Möhtəşəm öyüklükdəki kainatın sahi olduğu həssas taazlıqla u qüsusuz nizamın Allahın üstün yaatma sənəti nəticəsində va olduğunu süut edi. / /Elmi nailiyyətlə izi çox mühüm nəticəyə gətii. Kainatın möhtəşəm öyüklüyü! Kainatın ölçüləi haqqında düşündüyümüzdə qaşımıza çox öyük əqəmlə çıxı. / /Ye planeti, ildiyimiz kimi Günəş Sisteminin i paçasıdı. u sistem kainatdakı digə ulduzlaa göə ota öyüklükdə olan Günəşin ətafında döv edən 8 planetdən və onlaın 54 peykindən meydana gəli. Ye Küəsi u sistemdə Günəşə ən yaxın üçüncü planetdi. / /Günəşin diameti Yein diametinin 103 misli qədədi. unu i ənzətməylə açıqlayaq. Əgə diameti 12.200 km. olan Ye küəsini üzüm dənəsi öyüklüyünə gətisək, Günəş də futol topunun iki misli öyüklüyündə olan küə halına gələ. Amma daha maaqlı olan aadakı məsafədi. Həqiqətə uyğun model qumaq üçün üzüm dənəsi öyüklüyündəki Dünya ilə top öyüklüyündəki Günəşin aasını təxminən 280 met etmək lazımdı. Günəş Sisteminin lap xaicində olan planetləi isə kilometlələ uzağa apamaq lazım olacaq. / /Ancaq u qədə nəhəng ölçüyə sahi Günəş Sistemi yeləşdiyi Südyolu Qalaktikasına nisətdə olduqca kiçik ölçüdədi. Çünki Südyolu Qalaktikasında Günəş kimi və ondan daha öyük təxminən 250 milyad ulduz va. u ulduzladan Günəşə ən yaxın olanı Alfa Sentavadı (Alpha Centaui). Əgə Alfa Sentavanın ayaqkı nisətə, yəni Dünyanın üzüm dənəsi öyüklüyündə olduğu və Günəş ilə Dünyanın aasının 280 met olduğu nisətə yeləşdisək, onu Günəşdən 78 min kilomet uzağa yeləşdiməyimiz lazımdı! / /Modeli i az da kiçildək. Dünyanı gözlə çətin göülən i toz zəəsi edək. Onda Günəş qoz öyüklüyündə olu Dünyaya üç met məsafədə yeləşəcək. u halda Alfa Sentava Günəşdən 640 km (əli, kilomet) uzaqda olmalıdı. / /Südyolu Qalaktikası aalaında u cü nəhəng məsafələ olan 250 milyad ulduzu saxlayı. Spial şəklindəki u qalaktikanın qollaının iində izim Günəşimiz yeləşi. / /Ancaq maaqlıdı ki, Südyolu Qalaktikası da kosmosa nisətən çox “kiçik” ye tutu. Çünki kosmosda təxminən 300 milyada qədə aşqa qalaktikala da va. u qalaktikalaın aasındakı oşluqla isə Günəş ilə Alfa Sentava aasındakı oşluğun milyonlala misli qədədi. / /Coc Qinşteyn (Geoge Geenstein), u heyətamiz öyüklüklə ağlı The Symiotic Univese (Simiyotik Kainat) adlı kitaında elə yazı / / “Əgə ulduzla i-iləinə i az daha yaxın olsaydıla, astofizika çox da fəqli olmazdı. Ulduzlada, neulalada və digə göy cisimləində davam edən təməl fiziki poseslədə heç i dəyişiklik olmazdı. Uzaq məsafədən axdıqda qalaktikamızın göünüşü də indikiylə eyni oladı. Yeganə fəq, gecə çəmənlə üzəinə uzanı izlədiyim səmada çox sayıda ulduz göünədi. Amma üz istəyiəm, əli; i fəq daha oladı u mənzəəni sey edən “mən” olmazdım… Kosmosdakı u nəhəng oşluq, izim va olmağımızın vaci şətidi.” (The Symiotic Univese. s. 21) / /Qinşteyn unun səəini də açıqlayı; kosmosdakı öyük oşluqla, əzi fiziki dəyişənləin insan həyatına ən uyğun şəkildə fomalaşmasını təmin edi. Eyni zamanda Dünyanın kosmos oşluğunda həəkət edən nəhəng göy cisimləiylə toqquşmasına maneə olan fakto da, kainatdakı göy cisimləinin aasında u cü öyük oşluqlaın olmasıdı. Kainatın öyüklüyünü və möhtəşəm nizamını qüsusuz uyğunluq içində yoxdan va edən aləmləin əi olan Allahdı. / /Kainatın öyüklüyü və sahi olduğu həssas taazılıqla, Allahın üstün yaatma sənətinin açıq-aşka dəlilləidi. Müasi elmin gəldiyi u nəticə Quanda undan 14 əs əvvəl xəə veilmiş geçəyin təsdiqindən iaətdi. / /Doğudanda, əimiz göyləi və yei altı gündə yaadan, sona Əşə ucalan Allahdı. O, gündüzü süətlə təqi edən gecə ilə ötü üüyü. Günəşi, ayı və ulduzlaı Öz əminə tae edən Odu. Əslində yaatmaq da, əm etmək də Ona məxsusdu. Aləmləin əi Allah nə qədə xeyixahdı.(Ə’af Suəsi, 54)