Elm öyrənməyin dəyəri haqda məsumlardan 3 hədis.
Elm öyrənmək, eləcə də xüsusi olaraq dini bilgiləri əldə etmək üçün vaxt ayıran şəxsin savabı haqda bir neçə hədis qeyd edirik:
1-Rəsuli-Əkrəm (s.a.a.) buyurur: “Elm öyənən şəxs gündüzləri oruc tutan, gecələri isə səhərə kimi ibadətlə keçirən şəxs kimidir. İnsanın öyrəndiyi bir elm toplusu Əbu Qubeys dağı qədər qızılı, malı olub onu Allah yolunda ehsan etməsindən daha fəzilətlidir”. (Biharul-ənvar 1/ 184)
2- İmam Əli (ə) buyurur: “Həqiqətən dinin kamalı elm öyrənmək və ona əməl etməkdir. Agah olun ki, elm kəsb etmək həqiqətdə sizin üçün mal-dövlət qazanmaqdan daha vacibdir”. (Kafi 1/ 30)
3-Əbdussalam deyir: İmam Rza (ə) buyurdu: “Allah bizim əmrimizi dirçəldən şəxsə rəhmət etsin!” Soruşdum ki, sizin əmriniz necə dirçələr? Buyurdu: “Bizm elmlərimizi öyrənib onları camaata öyrətməklə. Çünki, kəlamlarımızın gözəllliklərini bilən şəxslər, hökmən bizə tabe olarlar”. (Məanil-əxbar 180)
17 yaş cavanlaşdıran meyvə!
Alimlər insanı 17 yaş cavanlaşdıran meyvənin adını açıqlayıblar. Onun tərkibində olan mikroelemntlər hesablanıb.
Bu elementlər ürəyi cavanlaşdırır, qan dövranını yaxşılaşdırır, immun sistemini gücləndirir.
Britaniya alimlərinin sözlərinə görə, hər gün müntəzəm olaraq alma yemək insanın ömrünü uzadır, orqanizmi gəncləşdirir. Bu meyvənin tərkibində olan mürəkkəb elementlər ürək-damar sisteminə müsbət təsir edir, qan damarlarının elastikliyini qoruyur.
Alimlər müəyyən edib ki, alma infakt, ürək xəstəlikləri, insult riski yaradan damarların divarlarının möhkəmlənməsinin qarşısını 21 faiz daha çox alır. Təcrübələrin nəticələrinə görə, müntəzəm olaraq kifayət qədər alma şirəsi qəbul edən künüllülərin ürək-damar sistemi və orqanizmi ümumilikdə 17 yaş cavanlaşma müşahidə edilib.
İmam Əlinin (ə) hədisində bəyənilən 3 xüsusiyyət.
İmam Əli (ə)-ın söylədiyi bir fərmayişi diqqətlə oxumaq ibadətin mənasını yaxşı başa düşərik.Belə buyurub: \"Bütün xeyirli işlər bu üç xüsusiyyətdə cəm olub:
Baxışda, sakit qalmaqda, danışmaqda;hər bir baxış ibrət almaq üçün olmazsa xətadır;hər bir sükutluq düşüncəsiz olsa qəflətdir; hər bir danışmaq Allahı xatırlamazsa faydasızdır. Xoş olsun o şəxsin halına ki, baxışı ibrət almaq, sükutu düşüncəli, danışığı Allah zikri ola. Etdiyi xətalara, günahlara görə ağlayar...
İmam Əlinin (ə) nəzərinə görə depressiyanın müalicəsi hansı yollarla mümkündür?
“Nəhcul-bəlağə” kitabı Həzrət İmam Əlinin (ə) düşüncə və ali hisslərinin toplumudur ki, bəşərin hər bir dərdinə orada dərman tapılar. Bu kitabda bəşərin ictimai, siyasi, ruhi xəstəliklərinin müalicəsi bəyan edilmişdir. Həzrətin (ə) cəmiyyətşünaslığı sayəsində cəmiyyətə ictimai qanunlar təhvil verilmişdir. Həzrətin (ə) siyasi baxışları və nəzərləri hər bir zaman və məkanda siyasətçilər üçün yol açan olmuşdur. İmam (ə) bu kitabda insanın ruhi xəstəliklərinə işarə edib, onların müalicəsini də bəyan etmişdir. Belə ki, Həzrət (ə) buyurur: “O kəs ki, bir şeyi qəlbində gizlədər, dilinin büdrəmələrindən və üzünün rəngindən aşkar olar”.
İmam (ə) buyurur: “Allah Təalaya qoşulmaqdan savayı səni heç bir şey sakit etməz”.
İmam Əlinin (ə) bizlərə depresiyadan uzaq durmaq haqda tövsiyə etdiyi yollar:
1. Allahla daha çox rabitə qurmaq və dini təlimlərdən bəhrələnmək. 2. İlahi razılığı cəlb etmək. 3. Düzgün rabitə qurmağı bacarmaq. 4. Sakitləşdirən və nəsihət verən sözlərə qulaq asmaq. 5. Allaha xatir səbir etmək. 6. İnsanları sevmək. 7. Həyatın fürsətlərindən düzgün istifadə etmək. 8. İşinin nəticəsini Allaha tapşırmaq.
