span style="font-size12pt;"Hədislədən elə məlum olu ki, o Həzət (ə) camaat aasında yaşayı. /Südey Seyufi, İmam Sadiqdən (ə) nəql edi ki, Həzət uyudu “ Sahiul-əmin (ə), həzət Yusiflə (ə) oxşalığı va. Ona göə ki, Yusifin (ə) qadaşlaı ağıllı və ilikli olduqlaı və öncə onunla ünsiyyətdə olsala da, onun yanına daxil olanda o özünü tanıtdımayınca onu tanımadıla. Onunla Yəqu (ə) aasında on yeddi günlük yol məsafəsi olsa da Yəquun (ə) ondan xəəi yox idi. Allah-taalanın Sahiül-əmlə (ə) də elə əfta edəcəyinə camaat nə üçün inanmasın? O Həzət (ə) də camaat aasında olu, azalaına gedi, fəşləinə qədəm qoyu, amma onu tanımıla. elə i şəkildə yaşayacaq, Allah ona özünü tanıtdımağa icazə veənədək.” / u hədisə əsasən, Əsin İmamı (əc) Allahın xüsusi nəzəi altında u dünyanın əqta və əknafında gəzməkdədi. Hə il həcc mövsümündə Allahın evinə ziyaətə gedi, həcc məasimində iştiak edi, camaat kütləsi isə onu gömü, yaxud da göü tanımıla. Ona göə də onun üzünü gömək şövqündə olanla aləmə saçan o günəşin qeyət dövündə öz itidikləini həcc mövsümündə soağını Məkkədə alı, həcc məasimində o Həzətin (ə) ayaq izini axtaıla. Xoşəxt insanla onu gömək şəəfinə həcc mövsümündə nail olula. /əvayətlədən məlum olu ki, Qai İmam (ə), öyük qeyət dövündə xüsusi, məkan və müəyyən şəhədə həmişəlik məskunlaşmayı oadan xaic olmağıyla digə şəhə və məkanlaı da şəəfləndiidi. i yedən digə yeə getməklə məkanı dəyişi. /İmamın (əc) haada məskunlaşdığına aid hədislədə Mədinənin adına da ast gəlmək ola. İmam Sadiq (ə) öyük qeyət dövü aədə söz açanda uyuu “Pak ev üçün Mədinə necə də gözəl yedi?!” İmam Həsən Əsgəidən (ə) souşula ki, sizin üçün i hadisə aş veəsə övladınızın soağını haadan alaq?! uyudu “Mədinədən”. /əzi əvayətlədə o Həzətin (ə) Hicaz çölündə (Əvali qumluğunda) olduğu ildiili. İahim in Məhziyaın əvayətinə əsasən əsin İmamının (əc) göndədiyi şəxs o öyük şəxsin yanına gei çağıılan zaman o, Taifdən keçi, Əvali adlanan Hicaz çölünə yönəli oada o Həzətin (ə) xidmətinə çatı. u göüşdə İmam (əc) Məhziyaa uyuu “Atam mənimlə əhd ağlayı ki, zəlalət əhlinin oxu mənə çatmasın deyə, ən gizli və ən uzaq yelədə məskunlaşım. u əhd, məni Əvali qumluğuna ( Nəcddən Təhamiyədək Hicaz çölünə) salı. /əzi əvayətlədən də elə məlum olu ki, həzət Vəliyyi-əsin (əc) məskəni, uzaq yelədədi. Hici təqvimi ilə 410-cu il, müqəddəs nahiyədən, Şeyx Müfid üçün sadi olan i toqiyi şəifdə elə yazılı “iz ona göə əlçatmaz uzaq yedə məskunlaşmışıq ki, nə qədə ki, dünya hökuməti pisləin əlindədi iz və izim mömin şiələimiz əlçatmaz-uzaq yelədə məskunlaşa. Amma sizdən xəəimiz va və heç vaxt sizin xəəiniz izə naməlum qalmı. iliik ki, necə əla, pəişanlıq sizə üz vei. O zamandan əi ki, sizin çoxunuz elə işləə əl atıla ki, sizdən öncə olan salehlə onladan uzaq olula. Allahın onladan aldığı əhddən sanki, xəəsizcə üz çeviilə. iz sizi tək etməmişik. Sizi