Kİçİk qeyb və böyük qeyb (“qeybətİ-suğra”, “qeybətİ-kubra”) nə deməkdİr?
On iinci şiə imamı həzət Həsən Əskəi (ə) hici-qəməi iki yüz altmışıncı ildə dünyasını dəyişdi və imamət məqamı Allahın əmi ilə onun övladı həzət Mehdiyə (ə) keçdi. Atası dünyasını dəyişdiyi gün о hәzәtin yаşı altıdan çox deyildi. İslam düşmənləi daim onu izləyi və istənilən i qiymətə onun həyatına son qoymaq istəyidilə. eləcə, Allahın əmi ilə imam xalqın gözündən qeyə çəkildi. /u qey dövündə həzətin həqiqi şiələi död xüsusi nümayəndə vasitəsi ilə həzətə sual vei ondan yazılı cava ala ilidilə. u vəziyyət üç yüz iyimi doqquzuncu ilədək davam etdi. Dödüncü nümayəndə vəfat etdikdən sona xüsusi nümayəndəlik aşa çatdı və şiələin işinin idaəçiliyi, halal-haamın əyanı, ixtilaflaın həlli öyük şiə fəqihləinə həvalə olundu. İmamın nümayəndəliyi fədi şəkildə aşa çatdı və u iş ümumi şəkildə şiə alimləinə tapşııldı. /İmamın kiçik qey dövü hici-qəməi iki yüz altmışıncı ildə aşlayı üç yüz iyimi doqquzuncu ildə aşa çatmışdı. Kiçik qey dövü imam Həsən Əskəi (ə) vəfatından son nümayəndənin vəfatınadək olan dövü əhatə edidi. Hici-qəməi üç yüz iyimi doqquzuncu ildə aşlamış öyük qey dövü u günədək davam etməkdədi. iinci döv ona göə kiçik adlandıılmışdı ki, həmin dövdə əksəiyyət imamla göüşdən məhum olsa da, nümayəndələ həzətlə göüşə ilidilə. Həmin döv vaxt etiaı ilə də qısa idi. Amma son nümayəndənin vəfatından sona atıq imamla göüş mümkünsüz oldu. İmamla ütün ünsiyyət vasitələi aadan qalxdığından və u döv uzun olduğundan onu öyük qey adlandııla.