Aşua günü hansı mühüm hadisələ aş vedi? / /Aşua günü aş veən ütün anla insanlaın yaşayışına öyük iət dəsi olduğu üçün vaci əhəmiyyət daşıyı. Lakin o gün aş vemiş hə i hadisəni nəzədən qaçımadan şəh etmək, onlala cild kitaın yazılmasını tələ edi. Elə unun üçün də iz o hadisələin ən mühümləini ixtisala əyan ediik / /1- İmam Hüseynin (ə) mühaiəyə təmkinlə hazılığı /Taixçilə İmam Hüseynin əsgələi və həmçinin Ömə in Sədin aşçılığı altında İmama (ə) qaşı döyüşə qalxan qoşunun sayı aədə müxtəlif fikilə iəli süülə. Lakin İmam Hüseynin (ə) qoşununun yüz nəfəə çatmaması və düşmən qoşununun 6000 nəfədən çox olması haqda heç i ixtilaf yoxdu. Hətta əzi taixçilə düşmən qoşununda olan əsgələin sayını 20-min, əzən də 30-minə qədə yazmışla(«Taixi-Təəi», c. 5, səh. 393; «Əl-Mənaqi», c. 4, səh. 98). Amma iki qoşunun sayı aasında olan u öyük fəqə axmayaaq, İmam Hüseyn (ə) öz 70-80 nəfə əsgəini 20-30 min qoşunun qaşısında inam və soyuqqanlılıqla nizamladı. İmam (ə) iyimi nəfəi Zühey in Qeyn ilə sağ cinahda yeləşdidi. Özü isə digə əsgələ ilə otada duu onlaa səili və vüqalı olmağı tövsiyə etdi. Sona müaək əlləini göyə ucaldı Tanı ilə minacat etməyə aşladı /«Ey əim, sən mənim hə i zaman güvəndiyim valıqsan. Sən mənim ümid yeim, etimad ağladığım və çətinliklədə sığındığım Tanımsan. Elə çətinliklə va ki, onlaın qaşısında qəllə sını, səilə tükəni, dostla ümidsiz və düşmənlə şad olu. Lakin mən elə anlada həmişə sənə pənah gətii sənə ağlanmışam...(«Müntəhəl-əmal», Mühəddis Qumi)» / /2- İmam Hüseynin (ə) mühaiəni iinci aşlamaması /İmam Hüseyn (ə) Yezidin zülmka və fəsadla dolu hökumətinə qaşı qiyama qalxı etiaz etsə də, onun qoşunu təəfindən mühaiə və qan tökülməsinə iinci aşlanmasına azı olmu. Taixçilə u aədə yazıla /«Aşua günü, hələ döyüş aşlamamışdan əvvəl Ömə in Sədin qoşununda olan vicdansız əsgələin əzisi İmam Hüseyn (ə) və onun təəfdalaına nalayiq sözlə yağdııdıla. O şəxsiyyətsiz və alçaq əsgələdən ii də Şim in Zilcövşən idi. O gün məlun Şim üzünü İmam Hüseynə (ə) təəf tutu qışqıdı «Ey Hüseyn, hələ qiyamət günü çatmamışdan qaaq odda yanmaq azusundasan? » İmam (ə) o məlunun cavaında uyudu «Ay cahil oğlu, sən cəhənnəm odunda yanmağa daha layiqsən.» /u zaman İmamın (ə) vəfalı əsgələindən ii olan Müslim in Övsəcə Şimi oxla vumaq istədikdə İmam (ə) ona mane oldu. Müslim İmama (ə) dedi « Ey mənim səvəim, icazə ve u kafii öldüüm. O, qaniçən, qədda, Allahın düşmənidi. u gözəl füsət yaanmışkən onu öldüməyimə izin vein!» İmam Hüseyn (ə) uyudu «Mən mühaiə və qan tökməyi iinci aşlamaq istəmiəm(«Əl-Kamilu fil taix», c.3 səh. 288).» / /3- Hü in