unutmamışıq. Əks təqdidə çətinliklə sizə üz tuta və düşmənlə sizin kökünüzü kəsə.” /Həmçinin əimməyə (ə) aid olan mötəə mətnlədə həzət Məhdinin (əc) məkanı “Zi-Tuva” - dı. Həm kiçik, həm də öyük qeyət dövündə. Şeyx Tusi etialı sənədə əsasən nəql edi ki, Ədül-Əla Ali-Sam dedi /Həzət Sadiq (ə) ilə çölə çıxı uha nahiyəsinə təəf getdik. Oadan aşağı enəndə Həzət (ə) o nahiyə ilə şəəflənən i dağa axı mənə uyudu “u dağı göüsən?! O dağa “əzəvi” deyilə. O, fas dağlaı növündəndi. Allah izi sevi ki, onu izim təəfə nəql edi. u dağda hə növ yeməli (məhsulu olan) ağacla va. Qai şəxsin yeidi ki, yenə də qai olacaq. Təhlükəsiz və yaxşı yedi. O iş Sahii (əsin İmamı) üçün o dağın əzi yeləində (Zi-Tuvaya təəf işaə edəək uyudu) qeyət dövü va. O zamanadək ki, onun zühu dövü çatsın. Ona xidmət edən dostlaından ii gəli onun əzi köməkçiləindən souşa ki, “uada neçə nəfəsiniz”. Deyələ Qıx nəfəə yaxın. /Deyi Sahiinizi gösəniz, nə edəsiniz? /Deyələ And olsun Allaha! O, izi dağlaa apaı yeləşdimək istəsə, ələttə ki, iz onun xidmətindəyik və ona itaət edəcəyik.” / aşqa i yedə Əi əsidən əvayət edi İmam aqi (ə) uyudu “Həzət Qaim, əd əhlinin (əd döyüşündə olan qoşunun) sayı qədə (313) kişi ilə Zi-Tuva dağının qoynundan çıxacaq. Həcəül-əsvədə söykəni ütün dünyaya qali olacağı ayağını dalğalandıacaq. /«Möcəmül-ildan» kitaına əsasən Zi-Tuva (zəmmə ilə), Məkkədə i yein adıdı. /Deməli, u son üç hədis və «Nüdə» duasında ifadə olunan “əzəvi” və “Zi-Tuva” sözləinə əsasən elə nəticə almaq ola ki, öncə o Həzət əzəvi dağında, qeyətin sonu və zühua yaxın zamanlada isə Zi-Tuvada olacaq. u söz, onun o iki dağdan iində daimi yeləşəcəyinə dəlalət etmi. /Eyni zamanda o Həzətin hə i yedə hazı olduğu haqqında da xəələ va. Məsələn, Nomani, öz kitaında Südey Seyufidən nəql edi ki, deyilən əvayətlə ziddiyyət təşkil etmi. Çünki o Həzət insandı. O, məskunlaşa və səyahət də edə ilə. Onlaın hə iinin öz yei va. Çünki həmişə hə yedə olan və məkansız təkcə Allah-taaladı. /İmam Sadiq (ə) uyuu “u işin sahiinin (İmam Zamanın (əc)) i evi va. O evə “Əl-həmd” deyilə. O evdə i çıaq va. O işin Sahii (ə) üçündü. O çıaq yanı və İmam (əc) qılıncla qiyam edincəyədək yanacaq. «Nüdə» duasında oxuyuuq /“Kaş iləydik ki, sənin zühuunla üəklə haada aamlıq tapacaq?! Hansı yedə məskunlaşmısan?! əzəvi məntəqəsində, yoxsa Zi-Tuvada? /aşqa məlumatladan anlaşılı ki, o Həzət hada olsa onun məkanı da özü kimi qaidi, gözə göünmü. /əvayətləi təhqiq edəndə məlum olu ki, əsin İmamı (əc) öz məkanında tənha deyil. i qup şəxs, u təklik zamanında Həzətin (ə) müaək vücudundan qəilik qüaını sililə. İmam Sadiq (ə) onlaın sayının otuz nəfə olduğunu uyuu. Məhum Mühəddis Nui deyi ki, əgə u otuz nəfə əsin İmamı (əc) kimi uzunömülü deyilsə, hə əsdə onla dəyişi və yeni şəxslə onlaa qoşulu. Hə halda mömin və xoşəxt insanladan otuz nəfə o həzətlədi və ona xidmət edilə. / //span