Həzət Peyğəmə(s) \"Hüseynin müsiətində ağlayan gözlədən aşqa ütün gözlə Qiyamət günü ağlayacaqdı\". / /Əhli-eyt(ə) davamçılaının əsas xüsusiyyətləindən ii İmam Hüseynə(ə) hə il təziyə saxlamaqdı. 14 əsdi ki, müsəlmanla eyni hadisəni hə il qeyd edəək İmam Hüseynə(ə) göz yaşı axıdıla. 14 əsdi ki, İslam müxalifləi məhz İmam Hüseynə(ə) əzadalıqla müaizə apaıla ancaq heç i şeyə nail ola ilmilə. Çünki Hüseynsiz(ə) İslam, əməviləin səltənətini möhkəmləndiən İslamdı. Qə alimləindən ii deyidi ki, Qədə i hansısa tədiin keçiilməsi üçün küllü miqdada vəsait xəclənisə, müsəlmanla icə qaa ayaq göən kimi öz İmamlaının(ə) məclisinə tələsilə. Nə qədə də qəiə gösənsə, adi əzadalıq, göz yaşlaı İslam müxalifləinin əsas hədəfinə çeviili. / /Əzadalıq İslam, xüsusən Azəaycan, mədəniyyətinin ayılmaz i hissəsidi. öyük şailəimiz Kəəla hadisəsini vəsf etmiş, məsiyələ yazmış, Aşua günü insanla şəih quu və həmin şəihlədə iştiak edən məsiyəxanla muğamın inkişafına öyük töhfələ vemişlə. Hətta sovetləin dövündə elə izim xalq İslama sədaqətini göstəmək üçün Məhəəm ayında əyləncələdən çəkinə, gizli yelədə əzadalıq məclisləi quadıla. Əzadalıq özlüyündə i mədəniyyət olmaqla yanaşı ictimai i fəlsəfədi. / /İmam Hüseynin(ə) Kəəla qiyamının əhəmiyyəti nə qədə mühümdüsə, əzadalığın həmin qiyamın uhiyyəsinin yaşadılmasında əhəmiyyəti i o qədədi. Xacə Nəsiəddin Tusi vaxtı ilə deyidi ki, əgə İmamladan(ə) göstəiş olmasa idi ki, Aşua günü yas tutulsun, o Aşuanı İmam Hüseynin(ə) timsalında Haqqın qələəsi günü kimi ayam edədi. Ancaq həm Peyğəmə(s) özü həm İmamla(ə) təkidlə Məhəəmlikdə əzadalığın zəuiliyini vuğulayıla. / /əvayətlədə nəql olunu ki, ütün ilahi peyğəmələ(ə) İmam Hüseynə(ə) əza saxlayıla. Mötəə hədislədə hətta Həzət Muhəmmədin(s) İmam Hüseyn(ə) kiçik olakən ona yas saxladığı aədə deyili. Elə İmam Hüseynin(ə) Kəəlada şəhid olacağını Peyğəmə(s) özü əvvəlcədən xəə vemişdi və ona ağlamağı tövsiyə etmişdi. Hədisləin iində deyili ki, Cəayıl(ə) Peyğəməə(s) nazil olaaq ona i ovuc topaq vei. Peyğəmə(s) u topağın haadan gətiildiyini souşduqda Allahın vəhy məleykəsi unun Kəəla çölündən gətidiyini və onun nəvəsi İmam Hüseynin(ə) Kəəlada şəhid olacağını deyi. u xəədən ağlayan Peyğəmə(s) həmin topağı xanımı Ümmü Sələməyə(s.ə) vei və deyi ki, u topaq qana ulaşsa Hüseynin(ə) şəhid olduğunu ilsin. u hadisənin üstündən neçə il ötdükdən sona Aşua günü Ümmü Sələmə(s.ə) Peyğəməin(s) vediyi topağın qana ulaşdığını göü və küçəyə çıxı fəyad edi. Digə i əvayətdə İmam Sadiqin(ə) Həcc mövsümündə Məkkədə məsiyəxanlaa pul vei İmam Hüseynə(ə) növhə oxutduduğu da nəql olunu. / /ütün unla əzadalığın əhəmiyyətini göstəi. İmam Hüseyn(ə) meydanda tək qalanda üzünü död səmtə çeviəək hə səmtə doğu çağıdı “Peyğəmə övladına kömək edən yoxdumu?” Ələttə ki, İmam(ə) unu Yezidin azğın qoşununa demidi. Onun çağıışı ütün dövlədə və ütün ölkələdə yaşayan azadlıq və ədalətin, haqqın təəfdalaına ünvanlanmışdı. Hə il Məhəəm ayında əza saxlayan hə kəs sanki İmamın(ə) yadım çağıışına müsət cava vemiş olu. İmam Hüseyn(ə) haqqın təcəllası olduğu kimi Yezid də atilin təcəssümüdü. İmama(ə) ağlayı Yezidə nifin oxuyan hə kəs əslində haqqın əzilməsinə ağlayı zalımlaa etiazını ildii. İmam Hüseynə(ə) göə axıdılan göz yaşı həm haqqa məhəət həm də atilə etiazdı. u sədəndi ki, taixən İmam Hüseynə(ə) əzadalıq edilən əazilədə öyük impeiyalaa qaşı qiyamla olu. / /Sual yaana ilə ki, niyə məhz ağlamaq? Olmazdımı ki, hansısa tədilə, məsələn son zamanla dədə olan qanvemə aksiyalaı və yaxud elmi-paktiki konfansla keçiilsin? İslam ələttə ki, ütün xeyiyyə işləi alqışlayı ancaq İmam Hüseyn(ə) məktəinin, İslam həqiqətləinin yaşanması üçün quu və hissiz tədilə azdı. / /İmam Hüseynin(ə) qiyamı ictimai i hadisədi. Ancaq onun məqsədi insanlaın daxilində mənəvi inqila yaatmaqdı. İmam Hüseynə(ə) əzadalıq həm cəmiyyətin ictimai şüuunun oyanması həm də ayı-ayı fədləin mənəvi islahına xidmət edi. əzi insanla İmam Hüseynin(ə) faciəsinə öyük i taixi hadisə kimi deyil, özləinin şəxsi dədi kimi axıla. Kəəladan danışanda, sanki onlaın özləindən danışıla. Hansısa elmi tədidə İmam Hüseyn(ə) faciəsi təfəüatı ilə və düzgün şəkildə təhlil oluna ilə ancaq u quu təhlillə insanın ağlına yol tapsa da qəlləə yol tapa ilməyəcəkdi. Əza saxlayan şəxs isə hissi axımdan İmam Hüseynə(ə) ağlanı və xəyalən özünü Kəəlada hiss edi. Eyni zamanda əqlən də hadisənin ictimai əhəmiyyətini anlayı. İmam Hüseynə(ə) axıdılan göz yaşlaı qəlləə qəsavət, etinasızlıq, zülmə aş əymək xəstəlikləindən şəfa vei.