Yəzidin İmam Hüseynin (ə) təəfinə keçməsi /Hü in Yəzid iyahi İmam Hüseynə (ə) qaşı çıxan Kufə qoşunundakı səkədələdən ii idi. O, məifətli insan olduğu üçün heç i vaxt İmam Hüseynə (ə) qaşı ədəsizlik etmədi. Elə unun üçün də Allah-taala sonda onu haqqa yönəltdi. u əhvalat elə aş vedi /Ömə in Sədin əmi ilə qoşun İmamla (ə) döyüşə hazılaşdı. u anda İmam Hüseyn (ə) hamıya höccəti tamam etmək üçün ucadan fəyad çəkdi «i kəs vamı ki, Allah yolunda izə kömək etsin? i kəs vamı ki, Peyğəməin (s) həəmini müdafiə etsin?» Hü in Yəzid İmamın (ə) u fəyadını eşitdikdə naahat olu qoşunun aşçısı Ömə in Sədin yanına gəli dedi «Hüseynlə (ə) döyüşəcəksənmi?» /Ömə in Səd cava vedi « əli, Allaha and olsun, elə i döyüş yaadacağam ki, ən azı u döyüşdə onlaın aşı oyunlaından və qollaı ədənləindən ayılsın.» /Hü u sözləi eşidi çox pəişan halda i kənaa çəkili fikə qəq oldu. Hüün həyəcandan ütün ədəni əsidi. Onu u halda göən Mühaci in Ovs dedi «Ey Hü, səni u vəziyyətin məni ağlamağa məcu edi. Əgə məndən Kufənin ən şücaətli kişisi aəsində souşsala səndən aşqa heç kimin adını veməəm. İndi mənə de göüm, niyə əsisən?» /Hü dedi «And olsun Allaha, u dəqiqə özümü «ehişt» ya «cəhənnəm» seçimi aasında göüəm. Amma and olsun izi Yaadana, ehişti seçəcəyəm! ədənimi paça-paça edi yandısınlada elə. /Sona atına mini İmam Hüseynə (ə) təəf həəkət etməyə aşladı. Və həmin anda əlləini aşına çıpı deyidi «İlahi, tövə ediəm, tövəmi qəul et! Ona göə ki, sənin dostlaını, Peyğəməin nəvələini qoxuzmuşam.» /Hü İmam Hüseynin (ə) yanına çatdıqda ədələ dedi Sənə canım fəda olsun! Mən səni çox incitdim, hətta sənin Mədinəyə qayıtmağına elə mane oldum. Doğusu işin ua çatacağını ilmidim. İndi tövə edi Allah yoluna qayıdıam. Mənim tövəm qəul sayılımı? /İmam Hüseyn (ə) uyudu «Allah-taala sənin tövəni qəul etdi. Atından en aşağı izim yanımıza gəl.» /Hü əz etdi «Ey mənim ağam, icazə ve atdan düşməyim və sənin düşmənləinlə döyüşə gedim...» /İmam (ə) Hüə icazə vei. Hü Kufə qoşununun qaşısına keçi fəyad çəkəək deyi «Ey Kufə əhli, ananız yasınızda ağlasın! Siz İmam Hüseyni (ə) dəvət etdiniz ki, sizə əhəlik etsin. Siz də onun kənaında zülmə qaşı mühaiə edəsiniz. Lakin o sizin dəvətinizi qəul edi gəldikdən sona onu mühasiəyə alı öldümək istəyisiniz? Siz vəfasızla isə öz İmamınızın yolunu ağlayı onun avad, uşaq və dostlaının Fəat suyundan içmələinə mane olusunuz. İndi onla susuzluqdan taqətdən düşülə. /Doğudan da siz Peyğəməə (s) xəyanət edi onun Əhli-eyti (ə) ilə çox pis əfta etdiniz. Əgə elə indi u saat öz çikin işinizdən tövə etməsəniz. Tanı qiyamət günü sizi layiq olan əzaa düça