İslam dininin fala baxmağa münasibəti necədir?
Fal anlayışı müxtəlif mənalarda işlənir. Ənənəvi mənada fal – yəni gələcəkdən xəbər vermək – qətiyyən qadağandır və günahdır. Amma hərdən “yaxşı fal” adlandırılan yaxşı yozum ki, var – buna icazə verilir. Yəni, hansısa hadisəni və halı yaxşı tərəfə yozmaq kimi.
Ümumilikdə, yaxşılı-pisli fal adətən üç şeyə şamil olar: 1. Dilinə və ya qəlbinə yaxşı bir şeyi gətirmək. 2. İstixarə etmək ki, adətən Quran və ya təsbeh ilə həyata keçirilir.
3. Baş verəcək hadisə haqqında qabaqcadan xəbər vermək. Fal elmi – elə bir elmdir ki, onun vasitəsilə gələcəkdə baş verəcək hadisələr haqqında məlumat əldə etməyə çalışılır. Fala baxmaq hələ qədim zamandan bəri bütün millətlərdə olmuş və olmaqdadır da.
İslam dini gələcəkdən xəbər verməyi birmənalı qadağan edir. Amma, deyildiyi kimi, yaxşı yozum deyilən bir şey var ki, insana ümid verir və müqəddəs dinimiz yaxşı yozuma icazə verir.
Öləndən sonra dirilmə bədənlə olacaq, yoxsa yalnız ruhla?
... 3. Məad həm ruhidir və həm də cismidir. Böyük filosoflar, fəqih və din alimləri, o cümlədən: Ğəzali, Kəəbi, Rağib İsfahani, Şeyx Mufid, Seyyid Murtəza, Şeyx Tusi, Əllamə Hilli və bir çox başqaları məadın həm cismi və həm də ruhi olduğunu vurğulayırdılar. Onların nəzərinə görə, ruh mücərrəddir və maddədən ibarət deyildir. Və bədənin ölümdən sonra məhv olmasına baxmayaraq, Qiyamət günü insanın ruhu bədəninə geri qayıdacaqdır.
“Onlar (müşrik insanlar da) siz (cinlər) güman etdiyiniz kimi güman etdilər ki, əsla Allah bir kəsi (bəşər üçün peyğəmbərliyə) seçməyəcək, (yaxud heç bir kəsi «məad» üçün) diriltməyəcəkdir”. (“Cinn” 7). Təbii ki, yeganə düzgün nəzər – məhz budur. Məlumat üçün qeyd edək ki, bu nəzəriyyəni o cümlədən, xristianların əksər hissəsi də qəbul edir.
Əgər hamımız Həzrət Adəmin (ə) nəvələriyiksə, niyə rəngimiz və irqimiz fərqlidir?
Həzrət Peyğəmbərə (s) sual verirlər ki, Adəm (ə) bütün gillərdən xəlq olmuşdur, yoxsa vahid bir gildən? Həzrət (s) buyurur: “Bütün gillərdən. Əgər vahid bir gildən xəlq olunsaydı, insanların bəzisi, bəzilərini tanımazdılar. Torpağında ağ, yaşıl, qırmızı və s. rənglər mövcuddur. Bəzi torpaqlar yumşaq və bəziləri də sərtdir. Ona görə də insanların bəzisi ağdır, bəziləri sarı, bəziləri qırmızı və qaradır. Rənglərdəki bu fərq – torpağın rənginə əsasəndir”. İmam Əli (ə) buyurur: “İnsanların arasında olan fərq onların fitrətinin müxtəlifliyinə görədir. Çünki insanın əvvəlki tərkibi şor, şirin, yumşaq və sərt torpaqdan olmuşdur. Biri gözəl və ağılsız, biri uzun qamətli və az hümmətli, biri çirkin və saleh, biri alçaq boylu və xoş fikirli, biri pak fitrətli və pis əxlaqlıdır...”...
Hz İsa (ə) və İmam Əlinin (ə) baxışında Hansı günü bayram adlandırmaq olar?
