/Təiətşünas alimlə aasında insanın yaanışı haqqında iki nəzəiyyə mövcuddu. Tansfomizm adlanan iinci nəzəiyyənin təəfdalaı u fikidədilə ki, canlı aləm aşlanğıcda u günki fomasında olmayı. Guya ilk əvvəl okeanın müxtəlif nöqtələindəki i hüceyəli əsit cansız valıqla xüsusi i şəaitdə canlı valığa çevilmişlə. Guya mikoskopik ölçüyə malik olan u canlıla ilk əvvəl i növdən digəinə, sona sudan quuya, daha sona isə quudan havaya keçmişlə. u təkamülün son yetkin halqası isə, insandı. /İkinci nəzəiyyəyə göə isə, ütün canlıla, eləcə də insan ilk yaanışda u günkü fomasında olmuşdu. u axışın təəfdalaı ütün növ dəyişiklikləi inka edilə. /u iki nəzəiyyə aasındakı müahisələ fansız təiətşünası Lamak (XVII-XIX əs) və ingilis təiətşünası Davinin (XIX əs) yeni süutlala çıxışlaından sona daha da qızışmışdı. /u gün təiətşünas alimləin əksəiyyətinin təkamül nəzəiyyəsi təəfdaı olduğunu nəzəə alı, onlaın süutlaını nəzədən keçiiik. /Axeoloji qazıntıla zamanı tapılmış müxtəlif dövləə aid skletlə aasındakı oxşalıq yalnız təkamül nəzəiyyəsi ilə izah olunu. Ayı-ayı dövləə məxsus sümüklə aasında ciddi oxşalıqla vadı. Mühüm göünən süutladan ii isə, ütün canlılaın ətndəki «cənin» fomalaı aasındakı oxşalıqdı. /Təkamül nəzəiyyəsi təəfdalaının sadaladığı u dəlillə, «insan meymundan yaanmışdı» deməyə əsas veimi? /Təkamül nəzəiyyəsi, aşqa sözlə, davinizm i dənə də olsun nə əqli, nə də təcüi dəlilə malikdi. i növdə qismən dəyişiklik ‒ mutasiya atıq təcüi yolla qəul olunmuşdu. Yəni cod tüklü qoyundan zəif tüklü qoyun doğula ilə. Amma meymundan insan yaanması mutasiya deyil. u ehtimal davinist təiətşünasla təəfindən təcüi süuta yetiilmədiyindən, nəzəiyyə olaaq qalı. /İslam alimləi təkamül nəzəiyyəsini inka etmi. Amma u nəzəiyyəni qəul etmək üçün zəui olan dəlilləə də malik deyil!