edəcəkdi.» /Hüün sözü u yeə çatanda Kufə əsgələi ona hücum etdilə. Hü döyüşə aşladı, onladan i neçəsini öldüdükdən sona şəhadətə yetişdi. Hüün müaək ədənini İmam Hüseynin (ə) yanına gətidilə. İmam (ə) onun üzündən toz-topağı təmizləyi uyudu «Sən dünya və axiətdə azadsan, necə ki, anan sənin adını Hü (azad insan) qoymuşdu(«Həzət İmam Hüseynin (ə) həyatı», səh. 194).» / /4- Günota namazının camaatla qılınması /Namaz, müqəddəs İslam dinində vaci əməlləin ən əhəmiyyətlisi sayılı. Ona göə ki, əvayətlədə namazı qəul olmayan şəxsin aşqa əməlləinin də qəul olmaması ildiilmişdi. Məhəmməd peyğəmə (s) namaz haqqında uyuu «Namaz, dinin sütunudu. Əgə namaz qəul olsa, insanın aşqa yaxşı əməlləi də qəul olunacaq. Yox əgə insanın namazı qəul olmasa, onun aşqa əməlləi də, Tanı dəgahında qəul olunmayacaqdı(«Kəəlada nələ oldu», səh. 344).» /Gödüyünüz kimi, u hədisdə namaz qılan insanın namazının qəul olu olmamağından söhət gedi. Və məlum olu ki, namaz qılı pis əməlləə məşğul olan şəxsin namazı qəul deyil. Amma namaz qılmayan və ya onu tək edən şəxsin aəsində isə hədisləimizdə nanko, cəhənnəm əhli, Tanı nemətləinə küf edən və u kimi sət iaələ işlənmişdi. /Quani-Kəim namazın faydasını elə əyan edi «Namaz qıl ki, doğudan da (həqiqi qılınan) namaz, insanı çikin və günah işlədən saxlayı(Ənkəut suəsi, 45).» /Vaci namazını müsəlmanlaın iliyinə xati camaatla qılan şəxsin aəsində isə deyilən hədislə, doğudan da hə i müsəlmanı heyətləndii. Məsələn, Məhəmməd peyğəmədən nəql olunan i əvayətdə deyili «... Camaat namazında iqtida edənləin sayı nə qədə çox olsa, namazlaın savaı i o qədə çox olacaqdı. Əgə camaat namazında iştiak edənləin sayı on nəfədən çox olsa, ütün göy qatlaı kağız, dəyala müəkkə, ağacla qələm, ins-cin və məlaikələ yazan olsala elə namazın i ükətinin savaını yazı qutaa ilməzlə(«Əhadisün-Nəəvi», səh. 196).» /İmam Hüseyn (ə) Mədinədən Kəəlaya həəkət etdiyi neçə ay müddətində ütün namazlaını camaatla əpa edidi. Hətta qanlaın yein üzəində su kimi axdığı Aşua günündə elə, İmam Hüseyn (ə) camaat namazını əpa etdi. /O gün İmam Hüseynin (ə) yaxın səhaələindən olan Əu Səmamə Seydavi günota namazının vaxtının yetişdiyini göü İmama (ə) yaxınlaşı dedi «Ya Əa Ədullah, sənə quan olum, namaz vaxtıdı!» /İmam (ə) aşını təpədi uyudu «Namazı yada saldığın üçün, Allah səni həqiqi namaz qılı, zik edənlədən etsin. əli, namaz vaxtıdı!» İmam (ə) öz ətafındakılaa uyudu «Onlaa deyin ki, namaz vaxtıdı. Namaz qılmaq üçün döyüşü dayandımaq lazımdı.» Lakin düşmən İmamın (ə) u təklifini qəul etmədi. İmam (ə) isə qaşısındakı düşmənə, ətafındakı möminləə və