Qazi Təbatəbai: Həftəlik rövzə məclisi işlərdə düyünün açılmasına səbəb olar?!
Seyid Əli Qazi Təbatəbainin vəsiyyətnaməsindən bir parça: Əgər həftəlik rövzələr mümkün olmasa, məhərrəm ayının ilk on günü tərk olmasın
Böyük arif və alim Seyid Əli Qazi Təbatəbai Təbrizi vəsiyyətnaməsinin bir hissəsində yazır: Amma digər vəsiyyətlər. Onların ən əsası namazdır. Namazı bazar etməyin. Onu ilk vaxtda xüzu və xüşu ilə qılın. Əgər namazı qoruya bilsəniz, hər şeyiniz qorunar. Namazın təqibində Siddiə-Kubra (ə) təsbihi və ayətul-kürsü oxumağı tərk etməyin...
Müstəhəb işlərdə Seyyidüş-şühədaya (ə) əzadarlıq etmək və o həzrətin ziyarətində süstlük etməyin. İki-üç nəfərlə də olsa həftəlik rövzə məclisi işlərdə düyünün açılmasına səbəb olar. Ömrün əvvəlindən axırına kimi o həzrətin xidmətində təziyə saxlasanız, ziyarət etsəniz və bu kimi digər işlər görsəniz, yenə də onun haqqını yerinə yetirə bilməzsiniz. Əgər həftəlik rövzələr mümkün olmasa, məhərrəm ayının ilk on günü tərk olmasın...
Nəfslə cihadın axirət savabından əlavə, dünya üçün də təsiri vardırmı?
Ayətullah əl-üzma Şübeyr Zəncani zəncanlı alimlərdən birinin ixlası barədə belə bir əhvalat danışır: Şeyx Bəhauddin Məhdəvi Zəncanın Hidəc şəhərinin çox fəzilətli və yüksək kamallara malik alimlərindən idi. Ömrünün son vaxtlarında Quma gəldi və Qumda vəfat etdi. O deyirdi: Mən əmmamə qoymaq üçün Hidəcdən Zəncana getdim. Rza şah Pəhləvinin dövrü idi. Onun zamanında əmmamə qoymaq qadağan idi. Bir sıra şərtlərlə, istisna olaraq bəzi ruhanilərə əmmamə qoymağa icazə verirdilər. Əmmamə qoymağa icazə almaq üçün Naibus-Sədrin evinə getdim. Naibus-Sədr Zəncanın tanınmış alimlərindən idi. O zaman şəhərlərdə qonaq evləri olmadığından müsafirlər ya karvansaraya, ya da böyük şəxsiyyətlərin evinə gedirdilər. Naibus-Sədrin də evi belə idi. Siyasi şəxsiyyətlər və böyük alimlər onun mənzilinə gedirdilər. Ordu komandiri Naibus-Sədrin evinə gəlmişdi. Əmmamə üçün icazə verən idarələrin (ədliyyə, ya polis) birinin rəisi də ordu komandirini görmək üçün Naibus-Sədrin evinə gəlmişdi. O məclisdə zövcələrin sayı barədə söhbət ortaya gəldi. Dedilər: - Filankəs çoxarvadlılıq barədə kitab yazıb, başqa bir kəs onun kitabını tənqid edib...
Niyə insan Məsumların (ə) yanında bir halətdə, onlarsız isə başqa halətdə ola bilir?
Səlam ibni Mustənir nəql edir ki, İmam Baqirin (ə) xidmətində idim. Həmran ibni Əyin İmamın (ə) yanına gəldi və Həzrətdən (ə) bir neçə məsələ ilə bağlı suallar soruşdu.
O zaman ki, qalxıb getmək istədi, dedi: “Niyə biz sizin xidmətinizə gələn zaman sizinlə söhbət etmək bizə elə təsir qoyur ki, ürəklərimiz yumşalır və canımız dünyanı unudur? Zəngin insanların əlində olan sərvət bizim üçün dəyərsiz olur? Ancaq elə ki, sizin xidmətinizdən çıxırıq – insanların və tacirlərin həmdəmi oluruq. Dünyaya qarşı əlaqəli oluruq?”. İmam (ə) buyurur: “Bu, qəlb xüsusiyyətləridir ki, bəzi şəraitdə sərt və bəzi şəraitdə yumşaq olur. Peyğəmbərin (s) səhabələri də Həzrətə (s) buna bənzər bir sual vermişdilər. Həzrətə (s) demişdilər: “Ey Allahın Rəsulu! Qorxuram ki, münafiq olam”...
