Həzrət Mehdinin (əc.) mübarək adını çəkmək olarmı?!
Cavab: Bu, fiqhi bir məsələdir. Alim və fəqihlərin bə`ziləri rəvayətləri araşdırarkən belə nəticəyə gəlmişlər ki, İmamlar o həzrətin adını çəkməyi yalnız çox sıxıntılı və xətərli dövrdə, onun düşmənlərdən qorunması üçün qadağan etmişlər. Lakin indiki dövrdə buna ehtiyac yox-dur.
Buna əsasən, naiblərdən biri həmin sualı müqəddəs nahiyədən soruşarkən, həzrət Mehdi (əc.) tərəfindən belə cavab gəldi: \"Əgər onlara adı söyləsəniz, onu yayar, yerini biləndən sonra (qətlə yetirmək üçün-red.) onun əleyhinə qalxarlar\".
Buna görə də, hətta İmam Həsən Əsgəri (ə) özü də, təqiyyəyə (ehtiyata) ehtiyac olmadığı zaman həzrətin mübarək adını dilə gətirərdi. O cümlədən, rəvayətlərdə qeyd olunduğu kimi, İmam Həsən Əsgəri (ə) səhabə-lərindən bə`ziləri üçün qurbanlıq bir qoyun göndərərkən buyurardı: \"Bu, oğlum Məhəmmədin qurbanlığıdır\"...
On İkinci imam = Beş yaşlı uşaq necə imam ola bilər?
Cavab: Biz bu sualın cavabını izahlı şəkildə azyaşlı İmam ünvanında \"İmam Cavadın (ə) həyatına baxış” kitabında vermişik. Sözün qısası budur ki, sonsuz qüdrət və hikmət sahibi olan Allah, İmamət ləyaqətini azyaşlı bir uşağın vücudunda da yerləşdirə bilər. Bəzən dünyada, adi xalq arasında İbn Sina və Tomas Yonq kimi qeyri-adi fitri iste`dada malik olan azyaşlı uşaqlar da vardır ki, onların bir aydakı fikri inkişafı, başqalarının on ildəki fikri inkişafına bərabərdir. Buna görə də, bu iş qeyri-mümkün işlərdən sayılmır.
Həzrət Mehdidən (əc.) də əvvəl İmam Cavad (ə) və İmam Hadi (ə) də uşaq yaşlarında İmamət məqamına yetişmişdilər. Peyğəmbərlər arasında isə, həzrət İsa (ə) və Yəhya (ə) uşaq yaşlarında peyğəmbərlik məqamını əldə etmişdilər. Məryəm surəsinin 12-ci və 30-cu ayələrində bu mətləbə işarə olunmuşdur.
Zühura etiqad (Xilaskarın gəlişi) yalnız şiələrəmi məxsusdur?
Cavab: Xeyr. Demək olar ki, bütün dinlərdə, axırüz-zamanda zühur edərək dünyaya nicat verəcək bir islahe-diciyə etiqad mövcuddur.
Quranda da bir çox ayələrdə bu mətləbə işarə olun-muşdur. Ənbiya surəsinin 105-ci ayəsində oxuyuruq: \"Tövrat kitabından sonra Zəburda yazdıq ki, ləyaqətli bəndələrim yer üzünün hakimi olacaqlar\". Bu əqidə hətta Tövratda, İncildə, hindu və zərdüştlük kitablarında, o cümlədən çinlilərin, qədim misirlilərin və qərb əhalisinin arasında da mövcuddur.
Rəvayət olunduğu kimi, həzrət İsanın (ə) tərəfdar-larından bir qrupu o həzrətin hüzurunda ikən, ondan dün-yanın axırının necə olacağı barədə soruşdular.
Həzrət İsa (ə) onların cavabında buyurdu \"Məndən sonra Allah tərəfindən Əhməd (ə) adlı bir peyğəmbər gələcək ki, onun övladlarından biri insanlara Allahın höccəti olacaq...
Quranda İmam Mehdi Sahibəzzamanla (əc.) bağlı ayələr varmı?