qiyamət gününə qədə hə i insana namazın və xüsusilə də camaat namazının əhəmiyyətini ildimək üçün səhaələinin namaza hazılaşmalaına əm etdi. İmam (ə) Zühey in Qeyn və Səid in Adullaha göstəiş vedi ki, i neçə əsgə ilə camaat namazının qaağında duu namaz qılanlaı düşmənin hücumundan qousunla. İmam (ə) günota namazını digə səhaələ ilə ilikdə (xof namazı olduğu üçün) 2 ükət qıldı. Namaz qutaana kimi onlaı qouyan əsgələin i çoxu düşmənin namədcəsinə atdıqlaı ox və nizələə məuz qalı şəhadət məqamına çatdıla(«Əa Ədullahül Hüseynin həyatı», səh. 124). / /5- Səhaələ və əni-Haşim cavanlaının şəhadəti /Aşua günü əshaın hamısı canlaını İmamlaı yolunda quan veməyi özləinə fəx ilidilə. Onla deyidilə «Ey Peyğəmə alası, əgə yetmiş dəfə ölü-diilək, yenə də sənin yolunda can veməyə hazııq.» /Onlaın hə ii döyüş meydanına getməmişdən əvvəl İmamın (ə) hüzuuna gəli elə söylədilə «Salam olsun sənə ey Peyğəmə övladı.» /İmam (ə) onlaın salamının cavaını vei uyuudu «Tezliklə sizə çatacağıq.» /Sona u ayəni oxuyudu «Onladan əzisi şəhid oldu, əzisi isə şəhadət intizaında idi(Əhza suəsi,. Ayə 2).» /Səhaələin şəhadətindən sona növə Həzət Əlinin (ə), Cəfə və Əqilin oğullaına, həmçinin İmam Hüseynin övladlaına, qadaşı və qadaşı uşaqlaına çatdı. u nəsildən ilk şəhid olan şəxs İmamın (ə) öyük oğlu Əli Əkə oldu. O, atasına yaxınlaşı döyüşə getmək üçün izn istədi. İmam (ə) fikiləşmədən icazə vedi. Sona uyudu «İlahi, özün şahid ol ki, sənin Peyğəməinə (ə) yaadılış və əxlaqi keyfiyyətləinə göə ən çox oxşayan cavan döyüşə getdi.» /Əli Əkə döyüş meydanına daxil olu düşmənlədən i neçə nəfəi öldüdü. /Əllamə Məclisi u haqda yazı «Əli Əkə Kufə qoşunundan o qədə əsgə öldüdü ki, qoşun u vəziyyətə dözə ilməyi şivən etdi(«ihaül-ənva», c. 45, səh. 43). /Nəhayət u igid ona dəyən adıcıl zəələ nəticəsində taqətdən düşü yeə yıxıldı. Əsgələ onun üstünə tökülü müaək ədənini tikə-tikə etdilə. /Həzət Əli Əkəin şəhadətindən sona İmam Həsənin oğlu Qasim döyüş meydanına təəf həəkət etdi. İmam Hüseyn (ə) cavan qadaşı oğlunun minlələ qədda qoşunun üzəinə getdiyini gödükdə ixtiyasız halda ağlamağa aşladı. Cəna Qasim İmamın (ə) u gəgin vəziyyətini göü ona təəf qayıtdı. İmam Hüseyn (ə) onu ağına ası döyüşə getməsi üçün çox naahatçılıqla icazə vedi. /Həzət Qasim meydana daxil olu döyüşə aşladı. Düşmən qoşunundan i neçə əsgəi öldüdükdən sona aşına dəyən qılınc zəəsi nəticəsində yeə yıxıldı və «ey əmi!» deyə fəyad etməyə aşladı. İmam Hüseyn (ə) qadaşı oğlunun fəyad səsini eşidən kimi meydana gii qoşunun üstünə cumdu. Və Qasimi aşından yaalayan şəxsi öldüdü. /İmam Hüseyn (ə) haldan