Həzrət İsanın (ə) nəzərində bayram nə deməkdir? Həzrət İsanın (ə) Qurandakı hekayətləri əsasında demək olar ki, onun üçün bayram – səma lütfü və İlahi kəramətidir ki, süfrə şəklində yerə enmişdi. Bu süfrə Allahın əzəmətini bir daha nümayiş etdirmiş və orada olanları sevindirmişdir. “Məryəm oğlu İsa dedi: «İlahi, ey Rəbbimiz! Bizə göydən yeməklə dolu bir «maidə» (süfrə) nazil et ki, o bizim üçün – həm birincimiz, həm də sonuncumuz üçün bir bayram və Sənin tərəfindən bir nişanə və möcüzə olsun; və bizə ruzi ver ki, Sən ruzi verənlərin ən yaxşısısan»”. (“Maidə” 114).
Bəs Əhli-Beytin (ə) nəzərinə görə, həqiqi bayram hansı gündür? İmam Əli (ə) “Nəhcul-Bəlağə”də buyurur: “O günü ki, Allah Təalanın itaət nuru ilə aydınlandırarsan, böyük Allahın istəyini və göstərişini özünə hakim edərsənsə və o gündə Allah Təalanın günahı edilməzsə - o gün bayramdır”.
İmam Zaman ağa (ə.f) ruzisini haradan qazanır?
İmam Zaman ağanın (ə.f) qeybi zamanında ruzi qazanması iki cür həyata keçə bilər. Biri budur ki, Həzrətin (ə.f) qeybi möcüzə olduğu kimi, ruzisi, qaldığı yer də möcüzə şəklində ona verilər. Yəni, nə zaman Həzrətin (ə.f) bir şeyə ehtiyacı olsa, Allah Təala bunu qeyb aləmindən nazil edər. Bu cür nümunələrə həm tarixdə və həm də Quranda rast gəlmişik. Həzrət Məryəmin (s.ə) İlahi süfrədən bəhrələnməyi kimi. “Zəkəriyyə hər dəfə mehraba onun yanına daxil olanda, onun yanında (başqa mövsümlərə aid) ruzi görürdi. (Bir gün) dedi: «Ey Məryəm, sənə bu ruzi haradandır?». Dedi: «O, Allah tərəfindəndir, çünki Allah istədiyinə hesabsız ruzi verir»”. (“Ali-İmran” 37). Bəni-İsrayil üçün nazil olan yeməklər kimi. İkinci variant budur ki, Həzrət (ə.f) öz ruzisini başqa insanlar kimi qazanır. İqtisadi sahədə səy göstərir və ruzisini qazanır. Bu variant da mümkündür. Belə ki, hədislərdə oxuyuruq ki, İmam Zaman (ə.f) sizin aranızdadır, sizin evlərinizə qonaq gəlir və xalçalarınızın üstünə qədəmlərini basır...
190 il ibadət edən rahib, Allahdan nə istədi?
Əbu Talibin zamanında Məsrəm ibn Dəyit ibn Şitqam adlı bir rahib yaşayırdı. Bu insan ibadət etməkdə məşhur olmuşdu. 190 il ibadət etmişdi və Allahdan heç bir şey istəməmişdir. Nəhayət, bir gün Allahdan istəyir: “Allahım! Öz övliyalarından birini mənə göstər!”. Allah Təala Həzrət Əbu Talibi onun yanına göndərir və rahib onu görən kimi ayağa qalxır və başından öpür. Qarşısında əyləşdirir və deyir: “Allah sənə rəhmət etsin, sən kimsən?”. Əbu Talib buyurur: “Təhamə məntəqəsindənəm”. Soruşur: “Abdumənafın hansı tayfasından?”. Deyir: “Bəni Haşimdən”. Rahib yenə ayağa qalxır və onun başından öpüb deyir: “Allaha şükür olsun ki, mənim istəyimi yerinə yetirdi. Məni öldürməyəcəkdir o zamana qədər ki, Öz vəlisini mənə göstərəcəkdir. Sənə müjdə verirəm. Allah sənin müjdəni mənə ilham etmişdir”. Əbu Talib soruşur: “Həmin müjdə nədir?”. Rahib deyir: “Sənin belindən bir övlad dünyaya gələcəkdir ki, Allahın vəlisidir...