Cavab: Bəli. Qur`anda bir çox ayələrdə buna işarə edilmişdir. Mə`sum İmamlardan bizə yetişən çoxsaylı rəvayətlərə əsasən, o ayələrin tə`vili, yə`ni batini mə`nası İmamın (əc.) hökumətinə işarə edir. Qəsəs surəsinin 5-6-cı, Nur surəsinin 56- cı və Ənbiya surəsinin 9-cu ayələrini buna misal gətirmək olar.
= Nümunə üçün, Qəsəs surəsinin 5-ci ayəsində oxuyu-ruq: \"Biz zəiflədilmiş kəslərə ne`mət bəxş etməyi və onları yer üzünün sahibi etməyi iradə etdik\".
Bu ayənin zahiri mə`nası həzrət Musanın (ə) qövmü ilə əlaqədar olsa da, batini mə`nası həzrətin (əc.) höku-mətinə işarədir.
Həzrət Əli (ə) buyurmuşdur: \"Bu ayədə Allahın xalqa rəhbər edəcəyi zəiflədil-mişlərdən məqsəd biz Əhli-beytik. Allah bu nəslin Meh-disini (əc.) göndərərək, onlara izzət, düşmənlərinə isə zil-lət bəxş edəcək\".
On ikinci imam qeybdədir yoxsa hələ bundan sonra dünyaya gələcək?
Hələ on iki İmam dünyaya gəlməmişdən öncə ülamə və səhabə bu əqidədə idi ki, Peyğəmbərimizdən sonra ümmətə on iki şəxs rəhbər olacaq. Məşhur sünnü alimi Buxari \'\'Səhihi Buxari\'\' c. 9, səh.101-də yazır: \'\'Həzrət Peyğəmbər buyurmuşdur ki, sizin on iki əmiriniz olacaq və onların hamısı Qüreyşdəndir.\'\' Tirmizi \'\'Səhih\'\'ində (c. 2) və Əhməd ibni Hənbəl \'\'Müsnəd\'\'ində (c. 1 səh.9, c. 2 səh.101, c. 5 səh.92) Cabirdən nəqlən yazırlar: \'\'Peyğəmbər buyurdu ki, İslam dini, hamısı Qüreyş qəbiləsindən olan və sizə xəlifəlik edəcək on iki şəxsiyyətlə sabit və daimi qalacaqdır.\'\' Şiə məzhəbi Qüreyş qəbiləsindən ümmətə rəhbər olan on iki şəxsi məhz Peyğəmbərin öz nəslindən, qüreyşlilərdən olan on iki İmamı qəbul edir. On ikinci İmamın qeybdə olması haqqında da şiələrin əlində dəlillər və sübutlar vardır. Peyğəmbəri Əkrəmdən bütün zamanlar üçün bir hədis nəql olunub: \'\'Hər kəs ölə və öz zamanının İmamını tanımaya, cahiliyyət dövrünün insanları kimi ölmüşdür.\'\' Bu hədisi görkəmli Əhli-sünnə alimləri öz kitablarında yazmışlar, belə ki, 1-\'\'Səhihi Müslüm\'\' c. 12, səh.440, 2-\'\'Səhihi Buxari\'\' c. 5, səh.13, 3-\'\'Kənzül Ümmal\'\' c. 1, səh.103, 4-\'\'Müsnədi Əhməd\'\' c. 4, səh.96 buna sübutdur...
Matəm mərasimlərinin və İmam Hüseynə əzadarlığın səbəbi nədir?
