“Siddiq” sözü “sadiq” (düz danışan) sözünün müaliğə (hipeolik) fomasıdı. u söz Allah və Onun məxluqlaı ilə olan əhd-peymanda doğuluq mənası ildii.(Təliqə ə şəhi-hikmət, səh.488-497) /u süutu ilk dəfə Əu Əli Sina “İşaat” kitaının 4-cü ölümündə “Siddiqin süutu” adı ilə aaşdımışdı. İni Sinanın u məsələ ilə əlaqəda mülahizələindən məlum olu ki, onun zehnində u süutun ilk qığılcımı Quani-kəim ayələindəndi. /İn Sinanın nəzəiyyə və mülahizələinin ən öyük şəhçisi gökəmli alim Şeyx Tusi həmin süutun “Siddiqin” adlandıılmasının səəi aədə yazı “İlahiyyatçı qupun üsluu iki yolla – təiətşünasla və teoloqlala – müqayisədə ən düzgünü olduğundan, u qup “Siddiqin” (doğuçula və düz danışanla) adlanmışla.”(Şəhül-işaat, Nəsiəddin Tusi,səh.214) /Səə udu ki, u süutda ən az müqəddimə və mənələlə Allahın valığı isat olunu. İn Sinadan sona öyük İslam filosoflaı ona diqqət yetimiş, hə ii xüsusi əyan və mülahizələlə onu şəh etmişlə. İlahi həkim və filosof məhum Mehdi Aştiyani “Siddiqin” dəlili ilə ağlı on doqquz növ mülahizə əyan etmişdi. / /Ümumiyyətlə, u süut valıq həqiqətinə diqqət yetiməklə məhz Allahı isat edi. una göə də Allahın valığını zamanın yaanması yolu ilə isat edən teoloqlaın, həəkət vasitəsilə isat edən təiətşünaslaın, zati imkan vasitəsilə isat edən ilahi filosoflaın, kəşf və müşahidə vasitəsilə Allaha çatan aifləin süutlaı aasında fəq vadı. /uada “Siddiqin” dəlilinin ütün izahlaına və ya ən mühüm incəlikləinə işaə etmək əlavə vaxt apadığı üçün Əllamə Təatəainin “Üsuli-fəlsəfə və əvişi-ealizm” («Fəlsəfənin əsaslaa və ealizm üsluu») adlı kitaında qeyd olunan göüşlə, mülahizələ və izahla digə müəllifləin izahlaından sadə və əhatəli olduğundan həmin mülahizələi qeyd ediik /“Süut olunmasına şəkk-şühə etmədiyimiz valığın eallığı heç vaxt inka oluna ilməz. aşqa sözlə, valıq eallığı qeyd-şətsiz olaaq həqiqətdi, heç i halda qeyi-eal olmu. Ötü-keçməkdə olan dünya və onun hə i dönəmi inka edilmədiyindən inkaı qəul etməyən geçəkliyin eyni deyil. Əksinə, o geçəkliklə yanaşı (digə i) geçəklik də va. O olmadıqda valıqdan heç i əhəsi olmu, öz valığı yox olu. Ələttə, u geçəkliyin əşyalala eyniləşi i olması, ya onlaa nüfuzu, ya onlada hülul etməsi, ya da geçəklikdən i qisminin ondan ayılaaq əşyalaa qovuşması mənasında deyil. ( O eynilə işıq kimidi. Qaanlıq cisimlə onunla işıqlanı, onun vücudu olmadıqda zülmətdə qalı. Eyni zamanda həmin u misal məqsədimizi əyan etməkdə yetəsizdi). aşqa sözlə, Onun özü geçəkliyin eynidi. Kainat və onun ayı-ayı hissələi də Onun vasitəsilə geçəkləşi və Onsuz heçliyə, puçluğa düça olu. /Nəticədə dünya və onun hissələi özü vücud (valıq) müstəqilliyində və geçəkliyə malik olmasında elə i geçəkliyə axalanmışdı ki, Onun Özü geçəkliyin eyni və özüdü. (O da elə müqəddəs Zatı heç vaxt zavala uğamayan Allahdandı.)