Borc gecikəndə bank ya şəxs cərimə ala bilərmi?
Ayətullah Nuri Həmədani: İmam Sadiq (ə) buyurur ki, xalqın ehtiyacı sabitlik və ədalət, bolluq və ucuzluqdur. Məmləkətin böyük iqtisadi problemlərindən biri lazımi nəzarətin olmamasıdır. Qazancı fərdlər təyin etməməlidir. Qazanc təyin edilməsi mütəxəssis işidir. Bu gün pulu olan banka qoyur, faizlə qazanc alır. Gecikən borca faiz alırlar. Borc veriləndə geçikmə müqabilində cərimə miqdarı təyin oluna bilər. Cərimə yalnız bir dəfə alına bilər. Cərimə qazanc yolu ola bilməz və bu formada haramdır! Borc verib hər ay cərimə adı ilə faiz almaq qəti şəkildə haramdır. Biz deyirik haramdır, onlar hər gün adını dəyişməklə haramı davam etdirir...
Mübarək Ramazan ayında namaz qılan şəxs iftardan öncə ibadətini etməlidir yoxsa sonra?
Mübarək Ramazan ayında namaz qılan şəxs müstəhəbdir ki, ibadətlərini iftardan öncə etsin. Amma əgər oruclunu bir şəxs iftara gözləyir və ya oruclu şəxs yeməyə daha çox meyillidirsə ki, belə bir halda Şam və işa namazlarında diqqətini ibadətə toplaya bilmir. Bu vəziyyətdə yaxşıdır ki, əvvəl iftar etsin və hər nə qədər mümkündürsə namazın fəzilətli vaxtınını qaçırtmasın. (Məsələn bir-namazı qılsın sonra iftar edib bir neçə saatdan sonra işə namazını yerinə yetirsin.) Mənbə: 12 Müctəhidin Tovzihul-Məsail kitabı, cild, 1, səh: 1006, məsələ: 1750)a
İnsanın xoşbəxtliyi bətndə təyin olunur? Ayətullah Sübhani cavab verir...
İslamda bu hədis tibbi cəhətdən təyin edilir... Belə bir hədis nəql olunur: Xoşbəxt o kəsdir ki, anasının bətnində xoşbəxtdir, bədbəxt o şəxsdir ki, anasının bətnində bədbəxtdir... Sual verirlər ki, əgər uşaq bətndə xoşbəxt və ya bədbəxt olursa onun axirətdə cəzalandırılması və ya mükafatlandırılması nə üçündür? Əslində bu hədisdə dünya xoşbəxtliyi və səadəti nəzərdə tutulub. Uşağın ata-anası xəstədirsə o uşaq da xəstə olur. Xəstəlik bir növ gen vasitəsi ilə uşağa ötürülür. Ata-ana sağlam olduqda uşaq da sağlam olur. Qurani-Kərimdə də israr olunur ki, ailə quran insanın həyat yoldaşını tanısın.
Bəd-nəzər həqiqətən varmı?
Bəd-nəzərin həqiqət olduğu barədə hədis və rəvayətlər çoxdur. Məsələn, Həzrət Mühəmməd Peyğəmbər (s) öz nəvələri Həsənlə Hüseyni (ə) qorumaq üçün dua oxumuş və buyurmuşdu ki, bu duanı vaxtilə Həzrət İbrahim Peyğəmbər (ə) öz oğulları İsmaillə İshaq (ə) üçün oxuyubmuş. Həmçınin, Peyğəmbərimiz əmisi oğlu Cəfər ibn Əbu Talibin uşaqlarının bəd nəzərdən qorunması üçün üstlərində dua gəzdirmələrinə icazə vermişdi. İmam Əlinin (ə) isə belə buyurduğu rəvayət edilir: “Göz dəyməsi həqiqətdir, ondan qorunmaq üçün duadan istıfadə etmək də həqiqətdir”.
Qəza orucu olan və üç mübarək ayın orucunun savabından da məhrum olmaq istəməyən adam nə etsin?
Cavab: İslam dininə görə, Ramazan ayında oruc tutmaq vacib, qalan günlərdə oruc tutmaq isə müstəhəbdir. Vacib Ramazan orucundan qəzası olan adam əvvəlcə qəzalarını tutmalıdır, yalnız bundan sonra müstəhəb oruclara keçə bilər. Amma rəcəb və şəban aylarında oruc tutmağın da çoxlu savabı var. Bu savabdan məhrum olmamaq üçün adam həmin mübarək aylarda qəza niyyəti ilə oruc tuta bilər. Yəni rəcəb və şəban aylarında oruc tutanda gərək vaxtilə tutmadığı orucların qəzasını niyyət etsin. Bu halda həm öz vacib vəzifəsini yerinə yetirib borcdan azad olar, həm də mübarək ayların oruc savabını da müəyyən səviyyədə əldə edər.
