span style="font-size12pt;"Haqq ilə atilin ayıd edilməsi onlaın adıcıllaının az və ya çox olması ilə deyildi. Müasi dövdə müsəlmanla, kafilələ müqayisədə dünya əhalisinin eşdə iini, yaxud altıda iini təşkil edi. Uzaq şəqin sakinləinin əksəiyyətini ütpəəstlə və ilahi qüvvələi inka edən sai qövmlə təşkil edi. Çinin i milyaddan atıq olan əhalisi dinsiz kommunizm ideyalaına inanı, Hindistanın təqiən i milyada yaxın olan əhalisinin əksəiyyəti inəyə və ütə pəəstiş edilə. /Deməli, əksəiyyət təşkil etmək haqq olmaq nişanəsi deyildi. Quani-Məcid çox yelədə əksəiyyət təşkil edənləi məzəmmət etmiş, unun müqailində isə azlıq təşkil edənləi təifləmişdi. Nümunə olaaq aşağıdakı ayələi qeyd ediik /1- وَلاَ تَجِدُ اَكْثَرَهُمْ شَاكِرِينَ /“Onlaın əksəiyyətinin şük edən olmadığını göəsən.” (“Ə`af” suəsi, ayə18) /2- اِنْ اَوْلِيَآؤُهُ اِلاَّ الْمُتَّقُونَ وَلَكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُون /“Onun (Allahın) dostlaı yalnız pəhizkaladı, lakin insanlaın əksəiyyəti unu ilmi.” (“Ənfal” suəsi, ayə34) /3- وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبادِيَ الشَّكُورُ /“Mənim əndələimdən az i qismi şük edənlədi.” (“Səa” suəsi, ayə13) /Deməli, eal göüşə malik olan i insan heç vaxt öz din və məzhəinin adıcıllaının az olmasından qoxmamalı, eləcə də onlaın çox olması ilə öyünməməlidi, əksinə həmişə əql nuundan istifadə etməlidi. /i nəfə Əli (ə)-dan souşdu “Necə mümkün ola ilə ki, “Cəməl” mühaiəsində nisi əskəiyyət təşkil edən müxaliflə atil yolda olsun?” İmam (ə) uyudu /اِنَّ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ لَا يُعْرَفَانِ بِاَقْدَارِ الرِّجَالِ،اِعْرِفِ الْحَقَّ تَعْرِفْ اَهْلَهُ،اِعْرِفِ الْبَاطِلَ تَعْرِفْ اَهْلَهُ /“Haqq və atil, adıcıllaının miqdaı ilə ölçülmüæ haqqı tanı (əgə haqqı tanısan) onun əhlini də tanıyasan. atili tanı (əgə atili tanısan) onun əhlini də tanıyasan.” /Hə i müsəlman şəxs u məsələ aəsində elm və məntiq əsasında təhqiqat apamalı, “elmin olmadığı şeyləə tae olma” (“İsa” suəsi, ayə36) ayəsini özünə nümunə götüməlidi. /Şiələin sayca sünnüləə çatmamasına axmayaaq əgə dəqiq şəkildə aaşdıılma apaılsa dünya müsəlmanlaının döddə-iinin şiələdən iaət olduğu məlum ola. Onla adətən müsəlman əhalisi olan ölkələdə yaşayıla.(Əlavə mə`lumat üçün “Ə`yanuş-şiə”, 1-ci cild, 12-ci əhs, səh.194-ə müaciət et.) ütün dövlədə onlaın aasından öyük alimlə, yazıçıla, müxtəlif kita və əsə sahiləi çıxmışdı. Yaxşı ola ki, islam aləmindəki mövcud elmləin əsasını qoyanlaın şiə olduğu məlum olsun deyə, onladan əziləinin adlaını qeyd edək /Əul-Əsvəd Duəli Nəhv elminin anisi. /Xəlil ini Əhməd Əuz elminin anisi. /Məaz ini Müslim ini Əi Saə Kufi Səf elminin anisi. /Əu Ədillah Məhəmməd ini İman Kati Xoasani (Məziani) əlağət elminin ustalaından ii. (Seyyid Həsən Sədin “Tə`sisuş-şiə” kitaına müaciət edə iləsiniz.) /Şiə alimləinin sayı və onlaın yazı is qoyduqlaı dəyəli əsələdən agah olmaq üçün (u, çox da asan iş deyildi) “Əzzəiətu ila təsanifiş-şiə” kitaına, şiə aləminin öyük şəxsiyyətləi ilə tanış olmaq üçün “Əyanuş-şiə” kitaına, şiələin taixindən məlumat kəs etmək üçün “Taixuş-şiə” kitaına axa iləsiniz. //span