İnsan ruhunun hansı halına Allah-Taala qəzəblənər?
Allah-Taala insanın ruhunun bu halını sevməz və qəzəb edər:
Təkəbbür - insanın ən pis və rəzil sifətlərindən sayılır. Təkəbbürün adı çəkilən kimi şeytan (lən) yada düşür. Çünki şeytan məxluqlar içərində ilk təkəbbür göstərən varlıq olmuşdur. Təkəbbür hər evi xarab edər və insanı şeytana çevirər, ona görə də çox təhlükəli bir sifətdir. (Tebyan)
İnsan təkəbbürünün ən pis halı o zaman olur ki, Allah Təalanın əmrlərinə və göstərişlərinə qarşı təkəbbür edir. Buna ən yaxşı nümunə - Firondur. Allaha təkəbbür göstərmək küfrdür və onun da növləri vardır:
1. Bəzən cahil elə bir hala düşür ki, o halda özünü müstəqil hesab edir və bütün varlığını, malik olduqlarını özündən bilir. Hazır olmur ki, Allaha itaət edib əmrlərinə boyun əysin. Malın zahiri məstliyi nəticəsində küfr bütün varlığını qaraldır.
2. Bəzən bu təkəbbür daha da şiddətli olur və başqalarına da rübubiyyət iddiasında olduğunu bildirir. Necə ki, Forun deyirdi: “Dedi: «Mən sizin ən uca rəbbinizəm».
3. Allah qarşısında təkəbbürün başqa bir növü - Onun əmrlərinə qarşı təkəbbürlü olmaqdır. Təkəbbür üzündən ibadət və vacibatları tərk etmək kimi.
4. Dua etməmək və ibadəti tərk etmək də təkəbbür üzündən olar. Yəni, özünü Allaha möhtac hesab etməmək.
Duaları nə zaman edək qəbul olunsun? iki hədis.
İmam Sadiqdən (ə) duaların nə zaman edilməsi göstərişləri haqda 2 hədis:
1-İmam Sadiq (ə) İmam Əlidən (ə) nəql edir ki, buyurub: “Duanı dörd halda qənimət bilin: Quran oxuyan zaman, azan deyən zaman, yağış yağan zaman, o zaman ki, iki ordu cihad üçün üz-üzə gələr”.
2-İmam Sadiq (ə) buyurur: “Üç vaxt vardır ki, onda duanın yerinə yetməsi üçün Allah tərəfində maneə və hicab olmaz: vacib namazdan sonra edilən dua, yağış yağan zaman edilən dua, Allahın qüdrətinin yer üzündə təbiətin ziddinə nişanələrinin zahir olduğu zaman edilən dua”.
İnsanı şəxsiyyətli edən dəyərlərdir bunlar?!
Bu dəyərlərə yiyələnməklə şəxsiyyətli insan ola bilərsiniz: 1. İnsan Allah-taalanın yer üzərindəki xəlifəsidir. İnsani ilahi düşüncələri onu bəşərin yaradılış məqsədini tanımaqdam böyük təsirə malikdir. (Ənam/165).
2. İnsanın elmi tutumu məxluqatın malik ola biləcəyi tutumlardan daha üstündür. Allah: «Mən sizə, göylərin və yerin gözə görünməyən sirlərini və sizin zahirə çıxardığınız, yaxud gizli saxladığınız işləri bilirəm, söyləmədimmi?» - buyurdu.) (Bəqərə/31,33).
3. O, Allahtanıma fitrətinə malikdir; İnsanın batinində Allahı dərk edən bir qüvvə [vicdan] vardır. Bütün inkar və tərəddüdlər, batini [mənəvi] çatışmazlıqlar insanın təbiətindən qaynaqlanır. (Əraf/172).
4. İnsan təbiətində mövcud olan maddi ünsürlərdən başqa, ayrı bir ilahi ünsür də vardır. İnsan, təbiət və metafizikadan, maddə və mənadan, cism və candan ibarət olan bir varlıqdır. ( səcdə/7-9).
5. İnsanın yaradılışı təsadüfi bir iş deyil, əvvəlcədən düşünülmüş və müəyyənləşdirilmiş bir işdir. İnsan seçilib-sayılmış bir məxluqdur. (Taha/122).
6. Allahın yer üzündəki əmanətdarı olan insan azad və müstəqil şəxsiyyətə malikdir. Onun öhdəsinə ağır məsuliyyətlər düşür. İnsan yer üzünü abadlaşdırmalı və özü öz ixtiyarı ilə ya səadət, ya da zillət yolunu seçməlidir. (Dəhr/2-3).