Həzrət Musaya (ə) edilmiş dörd vəsiyyət hansı məsələlər haqda idi?!
Həzrət Musa (ə) Allah Təala tərəfindən dörd şeyə vəsiyyət edilmişdir ki, bunları biz də bilsək faydalı olar.
1. O zamana qədər ki, Allahın səni bağışladığını bilmirsənsə, insanların eybi ilə işin olmasın. Özünün bağışlanmağın üçün vasitə fikirləş.
2. O zamana qədər ki, xəzinələrimdə olan sərvətin bitdiyini bilmirsənsə, ruzi üçün qüssə yemə. Sənə yazılan sənə çatacaqdır.
3. O zamana qədər ki, Mənim hakimiyyətimin sona çatdığını bilmirsən, heç kimə ümid etmə.
4. Təhlükəli düşmən olan şeytanın ölüm xəbəri sənə çatmayıbsa, onun hiyləsindən amanda olma...
Həzrət Musa (ə) hansı keyfiyyətinə görə seçilmişdi?
İmam Baqir (ə) nəql edir: “Həzrət Musaya (ə) 30 gün vəhy gəlməsi kəsilir. Ona görə də Şamın ətrafında olan Əriha adlı dağa qalxır və buyurur: “Ey Pərvərdigar! Nəyə görə vəhyini məndən saxlamısan və həbs etmisən? Düçar olduğum günaha görədir? Mən indi Sənin dərgahına gəlmişəm ki, hansı şəkildə razı olsan, məni cəzalandırasan”. Allah vəhy edir: “Ey Musa! Bilirsənmi ki, niyə Öz vəhy yolumla səni başqa bəndələr içərisindən seçmişəm?”. Musa (ə) deyir: “Bilmirəm, ey Allahım!”. Allah buyurur: “Ey Musa! Bəndələrimə nəzər saldım və onların arasında səndən daha təvazökar olanını görmədim. Ona görə də səni başqa bəndələr arasından seçdim və Öz kəlamıma məxsus etdim”.
Niyə birinə az, birinə çox ruzi verilir?
Quran buyurur: “Əgər Allah bəndələrinin ruzisini bol etsəydi şübhəsiz, yer üzündə zülm və tüğyan edərdilər. Lakin O, istədiyini qədər və ölçü ilə nazil edir. Çünki O, bəndələrin(in vəziyyətin)dən xəbərdar və (onların halını) görəndir”. (“Şura” 27). Bu ayədən göründüyü kimi, Allah bilir ki, kimə çox və kimə az ruzi vermək lazımdır. Çünki Allah hər kəsdən bəndələrinə qarşı daha agahdır. Həzrət Musa (ə) yolunun üstündə bir yoxsul insan görür və o, peyğəmbərindən istəyir ki, Allaha dua etsin və ruzisini çoxaltsın. Həzrət Musa (ə) da Allaha dua edir ki, onun ruzisini çoxaltsın...
Hz İsa (ə) ilə çobanın danışığı bəşəriyyət üçün hansı 5 dərsi izah etdi?!
Həzrət İsa (ə) ona çatmaqda olan kişiyə buyurdu: “Ey kişi! Sən ömrünü çobanlığa sərf etmisən, əgər elm təhsil almağa sərf etsəydin, bundan daha yaxşı olardın”.
Həmin kişi dedi: “Ya nəbi! Mən elmdən beş məsələni öyrənmişəm və onlara əməl edirəm.
1. O zaman ki, halal vardır, haram yemirəm. Halal gərək heç bir zaman azalmasın ki, harama ehtiyac olsun.
2. Düz olan yerdə yalan demirəm. Gərək doğru az olmasın ki, yalana ehtiyac olsun.
3. O zaman ki, öz eybimi görürəm, başqalarının elmi ilə məşğul olmuram. Öz eyblərimi islah etməkdən ayrılmadan, başqalarının eybi ilə məşğul olmuram...