və başqalarının işinə qarışmamağa. Bir-birilərinə yaxın olmağa, bir-birilərini yoxlamağa əmr et ki, bu yaxın (səmimi) olmaq üçün vasitədir.
Eləcə də əmr et: “Özlərini (boş) şeylərlə müharibəyə salmasınlar, elə bir həddə ki istəyələr bir-birilərini parçalasınlar.
Mən özümlə əhd bağlamışam ki, hər kəs belə etsə və bizim dostlarımızdan birini narahat etsə, Allahdan istəyəm ki, dünyada onu ən qaba (ən dərdli) əzaba düçar etsin və axirətdə ziyankarlardan olsun. ... Allaha pənah aparıram!
İmam Kazimdən (ə) təsirli rəftar
İmam Kazimdən (ə) təsirli rəftar
Bağdadlı xətib əhli-sünnə mühəddisindən İmam Kazim (ə) haqda maraqlı bir dastan nəql edir: Mədinədə Ömər ibn Xəttabın övladlarından biri İmam Musa ibn Cəfərə (ə) əziyyət edirmiş və İmam Əli (ə) haqda pis sözlər deyərmiş. İmam Kazimin (ə) tərəfdarları o həzrətə deyirlər: İcaə verin bu kişini öldürək. İmam Kazim (ə) ciddi şəkildə onları bu işdən çəkindirir. İmam Kazim (ə) Ömərin nəslindən olan o şəxs haqda soruşur və onun ardınca əkin sahəsinə gedir. İmam (ə) əkin sahəsinə çatan kimi o şəxs fəryad çəkərək deyir: Ayağını mənim torpağıma qoyma! İmam (ə) ona tərəf gedir və yaxınlaşıb yanında oturur. Bir az onunla zarafat edib onu güldürür. Sonra buyurdu: Mən sənin torpağına ayağımı qoydum, nə qədər zərərə düşdün? Dedi: 100 dinar. İmam (ə) buyurdu: Sənə nə qədər xəsarət verəcəyimi düşünürsə? Dedi: 200 dinar. İmam Kazim (ə) ona 300 dinar verir. Ömərin yaxınlarından olan kişi İmamın (ə) bu rəftarından xəcalət çəkir və ayağa qalxıb İmamın (ə) öpüb gedir. İmam (ə) məscidə gedir və təsadüfü həmin adamı orada görür. Həmin kişi İmamı (ə) görən kimi ayağa qalxıb belə bir məşhur ayə oxudu ki, Allah-Taala daha alimdir və risalət üçün kimi seçdiyini bilir. İmamın (ə) ətrafındakılar onun bu hərəkətindən təəccüblənirlər və o kişidən bunun səbəbini soruşurlar. O da əhvalatı olduğu kimi danışır. nur-az
Allahın hikmətli qəzəb və rəhməti dedikdə nə başa düşülür?
Araşdırma: Həqiqət budur ki, biz Allahın işlərini naqis ağıl və zehnimizin quraşdırdığı müqayisə və meyarlarla ölçürük; sonra da Allahın fikirləşdiyimiz şəkildə bizimlə rəftar edəcəyini gözləyirik. Hansı ki, bizim elm və düşüncəmiz çox məhdud və naqisdir: “Sizə cüzi bir elm verilmişdir”. (“İsra” surəsi, ayə 85.)
Allahın bütün işləri hikmət əsasında və ən yaxşı nizamla möhkəmlənmişdir. Biz isə Onun prinsipial səbəb və məqsədlərindən xəbərsizik. Allah bəndələrinə mehribanlıq göstərməli olduğu məqamlarda təsəvvür olunmaz dərəcədə mehriban olur; lakin bəzən mehribanlıq və rəhmət üçün yer qalmır. Bu halda Allahın əzəmət və böyüklüyü cilvələnir. Belə məqamlarda cəzalanma və əzab labüddür. Beləcə, əzaba layiq olan kəslər üçün Allahın əzəməti kamilliyə çatır. Buna görə də “İftitah” duasında deyilir: “İlahi, beləcə inancdayam ki, əfv və rəhmət üçün yer olduqda Sən hamıdan mehribansan; əzab və cəza zamanı isə Sən bütün cəzalandıranlardan sərt cəza verənsən; böyüklük və əzəmət göstərilən yerdə hamıdan əzəmətlisən”.
İşlərdə “Bismillah”ın siması nələrdir?
“Bismillah” şeytanın qaçması səbəbidir. Allaha yaxın olan insana şeytan təsirsizdir\". “Bismillah”ın siması:
1. “Bismillah” ilahi rəng göstəricisi, İmam Riza (ə): “Bismillah” insanın özünə Allah bəndəsi nişanı vurmasıdır.” 2. “Bismillah” tövhid rəmzidir. Bu ad əvəzində başqa adın çəkilməsi küfr rəmzi sayılır. 3. “Bismillah” davam rəmzidir. Çünki Allah boyasında olmayan hər bir şey fanidir. “Qəsəs\"88.) 4. “Bismillah” Allaha eşq və Ona təvvəkkül rəmzidir. Onun adını çəkmək mərhəmətinin cəlb olunması səbəbidir. 5. “Bismillah” təkəbbürdən uzaqlaşma və ilahi dərgaha acizliyin izharı rəmzidir. 6. “Bismillah” bəndəlik yolunda ilk addımdır. 7. “Bismillah” şeytanın qaçması səbəbidir. Allaha yaxın olan insana şeytan təsirsizdir. 8. “Bismillah” işlərin paklıq və sığortalanma səbəbidir. 9. “Bismillah” Allahın zikridir. Yəni “bismillah” deyən kəs Allahı unutmadığını bəyan edir. 10. “Bismillah” insanın məqsədini açıqlayır. İnsan “bismillah” deməklə izhar edir ki, Pərvərdigara, hədəfim xalq, zalım hakimlər, görüntülər, həvəslər yox, yalnız Sənsən! 11. İmam Riza (ə) buyurmuşdur: “Bismillah” ismi-əzəmə gözün qarası ağına yaxın olduğundan da yaxındır.”
