“SALİHUL-MUMİNİN” (MÖMİNLƏRİN ƏMƏLİSALEHİ) AYƏSİNDƏ NƏ DEYİLİR?
“Təhim” suəsinin 4-cü ayəsində Allah-taala Peyğəməi-əkəmin (s) əzi zövcələinə xitaən uyuu /إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَلِكَ ظَهِيرٌ /“Əgə (siz iki qadın) ona qaşı i-iinizə kömək etsəniz də (əlinizdən i iş gəlməyəcək), çünki Allah onun mövlası (hamisi), Cəail və əməlisaleh möminlə, unladan sona mələklə onun köməkçiləidi.” /“Əməlisaleh” möminlə ifadəsi ümumi məna daşıyı, Peyğəməə (s) kömək edən ütün imanlı, əməlisaleh kəsləə, (təkcə o həzətin dövündə yaşayan əməlisaleh səhaələ və möminləə yox, ütün dövlədə yaşamış möminləə aiddi. Onlaın hə ii öz növəsində İslamın, Peyğəməi-əkəmin (s) və onun məktəinin köməkçiləidi. /Mühüm məsələ udu ki, i çox əvayətlədə u ayədə qeyd olunmuş “əməlisaleh möminlə” ifadəsi iaşa Əliyə (ə) aid edilmişdi. Məlum olu ki, o həzət u ayə üçün ən kamil nümunədi. u sözün “Cəail” sözünün kənaında yeləşməsinə diqqət yetidikdə İmam Əlinin (ə) məqamının öyüklüyü və u fəzilətin əhəmiyyəti aydın olu. /əli, Allah-taala və Cəail-Əmindən sona İslam peyğəməinin (s) ömü oyu ən yaxın köməkçisi və hamisi İmam Əli (ə) olmuşdu. una əsasən xilafətə və Peyğəməi-əkəmin (s) canişinliyinə ondan aşqa heç kim layiq deyil. Məgə u əvayətlə İmam Əlinin (ə) Peyğəməi-əkəmdən (s) sona ümmətin ən fəzilətlisi və ən üstünü olduğunu göstəən tutalı dəlil deyilmi? /İndi də əhli-sünnə mənələində nəql olunan əzi əvayətləin sənədləini aaşdıaq Hakim Həskani Hənəfi “Şəvahidut-tənzil” kitaında u ayədə qeyd olunan “əməlisaleh möminlə” ifadəsinin İmam Əliyə (ə) işaə olması ilə ağlı müxtəlif sənədlələ on səkkiz hədis nəql etmişdi. O cümlədən, Əsma inti Ümeys elə nəql edi “İslam peyğəməi uyudu /صالِحُ الْمُؤمِنِينَ عَلِىُّ بْنُ اَبِيطالِب /“Əməlisaleh möminlə Əli in Əi Talidi.( “Şəvahidut-tənzil”, 2-ci cild, səh. 256, hədis 982)” /Yenə həmin kitada İn Aasın nəqlinə göə, Peyğəməi-əkəm (s) Əli in Əi Tali (ə) haqda uyumuşdu “Əməlisaleh mömin odu!(Yenə oada, səh. 258, hədis 987)” /Həmçinin Əmma Yasidən elə nəql olunu “Əli (ə) deyidi ki, Peyğəmə (s) məni çağıı uyudu “Sənə i müjdə veimmi?” Dedim ”əli, ya əsuləllah! Sən həmişə xeyili müjdə veənsən!” uyudu “Allah-taala sənin haqqında i ayə nazil etmişdi.” Dedim “Hansı ayədi?” uyudu “Sən Cəaillə eyni səviyyədə nəzədə tutulmusan!” Sona u ayəni söylədi.( Yenə oada, səh. 259, hədis 989)” /u məzmun aşqa hədislədə Hüzeyfədən, İn Siindən və İmam Əlidən (ə) eynilə nəql edili. Peyğəmə (s) uyuu “Əməlisaleh mömin Əli in Əi Talidi!( Yenə oada, səh. 255-263.)” /i çox təfsi alimləi u hədisi öz təfsi kitalaında, o cümlədən, Süyuti “Ədduul-mənsu”da həmin ayənin təfsiində İn Aas və Əsma inti Ümeysdən nəql etmişdi. /usui “uhul-əyan” kitaında u ayənin təfsii ilə ağlı alimləin nəzəini qeyd etdikdən sona Mücahidin u aədəki fikini elə açıqlayı “Əməlisaleh mömin” dedikdə Əli in Əi Tali (ə) nəzədə tutulu.” O yazı “Mücahidin u sözünün dəlili Peyğəməin (s) uyuduğu aşqa i hədisdi “Ya Əli! Sən mənim üçün Haun Musa üçün olduğu kimisən!” /Sona o, i sıa ayələi misal çəki. Onlada Allah-taala “əməlisalehlə” sözünü İslam peyğəməinə (s) aid etmişdi. elə i nəticə alını ki, əgə Əli (ə) Allahın peyğəməi Haun (ə) kimidisə, deməli, “əməlisaleh” adına layiqdi(“uhul-əyan”, 10-cu cild, səh. 53). /u hədisi Əsqəlani, (“Fəthül-ai”də), İn Həcə (“Əs-səvaiq”də), Əlaəddin Müttəqi (“Kənzül-ümmal”da) kimi alimlə də nəql etmişlə. /i sözlə, “əməlisaleh möminlə”dən olmaq öyük i fəzilətdi. elə i şəxs Cəail-Əminlə eyni səviyyədə duu. Qeyd etdiyimiz əvayətləə əsasən, onun ən kamil nümunəsi İmam Əlidi (ə). əli, Peyğəməi-əkəmlə (s) ütün hadisələdə çiyin-çiyinə dayanan, həmişə o həzətin köməkçisi olan Əmiəl-möminin Əli (ə) İmamət və canişinlik məqamına hamıdan çox layiqdi.