Ramazan ayının birinci gecəsi orucun niyyəti yaddan çıxarsa və günortadan qabaq yada düşərsə, bu halda orucun hökmü nədir?
Sual : Ramazan ayının birinci gecəsi orucun niyyəti yaddan çıxarsa və günortadan qabaq yada düşərsə, bu halda orucun hökmü nədir?
Bütün müctəhidlərin rə`yi (Təbrizi və Vəhiddən başqa): Orucu batil edən əməllər etməyibsə, niyyət etməlidir. Və orucu düzdür. Amma orucu batil edən əməllərdən birini edərsə, orucu batildir. Lakin (ramazan ayının hörmətinə xatir) şam azanına qədər batil edən əməllərdən çəkinsin və ramazan ayından sonra o günün qəzasını tutsun...
Allah-Taala dərgahında orucun dərəcələri varmı?
Əxlaq alimlərinin yuxarıda qeyd olunmuş baxışı bu barədə mövcud olan rəvayətlərdən alınmışdır. İmam Baqir (ə) ümumxalq kütləsinin orucu barədə buyurur: «Oruc tutan şəxs dörd işdən çəkinərsə, onun gördüyü digər işlər orucuna xələl gətirməz: Yemək, içmək, qadınlarla cinsi əlaqədə olmaq və başı suya batırmaq.» İmam Sadiq (ə) xüsusi mö`minlərin orucu barədə buyurur: «Oruc olduqda sənin qulaq və gözün haram işlər qarşısında, həmçinin bütün bədən üzvlərin pis işlər qarşısında oruc olmalıdır.» Həzrət Əli (ə) isə daha xüsusi mö`minlərin orucu barədə belə buyurmuşdur: «Qəlb orucu və özünü günah fikirlərdən qorumaq, qarın orucu və özünü yeməkdən saxlamaqdan üstündür.»
Hz Peyğəmbər (s) Hz Əliyə (ə) ramazan ayının dəyəri haqda nələr buyurmuşdur?
- Bir gün Peyğəmbərimiz Ramazan ayının üstünlüklərindən danışarkən Həzrət Əli əleyhissalam qalxıb soruşur: \"Bəs, bu ayda yerinə yetirilməsi ən çox savab olan əməl hansıdır?\". Peyğəmbər cavab verir: \"Allahın qadağan etdiyi işlərdən çəkinmək\".
- \"Hər şeyin qapısı var, ibadətin də qapısı orucdur\".
- \"Oruc - cəhənnəm atəşindən qorunmaq üçün bir sipərdir\".
- \"Oruc tutan adamın yuxusu da ibadət sayılar; bu şərtlə ki, öz müsəlman qardaşının arxasınca qeybət etməsin\"...
“Şeytan ramazanda zəncirlənir” nə deməkdir?
İslaminSesi.info - Hədislərdə və digər dini mətinlərdə Ramazan ayında Şeytanın əllərinin bağlandığı çox qeyd edilib. Görəsən doğurdanmı Şeytan zincirlənir? Elə isə görəsən bu ayda olan günahlara kim “fitva” verir? Necəki Allah Rəsulu buyurub: Şeytan Adəm övladının bədənində, qanında dolaşır, elə isə aclıqla onun yollarını sıxışdırın və maneə yaradın. ( Biharul-ənvar .C-70.S-62 ) Hədisdən göründüyü kimi oruc insanın şeytanla mübarizə vasitəsidir. İnsan oruc vasitəsi ilə həm şeytana, həm də nəfsi əmmarəsinə ( pisliyə dartan nəfs) qalib olur. Nəfsini cilovlayır, şeytanı isə özündən uzaqlaşdırır. Hədislərdə nəfsin və şeytanın ram edilməsi üçün ən gözəl silah orucluq tövsiyyə edilib.
Oruc tutan şəxsə hansı işlər məkruh (bəyənilməyən) hesab olunur?
Oruc tutan şəxsə məkruh olan və bəyənilməyən işlər:
1-Gözə dərman tökmək (Qeyri-zəruri halda) 2-Gözə sürmə çəkmək 3-Qan aldırmaq 4-Zəifliyə səbəb olacaq təqdirdə hamama girmək 5-Ətirli gülləri iyləmək 6-Qadının suda oturması 7-Əyindəki paltarını islatmaq
8-Diş çəkdirmək,yaxud ağızdan qan gəlməsinə səbəb olacaq hər hansı bır iş görmək (Qeyri zəruri halda)
9-Yaş ağacla mısvak etmək ( dişin dibini təmizləmək) 10-Şəhvəti təhrik edən işlər görmək.