düşmüş Qasimi qucaqlayı kövəldi. Onla hə ikisi ağladıla. Sona cəna Qasim İmamdan (ə) yenidən meydana giməsi üçün icazə istədi. Lakin İmam (ə) ona izn vemədi. Qasim döyüşmək üçün o qədə yalvaı ağladı ki, İmam (ə) məcu qalı öz sükutu ilə ona u izni vedi. /Qasim döyüş meydanına gidi. Kufə əsgələindən i neçəsini cəhənnəmə vasil etdikdən sona aldığı zəələ nəticəsində şəhadətə yetişdi. /İmamın (ə) ütün yaxınlaı şəhid olsala da, onun son güvənci olan Həzət Əülfəzl Aas yaşayı, İmamı (ə) və xeymələi qouyudu. Lakin atıq ütün cavanlaın şəhadətindən sona Həzət Aas dözə ilməyi qadaşının hüzuuna gəli dedi «İzn ve mən də şəhid olum!» /İmam (ə) əziz qadaşından u sözləi eşitdikdə ağlamağa aşladı. Sona uyudu «Qadaşım, sən mənim ələmdaımsan, əgə sən olmasan mən də olmayacağam. Amma əgə Tanı hüzuuna getməyə tələsisənsə, onda dodaqlaı quumuş u uşaqla üçün i az su gəti.» /Həzət Aas düşmənə təəf həəkət edi onlaa nəsihət etməyə aşladı. Lakin üəkləi daşdan ək olan qoşuna u nəsihətin heç i təsii olmadı. Həzət Aas xeymələə təəf qayıtdı. Uşaqlaın susuzluqdan ağladıqlaını, səinləmək məqsədi ilə oş su qalaını qaınlaına yapışdıdıqlaını göü iztiala uyudu «Gözümün işıqlaı, indi sizin üçün su gətiməyə gediəm.» /Həzət su tuluğunu götüü atına mindi və Fəat çayına təəf yollandı. unu göən qoşun onun su gətiməsinə mane olmaq üçün qaşısını almağa çalışdıla. Lakin Həzət Aas özünü suya çatdıdı. Susuzluğun şiddətindən ovcunu su ilə dolduu içmək istədikdə İmam Hüseynin (ə) və xeymələdəki uşaqlaın susuzluğu yadına düşdü. Ovcundakı suyu oşaldı tuluğu su ilə dolduduqdan sona onu sağ çiyninə atdı. Sona sudan çıxı xeymələə təəf həəkət etmək istədi. Lakin Həzəti hə təəfdən mühasiəyə aldıla. Onunla düşmən qoşununun aasında çox gəgin döyüş aş vedi. Həzət Aas çalışıdı ki, onlaı kənalaşdıı su meşkini xeymələə çatdısın. Elə o anda məlun Nofəl in Əzəq axadan hücum edi onun sağ qolunu ədənindən ayıdı. Həzət Əulfəzl özünü itimədən su tuluğunu sol çiyninə atdı. Elə o əli ilə də düşmən qoşunu ilə müaizəyə davam etdi. u dəfə məlun Həkim in Tufeyl xuma ağacının axasından çıxı Həzətin sol əlini kəsdi. Həzət çox zəhmətlə su tuluğunu dişinə alı susuz uşaqlaa çatdımaq istəsə də atılan oxla nəticəsində su tuluğu paalandı. İkinci ox onun müaək sinəsinə atdı. Həzət Aas atından yeə yıxılı «qadaşım Hüseyn!» deyəək fəyad etdi. /İmam Hüseyn (ə) özünü tez cəna Aasa çatdıdı. Onu əlləi ədənindən ayı və ədəninə dəymiş oxla nəticəsində qana ulaşmış vəziyyətdə göü uyudu «Atıq mənim elim qııldı, çaəsiz qaldım.» /Sona İmam (ə) xeymələə təəf qayıtdı. İmamın (ə) qızı Səkinə atasına təəf qaçı souşdu «Ata can, əmim Aasdan i xəə vamı? Axı o izim üçün su gətiməyə gedidi...