Tansfomizmi (mövcudlaın tədicən inkişaf edəək i növdən aşqa növə keçməsi) süuta yetiməyə çalışan i müəllif Quan ayələini dəlil göstəmişdi. O, süut etməyə çalışı ki, Quan da tansfomizm nəzəiyyəsini təsdiqləyi. Dəlil olaaq göstəilən iki ayəyə nəzə salaq /1. “İnsan xatılamımı ki, ilk öncə onu heçdən yaatdıq.” Yazıçı ayədən elə i nəticə çıxaı ki, insan i zaman hansısa fomada olmuş, sonadan təkamül nəticəsində ugünkü şəkilə düşmüşdü. Guya insan əvvəl təkhüceyəli olmuş, sona insanaənzə meymuna çevilmiş və nəhayət, ugünkü müasi gökəmini almışdı. /2. “İnsanın xatılamağa layiq olmayan i keçmiş dövü olmuşdu.” Müəllifin fikincə, insan i zaman heyvanla cəgəsində olduğundan onun keçmişi xatılanmağa layiq ilinmi. Doğudanmı ayələ tansfomizmi dəstəkləyi? / / Yuxaıda zik olunan iki ayənin tansfomizm nəzəiyyəsi ilə heç i əlaqəsi yoxdu. /iinci ayənin təfsii İnsanın çətinliklə inanacağı mövzuladan ii məad, ölümdən sonakı həyatdı. Ona göə də Quanın i çox ayələində məadı inka edənləə qaşı dəlillə gətiilmişdi. Allah-təala məadı inka edənləə elə cava vei “İnsan souşu ki, mən öldükdən sona çıxaılı diiləcəyəmmi? Məgə insan ilk öncə onu heçdən yaatdığımızı xatılamımı? əinə and olsun ki, iz onlaı şeytanlala ilikdə yığı məhşəə gətiəcək, sona onlaı diz üstə çökmüş halda cəhənnəmin ətafına düzəcəyik...” Demək, tansfomizmin müdafiəsinə qalxmış müəllifin düşüncəsinin əksinə olaaq, uyğun ayədə məadı inka edənləə cava veili. Doğudan da, insanı heçdən yaatmış Allah üçün onu yenidən diiltmək çətinmi olasıdı?! u gün maddə və enejinin itməməsi haqqında qanun müahisəsiz olaaq qəul edilmişdi. İnsanı heçdən yaadan Allah onun ölümlə fomasını dəyişmiş valığını əvvəlki halına qaytaa ilməzmi?! əli, insanın ugünkü şəklə düşməzdən qaaq hansısa canlı və ya hüceyə şəklində olması oş i xülyadı. u ayə də i çox aşqa ayələ kimi qiyamət və məad haqqında danışı. /İkinci ayənin təfsii Yenicə doğulmuş i köpə hə hansı i səədən soyuq havada tənha qalasa, şühəsiz ki, qısa i zamanda həlak ola. Əgə elə i məqamda xeyixah i insan onu götüü evə apaasa, ona qayğı göstəəsə, həmin köpə ixtiyaında qoyulmuş nemətlədən istifadə edəək, öyüyü oya-aşa çata. Təii ki, i müddət sona, əvvəlki köpə yetkinlik yaşına çatı, özünü təmin etmək gücündə olacaq. O, i zaman onu küçədən götüü himayəsi altında öyütmüş xeyixah şəxsə təşəkkü də edə ilə, onun zəhmətləini unudu nanko da ola ilə. Əgə oya-aşa çatmış yeniyetmə nankoluq edəsə, ona xeyixahlıq göstəən şəxsin haqqı va ki, keçmişini xatıladı, onu məzəmmət etsin. /Allah-təala da “İnsan” suəsində azğın, nanko insanı qəflət yuxusundan oyatmaq üçün onlaa keçmişləini xatıladı. İnsanın yadına salını ki, Allah onu heçdən xəlq etmiş, yoxluğa valıq liası geydimişdi. Onla isə ütün ilahi nemətləi unudaaq, nankoluq yolunu tutmuşla! əli, ikinci ayənin məfhumu udu və onun tədici təkamül nəzəiyyəsi ilə heç i ağlılığı yoxdu. /