Yüz illərdir ki, hər Məhərrəm ayında bütün dünyada bir çox müsəlmanlar, Peyğəmbər(s) və Əhli-beytini sevənlər qəmli göz yaşları ilə Aşura mərasimi qeyd edirlər. Aşura günü bildiyimiz kimi İslam Peyğəmbəri(s)-in nəvəsi, Cənnət gənclərinin ağası, İmam Hüseyn(ə) qəddar Yezidlə mübarizədə Yezid və onun köməkçiləri tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilmiş və İmam ailəsi dəhşətli günlər yaşamışdır. Həmin gün Yezid və onun qəddar ordusu Peyğəmbər(s)-in nəvələrini, körpə uşaqları qətlə yetirmiş, İmamın başını kəsib, şəhər-şəhər gəzdirib o mübarək başı nümayiş etdirmişdilər. Onlar bu hərəkətləri ilə İmama qalib gəldiklərini nümayiş etdirmək istəyiblər, lakin dərk etməyiblər ki, onlar artıq uduzublar və bu hərəkətləri onlara qarşı ancaq nifrəti artırır və buna sübut 13 əsr ərzində əksər müsəlmanların onlara lənət yağdırmasıdır. İmam Hüseyn(ə) hərəkatı bütün müsəlmanlara böyük bir dərs oldu ki, onun da uğurlu nəticələri oldu. Ən əsası isə İslam dini qorunub saxlandı, məlun Yezid qətlə yetirildi, müsəlmanlar münafiqləri tanıdı və İmam Hüseyn məktəbi yaradıldı. Hüseyn məktəbi tək müsəlmanlara deyil, qeyri müsəlman olan xalqlara da nümunə olmuşdur. Məsələn, Hindistanın azadlıq hərəkatının lideri Maxatma Qandi öz diskusiyalarından birində \'\'Biz öz azadlıq hərəkatımızda müsəlman Hüseyndən nümunə götürdük\'\' deyə qeyd etmişdir...
Nə üçün şiələr Allahdan başqasına and içirlər?! Bu günah deyilmi!
Qurana nəzər salaq və görək səmavi kitabımız bizə Allahdan qeyrisinə and içməyi haram bilirmi?! Lakin biz Allah kitabına baxdıqda görürük ki, Allah-təala təkcə \'\'Şəms\'\' surəsində doqquz məxluqa and içir. Ancaq bir ayədə rast gəlmirik ki, Allah-təala bunu bizə haram bilsin. Allah-təala buyurur: \'\'And olsun əncirə və zeytuna. And olsun Tur Sinaya. And olsun bu əmin şəhərə (Məkkəyə).\'\' (\'\'Tin\'\' surəsi) \'\'Ey Peyğəmbər! Sənin canına and olsun ki, onlar öz şəhvət sərxoşluqlarında sərgərdandırlar.\'\' (\'\'Hicr\'\' surəsi, ayə-72) \'\'And olsun qələmə və mələklərin yazdığına.\'\' (\'\'Qələm\'\' surəsi, ayə-1) Yox əgər deyilsə ki, ancaq Allah-təala and içə bilər. Cavab olaraq demək lazımdır ki, Allahın heç bir şeyə ehtiyacı yoxdur, o cümlədən and içməyə də. Quran bəşərə ona görə göndərilib ki, biz ondan ibrət götürək və ona uyğun hərəkət edək. Hədislərə baxsaq görərik ki, Peyğəmbər(s) də məxluqa and içir. Peyğəmbər(s)-in and içməyinə dair məhşur sünnə aliminin öz kitabında qeyd etdiyi hədis var, \'\'Səhihi Müslüm\'\' Zəkat kitabı 3-cü c. səh.93-94 Misir çapı. Peyğəmbər(s) öz səhabələrinə atalarının canına and içməyi həqiqətən də qadağan etmişdi. Çünki onların ataları müşrük kimi dünyadan köçmüşdür...
Nə üçün şiələr qəbirləri pir edirlər? Məgər bu günah deyil?