Həzrət Peyğəmbərin (ə) ailəsi ilə rəftarı necə olmuşdur?
Həzrət Peyğəmbərin (s) İslam ümməti üçün ailə rəftar tərzi dərsləri:
-Həzrət (s) həm həyat yoldaşlarına və həm də qızına, nəvələrinə və kürəkəninə qarşı xoş əxlaq göstərərdi. Nə zaman ki, Fatimə (s.ə) Peyğəmbərin (s) yanına gəlirdi, Həzrət (s) ayağa qalxır və onu öpər və öz yerində əyləşdirərdi.
-İmam Əli (ə) ömrünün 30 ilini Peyğəmbərin (s) yanında olmuşdur. O, Peyğəmbəri (s) hamıdan çox tanıyırdı. Həzrətin (s) daxili və xarici əxlaqından xəbərdar idi. İmam Hüseyn (ə) buyurur: \"Atamdan Peyğəmbərin (s) evdə gördüyü işlərdən sual verdim. Buyurdu: \"O vaxt ki, evinə gedərdi, vaxtını üç yerə bölərdi: bir hissəsi Allah üçün, bir hissəsi ailəsi üçün və bir hissəsi də özü üçün. Özünə düşən payı özü ilə insanlar arasında bölərdi. Onu qohumları və səhabələrinə qərar verərdi. İmkanlarından heç birini onlardan əsirgəməzdi”...
Yer üzərində yol gedən ən pis insandır bu şəxs!
Söz gədirmək - kəbirə günahlardandır və Allah ona görə ağır əzab vəd etmişdir.
-Allah Təala buyurur: \"Allahın (tövhid və dinin qəbul edilməsi barəsindəki) əhd-peymanını (möcüzələr və dəlillərlə) möhkəmləndirdikdən sonra pozan, Allahın birləşilməsinə əmr etdiyi şeyi qıran və yer üzündə fəsad törədən kəslər üçün lənət və bu dünyanın pis sonu vardır\". (\"Rəd\" 25).
-Bu ayənin buyurduğu kimi, söz gəzdirmək və bir nəfərdən eşitdiyini başqasına söyləmək cəmiyyətdə nifaqa və fəsada səbəb olar. Ona görə də söz gəzdirən insan böyük günah işlətmiş və Allahın qəzəbinə səbəb olmuş olar.
-Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: \"Sizləri özünüzün ən pisi ilə agah edimmi?\". Deyirlər ki, bəli. Buyurur: \"Onlar ki, söz gəzdirməyə gedirlər və dostlar arasına ayrılıq salırlar və pak insanlar üçün eyb axtarırlar\".
-Bəni-İsrayil qəhətliyə düçar olur və Həzrət Musa (ə) Allahdan yağış istəyir. Vəhy gəlir ki, sənin və səninlə bir yerdə olanların duasını qəbul etməyəcəyəm. Çünki sizin aranızda nəmmam (söz gəzdirən) vardır ki, söz gəzdirməkdən əl çəkmir. Musa (ə) deyir: \"Allahım, o şəxs kimdir ki, onu özümüzdən uzaqlaşdıraq?\". Buyurur: \"Mən sizə söz gəzdirməyi qadağan edirəm, başqasının sirrini necə aça bilərəm ki?\". Ona görə də ümumi tövbə etdilər və həmin kəs də tövbə etdi. Onlara yağış yağdı\". Bəli, o kəs ki, başqasının eybini sənə söyləyirsə, əmin ol ki, sənin də eybini başqalarına söyləyir.
Xanımlar, həyat yoldaşlarınızdan haqlarınızı almaq üçün bu yollar daha təsirlidir?
Kişiləri tənqid etməyin münasib üslubu.
1. Qadın incikliyini bildirməmişdən öncə onu kağız üzərinə yazsın. Hadisəni yazmaq onu həm nisbətən sakitləşdirər, həm də incikliyinin səbəblərini daha dərindən aydınlaşdırar.
2. Söhbət etməzdən öncə özünü həyat yoldaşının yerində təsəvvür etsin. Bu yolla onun çətinliklərini daha yaxşı başa düşər.
3. Həyat yoldaşıyla söhbət etməmişdən öncə bu mövzunu (əgər xüsusi ehtiyac duyulmursa) başqalarına açıqlamasın.
4. Söhbətin əvvəlində təkidlə vurğulasın ki, hadisəni daha yaxşı anlaması üçün bunu aydınlaşdırır.
5. Dəfələrlə xatırlatsın ki, mümkündür işin əsli anlaşılmazlıqdır və bu söhbəti açmaq onu aradan götürmək üçündür.
6. Yoldaşının müsbət xüsusiyyətlərini, yaxud etdiyi lazımi işləri xatırlamağa çalışsın ki, müzakirə fəzası səmimiyyət tapsın.
7. Söhbət əsnasında dil yarasına, kinayəyə, məsxərəyə və təhqirə yol verməsin. Onunla dostcasına, mehriban söhbət etsin. kovser.az