( «Ali Muhəmməd matəmində», səh. 303-309)» /Xatıladaq ki, Aşua günü Həzət Aasın şəhadətindən öncə İmam Əlinin (ə) və onun qadaşı Cəfə və Əqilin oğullaı qəhəmancasına şəhid olmuşdula. /6- Düşmənin südəmə köpəni oxlaması /İmam Hüseyn (ə) ütün əzizləinin məzlumcasına şəhadətindən sona öz növəsinin çatdığını gödü. Xeymələə yaxınlaşı acısı Zeynəə uyudu «Köpə alamı (Əli Əsğəi) gəti, onunla vidalaşım.» Uşağı İmama (ə) gətidilə. İmam (ə) onu qucağına alı öpmək istədikdə məlunladan ii Həmələ in Kahil məsum köpənin oğazını oxladı. u üək ağıdıcı vəziyyəti göən İmam Hüseyn (ə) uşağı acısına vei öz əlləini köpənin oğazından axan qanın altına tutdu. Ovcunu oğazı kəsilmiş uşağın qanı ilə dolduu qanı göyə səpdi və uyudu «İlahi, özün izimlə u qövmün aasında hökm et!( «Əa Ədullah Hüseynin həyatı», səh. 131)» /əzi taixçilə isə elə yazı /«İmam Hüseyn (ə) son anlada elə vicdanını itimiş zalım qövmü dinə-imana dəvət edidi ki, u an Əli Əsğəin susuzluğun şiddətindən çığıtısını eşitdi. İmam (ə) uşağı ona gətimələini istədi. Uşağı qucağına alı uyudu «Ey camaat, əgə mənə əhm etmisinizsə, heç olmasa u köpəyə yazığınız gəlsin!» /Elə u vaxt məlun Həmələ uşağın oğazını oxladı(İn Cövzi, «Təzkiətül-xəvas», səh. 162).» /Düşmənin u qədda həəkəti i daha İmam Hüseynin (ə) nə qədə məzlum olmasını və Yezidçiləin necə də, vicdansız olduğunu süuta yetidi. Çünki, əgə düşmən təkcə İmam Hüseyn (ə) və onun əsgələini şəhid etsəydi, sonala təliğat nəticəsində öz günahlaının i qismini təmizə çıxada ilədilə. Lakin onlaın köpə uşağa elə qıymamaqlaı u qoşunun xəisliyini qiyamətə qədə hamıya süut etdi. / /7- İmam Hüseynin (ə) müaizəsi və şəhadəti (ixtisala) /Azadələ əhəi Hüseynin (ə) Kəəla qiyamındakı şücaəti haqqında danışmaqla itməz. Onun Aşua günü döyüş meydanındakı igidliyi taix oyu hə kəsi heyətləndimişdi. /Təəi və İn Əsi, Adullah in Əmiin vasitəsilə yazı ki, Aşua günü Ömə in Sədin qoşunu hə təəfdən Həzət Hüseynə (ə) həmlə edidi. İmam Hüseyn (ə) də öz növəsində sağ-sola hücum etdikdə düşmən qoşunu qoxu qaçıdı. Onla Hüseynə (ə) yaxınlaşmağa cüət edə ilmi, onu uzaq məsafədən ox atəşinə tutdula. /Allaha and olsun ki, mən heç vaxt Hüseyn (ə) kimi şücaətli i şəxs gömədim ki, onun övladlaını, qadaşlaını, yaxın silahdaşlaını öldüsünlə və eyni halda özü də, döyüş meydanında tək qalsın, amma sınmadan elə əzmlə, qətiyyətlə döyüşsün («Taixi-Təəi», c. 2, səh. 259; Şeyx Müfid, «İşad», səh. 263). /İn Əil-hədid yazı «Kim şücaətdə Hüseynə (ə) tay ola ilə? Hətta düşmən elə Kəəla döyüşünü vəsf