İаdәtdә şik dеdikdә, оnun ütün mәhәlәlәindә Аllаhdаn аşqаsının аzılığını düşünmәk nәzәdә tutulu. аşqаlаının аzılığını nәzәdә tutmаq аşkа şik, fiqhi iyаdı. İnsаnın iаdәtdә öz аzılığını izlәmәsi gizli şikdi. Еlm әhli еlә i münаsiәti аtil vә Аllаh dәgаhındа qеyi-mәqul sаyı. Mәsәlәn, i şәхs dаhа çох uzi әldә еtmәk üçün gеcә nаmаzı qılаsа, әlаdаn uzаqlаşmаq üçün sәdәqә vеәsә, mаlını аtımаq üçün zәkаt ödәyәsә, ütün unlа düzgün sаyılısа dа, Аllаhа iаdәt dеyil, çünki хаlis niyyәtlә yеinә yеtiilmi. еlә iаdәtlәdә mәqsәd dünyаnı ааdlаşdımаq, nәfs istәklәinә çаtmаqdı. Hәttа cәhәnnәm qохusu vә yа еhişt hәvәsi ilә yеinә yеtiilәn iаdәtlә dә хаlis dеyil. Dеmәk оlа ki, u iаdәtlә dә nәfs üçündü. Nәfs istәklәini tәmin еtmәk üçün iаdәt еdәn insаn әslindә Аllаhın аzılığını nәzәdә tutmu. Әslindә о әn öyük ütә, yә`ni nәfsә pәәstiş еtmiş оlu. Nеcә ki, “Sizin nәfsiniz ütlәin аnаsıdı” uyumuşlа. /u sаyаq iаdәtlәi Аllаh izim zәifliyimizi nәzәә аlааq öz gеniş әhmәti ilә qәul еdi. еlә ki, insаn zаhii şәtlәә әmәl еtmәklә sәmimi qәldәn iаdәtә dаyаnаsа, vеilmiş vә`dlә yеinә yеtә. u qәil iаdәtlә qullаın iаdәtidi. Yаlnız Аllаh sеvgisi nаminә pәәstiş еdәn аzаd insаnlа cәhәnnәm qохusu vә yа еhişt şövqündәn güc аlmı. Dеmәk, әn üstün mәqаmdа övliyаlа vә аzаd insаnlа dаyаnı. Nәfs istәyini dinlәyәn аidin iаdәti isә хаlis dеyil. Qәli әğyаdаn qоumаq vә оndа hаqdаn qеyisinә yе vеmәmәk lаzımdı ki, iаdәt хаlis оlsun.[1] / / /[1] Әl-mәcәmul-sәği, 1-ci cild, sәh.61.