Xəlifənin nökəri hansı səbəbdən Dəclədə ac qalmadı?
Orta əsr xəlifələrindən birinin Fəth adlı bir nökəri vardı. O, müxtəlif sənət növlərindən agah idi. O zaman ki, Fəth üzməyi öyrənir, Dəclə çayı qaynamağa başlayır və onu özü ilə aparır. Xəlifə bu xəbəri eşidən zaman çox qəmgin olur. Elan edir ki, əgər onu tapmasanız, mən yemək yeməyəcəyəm. Mahir üzgüçülər axtarışa başlayırlar. Ancaq ondan bir əsər tapmırlar. Bir həftə sonra onu Dəclə çayının kənarında olan yarıqların birində salamat halda tapırlar. Onu götürüb xəlifənin yanına gətirirlər. Xəlifə çox sevinir və əmr edir ki, çoxlu yemək bişirsinlər. Çünki elə bilirdi ki, Fəth yeddi gündür ki, heç nə yeməmişdir. Fəth deyir ki, toxdur.
Xəlifə deyir: “Məgər Dəclə suyundan doymaq olur?”. Fəth deyir: “Xeyr, mən bu yeddi günü ac qalmamışam. Hər gün suyun üzərində bir qab çörək tapırdım və onu götürüb yeyirdim. O çörəyə görə sağ qalmışam. Hər çörəyin üzərində belə sözlər yazılmışdı: “Muhəmməd ibni Hüseyn Əskafdan”...
İnsan hansı 7 xüsusiyyəti aradan aparsa, Allaha yaxınlaşar?!
Əgər Allaha yaxınlaşmağa mane olan amilləri tanımaq istəyiriksə, bizə bu yolda Quran yolgöstərən ola bilər. Qurani-Kərim Allaha yaxın olmağın yollarını bəyan etdiyi kimi, onun maneələrini də bizə tanıtmışdır.Bu amillər ilə tanış olaq.
1. Quran ayələrindən üz çevirib, onları inkar etmək. “Həqiqətən, Allahın ayələrini inkar edənləri, peyğəmbərləri nahaq yerə öldürənləri və camaat içərisindən ədalətə dəvət edənləri qətlə yetirənləri ağrılı bir əzabla müjdələ”. (“Ali-İmran” 21).
2. Şeytanın (lən) davamçısı olmaq. “Onlar iman gətirənlərlə görüşdükləri zaman «iman gətirdik» deyərlər, öz şeytanları (azğın dostları) ilə xəlvətə çəkildikləri zaman isə «şübhəsiz, biz sizinləyik, biz (özümüzü iman gətirmiş kimi göstərməklə onları) yalnız ələ salırıq» deyərlər”. (“Bəqərə” 14)...
Allaha ən üstün ibadət etmək, hansı amildən keçir?!
Bir nəfər İmam Baqirin (ə) xidmətinə gəlir və deyir: “Mən ibadətdə çox da səy göstərmirəm. Müstəhəb namaz və oruc əhlindən deyiləm. Ancaq vacibatlarla kifayətlənirəm. Haram tikədən əl çəkmişəm”. İmam (ə) ona buyurur: “Hansı səy qarın və şəhvət iffətini qorumaqdan daha üstündür”.
Ona görə də deyə bilərik ki, qarını haram tikədən qorumaq və haram qazanca yol verməmək böyük əhəmiyyətə malik olan əməllərdəndir. Ona görədir ki, İmam Baqir (ə) buyurur: “Ən üstün ibadət – qarın və şəhvəti haramdan qorumaqdır”. Həzrət Baqir (ə) başqa yerdə buyurur: “Allah, qarın və şəhvəti haramdan qorumaq kimi üstün ibadətlə ibadət olunmamışdır”.
Allahın əzəmətli adı Bələm Bauradan necə alındı?
