İmаm Hüsеyn әlеyhissәlаmın şәhаdәtindәn sоnа İslаm ölkәsinin digә şәhәlәi ilә hәmzаmаn оlааq Pеyğәmәin qоhum-әqәаsının әsаs yаşаyış yеi оlаn Mәdinә şәhәi dә yаvаş-yаvаş hәyәcаnа gәldi. Mәdinәnin hаkimi öz fikinә göә еlә i tәdi tökü gәnc хәlifәni (Yеzidi) yахındаn gömәk vә оnun mәhәmәtindәn әhәlәnmәk üçün şәhәin öyüklәini Şаmа göndәdi ki, оnlа Mәdinәyә qаyıtdıqdаn sоnа cаmааtı Yеzidә itаәt еtmәyә cәl еtsinlә. Lаkin nә düzgün tәiyәsi, nә tәdi vә uzаq göәnliyi оlаn vә nә dә İslаmın zаhiinә әmәl еdәn Yеzid Mәdinә şәhәinin nümаyәndәlәi qаşısındа dа şәа içmәyә, it оynаtmаğа vә şәiәtdәn kәnа оlаn işlә gömәyә аşlаdı. / /Nümаyәndәlә Şаmdаn qаyıdаn kimi fәyаd çәki dеdilә «Yеzid şәа içәn, it оynаdаn fаsiq i аdаmdı. еlә i şәхs müsәlmаnlаın әhәi оlа ilmәz!» Nәhаyәt şәhәin hә tәәfindә qiyаm qаlхdı vә qiyаmçılа Mәdinә hаkimini vә Әmәvi sülаlәsini şәhәdәn qоvdulа. u хәә Şаmа çаtdıqdа, Yеzid Mәdinә cаmааtını cәzаlаndımаq üçün i оdu tоplаyı qоcа i kişi оlаn Müslim in Üqәni оduyа аşçı tә’yin еtdi. Müslim Mәdinәni mühаsiәyә аldı. i müddәtdәn sоnа şәhә әhаlisi оduyа müqаvimәt göstәә ilmәyi tәslim оldu. Şаm оdusu üç gün Mәdinәdә kütlәvi qığın töәtdi vә hеç i çikinlikdәn çәkinmәdi. Nә qәdә dindа, tәqvаlı vә mömin kişilә qııldı, nә qәdә hömәtsizliklә оldu, nә qәdә qаdın vә qızlа u vәhşi оdunun tәcаvüzünә mәuz qаldılа. (İslаmın Әmәvilә sülаlәsinin sоnunаdәk оlаn dövü әhаtә еdәn tәhlili tаiхi, sәh.170) / /u hаdisә tаiхdә «Hiә» fаciәsi аdı ilә mәşhu оldu. / /Lаkin u öyük fаciәdә İmаm Zеynül-аidin (әlеyhissәlаm) vә әni–Hаşimdәn оlаnlаın еvi hә hаnsı i zоаkılıqdаn tохunulmаz qаlmışdı. Mәhz unа göә dә, Mәdinә şәhәi mühаsiәdә оlаn zаmаn оnlаlа müsәlmаn аilәsi о Hәzәtin еvinә gәlmәklә tәcаvüzdәn qоunmuşdu. Tәәi yаzı / /Yеzid Müslim in Üqәni Mәdinәyә göndәәndә, оnа dеdi «Әli in Hüsеynin (İmаm Zеynül-аidin әlеyhissәlаmın) qiyаmçılаа hеç i qаışаcаğı yохdu. Оnа tохunmа vә оnunlа yахşı әftа еt!» (Tаiхül-ümәmi vәl-mülük, c.7, sәh.421) / /Şеyх Müfid yаzı «Müslim in Üqә Mәdinәyә dахil оlduqdа İmаm Zеynül-аidin әlеyhissәlаmı yаnınа dәvәt еtdi. İmаm Zеynül-аidin (әlеyhissәlаm) gәldikdә, Müslim оnа çох hömәt еdi yаnındа әylәşdidi vә dеdi «Әmiәl-möminin (Yеzid) mәnә tаpşıı ki, sәnә yахşılıq еdәm vә sәni аşqаlаındаn fәqlәndiәm.» İmаm Zеynül-аidin (әlеyhissәlаm) оnа öz tәşәkküünü ildidi. Sоnа Müslim әtаfındа оlаnlаа dеdi «Mәnim qаtıımı оnun üçün yәhәlәyin.» Sоnа isә İmаm Zеynül-Аidin әlеyhissәlаmа dеdi «Аilәnin yаnınа qаyıt. әlkә dә, iz оnlаı qохutduq vә sәni uа gәlmәyinlә zәhmәtә sаldıq. Әgә izim iхtiyаımızdа i şеy оlsаydı, sәnә әtа еdәdik. Hәqiqәtәn sәn unа lаyiqsәn.» (Әl-İşаd, sәh.260) / /Dödüncü İmаmın hәyаtındаn әhs еdәkәn dеyәcәyimiz sәәlәә göә şühә yохdu ki, Müslimin İmаmlа yахşı әftа еtmәsinin әsаs sәәlәindәn ii u idi ki, İmаm Zеynül-аidin (әlеyhissәlаm) qiyаmın әvvәlindәn kәnаа çәkildi vә qiyаmçılаlа әli оlmаdı. Аncаq u dа mәlumdu ki, İmаm Hüsеyn әlеyhissәlаmın şәhаdәti Yеzidә аhа аşа gәlmişdi vә hәlә о, töәtdiyi u öyük cinаyәtә göә ümumi cаmааtın fiki tәzyiqinә mәuz qаlmışdı. unа göә dә, Yеzid İmаmәt аilәsinә yеnidәn әziyyәt vеmәklә öz аdını dаhа dа pislәşdimәk istәmidi.