edəkən; «Savaş meydanında yalqız qalan Hüseyn in Əli (ə) şi kimi əqi təəfin sıalaını yaı, onlaı pəən-pəən edəək, çaxnaşmaya salıdı.» söyləyi(İn Əil Hədid, «Nəhcül-əlağənin şəhi» c. 3, səh. 482; «Taixi-Təəi», c. 6, səh. 259, Seyyid in Tavus, «Lühuf», səh. 105.)» /Ömə Səd qoşununa əm etdi ki, ona hə təəfdən hücum etsinlə. Yüzlələ əsgə İmamı (ə) əhatəyə aldıla(İn Şəh Aşu, «Mənaqi»,c. 2, səh. 223). u zaman İmamla xeymələin aasında fasilə düşdü. İmam (ə) qoşunun xeyməyə yaxınlaşmasını göü fəyad çəkəək uyudu «Ey Əu Süfyanın adıcıllaı, əgə dininiz yoxdusa və qiyamət günündən qoxmusunuz, heç olmasa kişi kimi əfta edin.» /Onla xeymələin kənaından gei çəkildilə və hamısı idən Həzətin(ə) üstünə hücum gətidilə(Seyyid in Tavus, «Lühuf», səh. 105). u zaman məlun Əulhətuf Cufi İmamın (ə) alnına oxla vudu. İmam (ə) alnından oxu çıxatdı və İmamın (ə) üzü qana ulaşdı. Hə i təəfdən İmama (ə) hücum olu və zəələ vuuludu. İmam (ə) döyüş və yaalı halında da o ədəxtləə nəsihət edi onlaı haqqa dəvət edidi. /İmam Hüseyn (ə) ona dəymiş daş-kəsək, qılınc, nizə və ox zəələi nəticəsində taqətdən düşməyə aşladı. İmamın (ə) ədənindən axan qanla onu zəiflədi yeə saldı. u zaman məlun Malik in əsə İmamı (ə) söyəək onun müaək aşına qılıncla vudu. unun adınca İmam Hüseynə (ə) müxtəlif zəələ vuuldu. Və sonda məlun Şim in Zilcövşən İmamın (ə) sinəsi üzəində otuu on iki qılınc zəəsi ilə Həzətə (ə) vudu. Sona İmamın (ə) müqəddəs aşını kəsdi (Müqəəm, «Məqtəlül-Hüseyn (ə) », səh. 333; İn Kəsi, «Kamil», c. 4, səh. 32). (Allah İmamın (ə) düşmənləinə lənət etsin!) / /8- İmam Hüseynin (ə) şəhadətindən sonakı hadisələ /İmam Hüseynin (ə) şəhadətindən sona o Həzətin müaək ədəni üstə at çapmağa aşladıla. İmamın (ə) öz atı xeymələə təəf yollandı. Xeymələdə yas tutan xanımla atın kişnəmə səsinə çölə çıxdıla. Sahisiz atın İmam Hüseynə (ə) məxsus olduğunu göən xanımla o Həzətin şəhid olmasını aşa düşdülə. u zaman düşmən əsgələindən ii fəyad edəək dedi «Hüseyn öldüüldü!» /Qadınla u sözü eşitdikdə hönkütü ilə ağlamağa aşladıla. Onlaın nalə səsi göyləə ucaldı. Ömə Sədin vicdansız qoşunu isə yaxınlaını itimiş xanımlaın yas tutduqlaı xeymələə hücum etdilə(«Həzət İmam Hüseynin (ə) yaşayışı», səh. 221.). Onla qadınlaa şallaq vuaaq qulaq və oyunlaında olan qızıl əşyalaı vəhşiliklə qıı, qaət etdilə. İş o yeə yetişdi ki, Peyğəməin (s) nəvələinin aşındakı çadıalaı da götüdülə(Şeyx Müfid, «İşad», səh. 224)! Sona onlaı döyə-döyə, ayaqyalın Yezidin hökumət məkəzi yeləşən Şama təəf apadıla. Nizələdə şəhidləin kəsilmiş aşlaını göən xanımla isə yol oyu ağlaya-ağlaya övzə oxudula.