... Əli ibni İbrahim Qumi bu ayənin təfsirindən sonra yazmışdır ki, atam İmam Rzadan (ə) nəql edirdi ki, o Həzrət (ə) buyurmuşdur: “Bələm Baura Allahın əzəmətli adına malik idi. Əzəmətli adın vasitəsilə dua edərdi və Allah da duasını yerinə yetirərdi. Sonda Firona tərəf meyil etdi. Onun saray əhlindən oldu. Firon Musanı (ə) və tərəfdaşlarını tutmaq üçün ona müraciət etdi. Ona dedi: “Allahdan istə ki, Musanı (ə) və səhabələrini bizim tələmizə salsın”. Bələm uzunqulağa minir ki, Musanı (ə) axtarmağa getsin. Uzunqulaq yol getməkdən imtina edir və Bələm heyvanı döyməyə başlayır. Allah Təala uzunqulağın dilində olan qıfılı açır və uzunqulaq deyir: “Vay olsun sənə! Məni nə üçün döyürsən?! İstəyirsən ki, mən səninlə gəlim və sən də Allahın peyğəmbərini (ə) və iman əhlini nifrin edəsən?!”. Bələm bu sözlərdən sonra heyvanı o qədər döyür ki, nəhayət heyvan can verir. O andan sonra Allahın əzəmətli adı onun dilindən götürülür. Quran onun haqqında buyurur: “Beləliklə şeytan təqibinə məruz qalan və nəhayət yolunu azanlardan olan şəxsin(Musanın (ə) zamanında yaşamış alim Bəl’əm Bauranın) hekayətini oxu. Əgər istəsəydik, həmin ayələrin vasitəsi ilə onu mütləq ucaldardıq”.
Qibtənin, həsədin və həsrətin -əxlaqi xasiyyətlərin fərqi nədədir?
Qibtənin lüğətdəki mənası sevinmək deməkdir. O zaman ki, insan özündən üstün sifətlərə malik olan birini görər, səy göstərər ki, onun kimi olsun. Bu amil onun kamala
doğru hərəkət etməsinə təkan verər.Ancaq həmin şəxsi məhv etmək heç bir zaman onun niyyətində olmaz. Qibtə fəzilət sifətlərindən hesab olunur və möminlərə xas sifətlərdəndir. Möminlər bir-birinə qibtə apararlar, ancaq həsəd etməzlər. Bəs həsəd nədir? Həsədin lüğətdəki mənası özünü xar görməkdir. Ona görə çalışar ki, nemətə sahib olan başqa biri həmin nemətdən məhrum olsun və o da özünü xar hesab etsin. Beləliklə məlum olur ki, qibtə nədir, həsəd nədir? Qibtə insanı kamala doğru hərəkət etdirər, həsəd isə əksinə – insanın inkişafdan dayanmasına və o cümlədən, aşağı səviyyəyə süqut etməsinə gətirib çıxardar...
Şeytan (lən) insandan nə zaman əl çəkir?
İnsan doğulan zaman pak və təmiz olmasına baxmayaraq, şeytan (lən) onun bu cür qalmasına razı olmaz. Çünki əsil vəzifəsi – insanı Allahın yolundan sapdırmaqdır. Bütün səy və cəhdləri insanı günaha tərəf çəkmək yolunda olar. Bu yolda heç bir şeyi əsirgəməz. Qoşununun ən mahir nökərlərini səfərbər edər və insana tərəf hücum edər.
Bu mübarizə insanın ömrünün sonuna qədər davam edər. Haqla batilin mübarizəsi olaraq. O zaman ki, insan can verər, şeytan (lən) yenə insandan əl çəkməz və onu cəhənnəmə salmaq üçün son cəhdlərini edər. Yalnız o zaman ki, insanın ruhu artıq bədənini tərk edər, bu zaman şeytan həmin insandan əl çəkər. Çünki artıq öz rəzil vəzifəsini yerinə yetirmişdir, səylərinin yaxşı və ya pis nəticələnməsi isə insanın iradəsindən və imanının səviyyəsindən asılıdır.
Qibtə olunmağa layiq olan insanlar hansı əməl sahibləridir?!
Qibtə – fəzilətli sifətlərdən olub, möminlərə nisbət verilir. Bu sifət haqqında Məsumların (ə) fikirlərini öyrənək. İmam Sadiq (ə) buyurur: “Mömin qibtə edər və (amma) həsəd aparmaq. Münafiq həsəd aparar və qibtə etməz”. Həzrət Cəfər Sadiq (ə) başqa yerdə buyurur: “O kəsin ki, bu günü dünənindən daha yaxşı olubdur, qibtə olunmağa layiqlidir”.
İmam Əli (ə) buyurur: “Qibtə olunmağa layiqli olan kəs odur ki, yaxşı iş görmək üçün irəlidə olar”. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Həzrət Musa (ə) ərşin yaxınlığında bir kişini görür və onun məqamına qibtə aparır. Onun haqqında sual verir və ona cavab verirlər ki, o, Allahın insanlara verdiyi fəzlə həsəd aparmır”.
İmam Əli (ə) buyurur: “Həqiqətən ziyankar o kəsdir ki, ömrünü yersiz yerə tələf edər. O kəs ki, ömrünü Allaha itaət yolunda sərf edər – qibtə olunmağa layiqlidir”.