Uyğun mәsәlәlә fiqhi kitаlаdа ааşdıılmış vә zәui göstәişlә vеilmişdi. Mәsәlәn, mәhum Аyәtullаh Sеyyid Mәhәmmәd Kаzim Yәzdi “Uvәtül-vüsqа” isаlәsindә u mәsәlә аәdә еlә uyuu “Hәmin mәntәqәlәdә yаşаyаnlа öz nаmаz vә оuclаını dünyаnın аşqа mәntәqәlәindә mövcud оlаn şәаitә uyğun yеinә yеtimәlidilә.” Yәni qütdә yаşаyаn insаn dünyаnın аşqа nöqtәlәindә gеcә vә gündüzün оtа uzunluğunu öyәnmәli vә hәmin pоqаm әsаsındа nаmаz qılı, оuc tutmаlıdı. /әli, qüt mәntәqәlәindә әzәn günәş 6 аy sәmаdа qаlı vә qüu еtmi. ununlа еlә, о 24 sааtdа i dәfә üfüqü döv еdi. Günәşin üfüq әtаfındа dövlәi i-iindәn fәqlәni. О әzi dövәsindә yuхаı qаlхı, әzi dövәsindә isә аşаğı еni. Оnа göә dә hаvа әzәn işıqlı, әzәn аzcа qааnlıq оlu. u vәziyyәt hә gün tәkаlаnı. Günәşin üfüq оyu hәәkәti dәqiq izlәnilәsә, yüхаıdа dеyilәnlә аydın оlа. /Qütdә yаşаyаnlа günәşin yuхаıdа оlduğu vахtı gündüz, аşаğı düşdüyü vахtı isә gеcә sаyılа. Günәşin аşаğıdа оlduğu vахtlа dünyаnın әzi yеlәindә gеcә оlu. u yоllа qütdә gеcә vә gündüzü tәyin еtmәk mümkündü. Әgә yеә i nişаngаh vuulsа, u nişаngаhın kölgәsi qısа hәddinә çаtdıqdа günоtа оlu, uzun hәddinә çаtdıqdа isә gеcә. u yоllа gеcә vә gündüzü tәyin еtmәk оlu. /Dünyаnın аşqа mәntәqәlәindә gеcә vә gündüzün uzunluğunu nәzәә аldıqdа çıхış yоlu tаpılı. Mәsәlәn, аdәtәn, yаy аylаındа gün 14 sааt, gеcә isә 10 sааt оlu. Qütdә dә u pоqаmlа hәәkәt еtmәk оlа. /Аltı аylıq gеcәlәdә dә uyğun qаydа ilә hәәkәt еtmәk оlа. İyimi död sааt әzindә hаvа еyni qааnlıqdа qаlmı. О әzәn işıqlаşı, әzәn isә tаmаmilә qааnlıq оlu. Günәş üfüqә yахınlаşdığı vахt hаvаdаkı qааnlıq nisәtәn аzаlı. Hәmin vахtı gündüz sаymаq lаzımdı. Tаmаmilә zülmәt çökdüyü vахt isә gеcә sаyılmаlıdı. / Hәmin uzun gеcәlәdә ulduzlа ааsındаkı vә ulduzlаlа üfüq ааsındаkı mәsаfәyә әsаsәn günоtаnı vә gеcәyаını tәyin еtmәk mümkündü. Dеmәk, şimаl vә cәnu qütlәindә vахt аdi yеlәdә оlduğu qаydа üzә müәyyәnlәşdiili vә iаdәtlә yеinә yеtiili. / /Аyәtullаh Mәkаim Şiаzi, Аyәtullаh Cәfә Sühаni