Məsum imamların dövründə şəvval ayının hilalının müşahidəsi necə həyata keçib?
Cavab: Rəvayətlərə baxdıqda görürük ki, o zaman da bəzən ixtilaflar yaranıb. Bəziləri elan edib ki, ay görünüb, bəziləri bunu qəbul etməyib. Bəziləri ayı görmək üçün müəyyən nöqtələrə gediblər, amma buna müvəffəq olmayıblar. Bəziləri də, bəzən iki-üç nəfər hilalı görə bilib. İstənilən bir halda hilal nazikdir. Çoxlarının onu görə bilməməsi mümkündür. Həm də onu görmək üçün zaman fasiləsi azdır. Havanın təmiz və ya buludlu olmasının da buna təsiri var. Bütün bunları nəzərə aldıqda ixtilafların təbii olduğu anlaşılır. Rəvayətlərdə bildirilir ki, ay görünmədiyi zaman 30 gün oruc tutmaqla orucunuzu tamamlayın. Maraqlı bir rəvayət də budur ki, Əmirəlmömininin (ə) dövründə insanlar ramazan ayı orucu üçün hilaldan hilala oruc tutublar. Sonra hesablayıblar, məsələn məlum olub ki, 28 gün oruc tutublar. Həzrət göstəriş verib ki, bir gün qəzaları var və bunu carçılar xalqa elan edib. Çünki ay 29 gündən az ola bilməz. Deyilənlərdən aydın olur ki, məsum İmamların dövründə də ayın başlaması, sona çatması ilə bağlı müəyyən ixtilaflar olub. Sünnə-əhli rəvayətlərində də eyni vəziyyətlə rastlaşırıq. İkinci xəlifənin dövründə bir qrup istihlal, yəni ayın müşahidəsi üçün gedib. Bir qoca kişi ayı gördüyünü deyib. O birilər isə ayı görə bilməyib. İkinci xəlifə diqqətlə baxdıqda müşahidə edib ki, qoca kişinin qaşının tüklərindən biri gözünün üstünə düşüb. Kişi elə bilib ki, ayı görür. Xəlifə ondan qaşlarını qaydaya salmasını istəyib. Kişi növbəti dəfə baxdıqda deyib ki, ayı görə bilmədim.
Fitr bayramı namazında iştirak etmək vacibdirmİ?
Fitr bayramı namazında iştirak etməyin hökmü haqda:
Məsum İmamın yaşadığı (yən cəmiyyətin hüzurunda “qaib olmadığı”) halda fitr bayramı namazında iştirak etmək vacibdir. Amma hazırkı vəziyyətdə ki İmam Zaman (əc) qaibdir fitr bayramı namazını qılmaq müstəhəbdir. İştirak etməyən və iştirak edə bilməyən möminlər üçün günah hesab olmur.
Tösviyə olunur ki, belə əzəmətli ictimai ibadət imkan həddində tərk olunmasın.
Fitr bayramı namazını camaatla və tək qılmaq olar. Fitr bayramı namazının qılınma vaxtı bayram gününün gün çıxan vaxtından zöhr azanına qədərdir.
Fitr bayramı namazında müstəhəb əməllər hansılardır?
Fitr bayramı namaznda savab ümidi ilə aşağıdakı əməlləri yerinə yetirmək müstəhəbdir:
1. Bayram namazında qiraəti ucadan oxumaq. 2. Namazdan sonra cümə namazında olduğu kimi iki xütbə oxumaq. Fərq budur ki, cümə namazında namazdan qabaq, bayram namazında namazdan sonra xütbə oxunur. (Bu xütbə camaatla qılınan namaza aiddir). 3. Bu namazlarda xüsusi bir surə oxumaq şərt deyil. Amma yaxşı olar ki, birinci rəkətdə «Səbbihismi rəbbikəl-əla» surəsinin əvvəli, ikinci rəkətdə «Vəş-Şəms» surəsi oxunsun. 4. Fitr bayramı günü bayram namazından öncə xurma ilə oruc açılsın, 5. Bayram namazından öncə qüsl verilsin, namazdan əvvəl və sonra dua kitablarında verilmiş dualardan oxunsun. 6. Bayram namazında yerə səcdə edilsin, təkbir deyilərkən əllər yuxarı qaldırılsın. 7. Fitr bayramı gecəsi şam və xiftən namazlarından sonra, fitr günü sübh, günorta və ikindi, eləcə də bayram namazından sonra bu təkbirlər deyilsin: «Əllahu əkbər, əllahu əkbər, la ilahə illəllahu vəllahu əkbəru, əllahu əkbəru və lillahil-həmd, əllahu əkbəru əla ma hədana», 8. Bayram namazı açıq fəzada qılınsın. 9-Bayram namazı üçün gözəl paltar geyinilsin və ətir vurulsun.