Allah, müqəddəs şəxslərin qəbirlərini pir qərar verməyi, orada məscid tikməyi, namaz qılmağı bizlərə qadağan etməyib, Peyğəmbər(s) və Əhli-Beytin məzarlarının üstündə məscid tikməyin İslama heç bir ziyanı yoxdur. Məlumat üçün qeyd edək ki, təkcə şiələr yox, Əhli-Sünnə məzhəbləri də övliyaların qəbirlərinin üstündə məscid tikiblər. İstər şiələr, istərsə də sünnülər bunu özbaşına yox, Quran ayəsinə və Quran ayəsinin təfsirinə əsasən ediblər: \'\'Onların qəbirlərinin üstündə bina düzəltdik. Bu işdə qalib gəlmiş başqa dəstə (möminlər) dedilər. Onların qəbirlərini məscid qərar verəcəyik.\'\' yəni orada məscid tikəcəyik, \'\'Kəhf\'\' surəsi, ayə-21 də belə buyurulur. Bu ayədən açıq-aydın görünür ki, qəbri pir etmək (üzərində məscid tikmək) heç də haram deyil və bunu növbəti hədisdən də başa düşmək olar: \'\'Peyğəmbərimizin qızı Həzrət Fatimeyi Zəhra(s.ə.) cümə günləri əmisi şəhid Həmzənin qəbrinin yanına gedib namaz qılır və ona gözyaşı tökürdü. (\'\'Səhihi Müslüm\'\' c. 3 və \'\'Sünəni Beyhəqi\'\' c. 4, səh.78)...
Cəfəri (Şiə) məzhəbi haqqında nə deyə bilərsiniz?
On iki İmam şiələri (tərəfdarları, ardıcılları) altıncı İmam Cəfər Sadiq(ə) –ın adıyla bağlı və Peyğəmbərimiz Muhəmməd(s) tərəfindən ilahi vəhyə əsasən ardıcıl olaraq təyin olunan on iki İmama tabe olanlar əqidə və inanclarında, daha doğrusu, dinin üsul və fürusunda Qurana və İslam Peyğəmbərinin sünnəsinə əsaslanırlar və onların ardınca gedirlər. Cəfərilər və ya şiələr Peyğəmbər(s)-in sünnəsini və Quran hökmlərini bəyan edən Peyğəmbər(s)-in və Əhli-Beytinin topladığı hədisləri və rəvayətləri daha üstün sayırlar. On iki İmam şiələri adlananlar bu inancdadırlar ki, müqəddəs İslam dinini qəbul edib müsəlman olmaq istəyən şəhadət verməlidir - əşhədü ənla ilahə illəllah və əşhədü ənnə Mühəmmədən əbduhu və rəsuluh. Əgər bir nəfər dili olduğu halda bu kəlmeyi-şəhadəti söyləməzsə, həmin şəxs müsəlman sayılmaz. Cəfəri məzhəbi kəlmeyi-şəhadəti sidq ürəkdən deyən hər bir kəsi müsəlman olaraq tanıyır. Məzhəbindən asılı olmayaraq bu hamıya aiddir. Bir şərtlə ki, İslam dininin zəruri hökümlərini inkar etməsin...
Şiə əgər haqdırsa bəs niyə görə müsəlman aləmində azlıq təşkil edir?
Dünya statistikasına nəzər salsaq görərik ki, dünyada təqribən altı milyard yarım əhali var. Onun cəmi bir milyarda yaxını (15-18 %) müsəlman, 40 % kafir (qeyri səmavi dinlərə itaət edənlər və ya dinsizlər), 42-45%-i isə kitab əhli yəni xristian və yəhudilərdir. Belə məlum olur ki, dünyada müsəlman hamıdan azdır.
Ancaq biz yəqin bilirik ki, haqq müsəlmanlarladır və bunda heç kəsin şübhəsi ola bilməz. Elə buradan da aydın olur ki, haqqı çoxluqda axtarmaq lazım deyil.
Necə ki, Qurani-Kərim buyurur: \'\'Bəndələrimdən şükür edəni azdır.\'\' (\'\'Səba\'\' surəsi, ayə-13) Bu ayədən açıq-aydın görünür ki, haqq çoxluqda deyil və bütün bəndələr şükür edən deyillər.... İmam Əli(ə) buyurur: \'\'Haqq və batil qoşunun sayı ilə tanınmaz. Əgər haqq ilə batili tanısan, onların əhlini də tanıyacaqsan.\'\' Quran ayələri, hədis və məntiqlə düşüncədən aydın olur ki, haqq-ədaləti heç də çoxluqda axtarmaq düzgün deyil.