span style="font-size12pt;"Asimani şəiətləin yekdil fikidə olduğu məsələlədən ii də dünya səviyyəsində i islahatçının gəlişidi ki, zəmanənin axılaında zühu edəcəkdi. Təkcə islam cəmiyyətləində deyil, yəhudi və məsihi cəmiyyətləində də dünya səviyyəli elə i ədalət hakiminin gəlişi gözlənili. “Əhdi-ətiq” (Tövat) və “Əhdi-cədid” (İncil) kitalaına müaciət etməklə u həqiqət aydınlaşı. (“Əhdi ətiq”, Məzamii Davud, Məzmu-96 və 97, Kitai Daniyal Nəi, 12-ci a.) İslam mühəddisləi Peyğəməi Əkəm (s)-in elə uyuduğunu nəql etmişlə /لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدَّهْرِ اِلاَّ يَوْمٌ لَبَعَثَ اللّهُ رَجُلاً مِنْ اَهْلِ بَيْتِي يَمْلَاُهَا عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا /“Əgə dünyanın axıına hətta i gün qalmış olsa elə, Allah mənim Əhli-eytimdən olan i nəfəi seçəcək, o, ye üzünü haqsızlıq və zülm ilə dolduğu kimi haqq-ədalətlə dolduacaqdı.” (“Səhihi Əu Davud”, Misi çapı, “Əl-Mətəətut-taziyyə”, 2-ci cild, səh.207, “Yənaiul-məvəddət”, səh.432, “Nuul-əsa”, səh.154.) /Deməli, yuxaıda da qeyd olunduğu kimi, elə i islahatçının gəlişinə etiqad əsləmək asimani şəiət sahiləinin fiki iliyidi. Eləcə də sünnüləin “Sihah” və “Müsnəd” kitalaında vədəsi veilmiş Məhdi ilə əlaqəda çoxlu əvayətlə nəql edilmiş, hə iki fiqədən (sünnü və şiə) olan islam məhəqqiqləi və mühəddisləi o həzətin aəsində çoxlu kitala yazmışla. /u əvayətləin məcmusu o həzətin xüsusiyyətləini və əlamətləini elə dəqiq şəkildə müəyyən edi ki, o, yalnız İmam Həsən Əskəi (ə)-ın övladına və şiələin on ikinci İmamına uyğun gəli. (“Yənaiul-Məvəddət”, 76-cı a) u əvayətləə əsasən o həzət, Peyğəməi Əkəm (s)-lə eyni adladı. On ikinci əhə ( və Hüseyn ini Əliyyini Əi Tali (ə)-ın nəvələindəndi. (“Yənaiul-Məvəddət”, səh.443) (“Səhihi Timizi”, Dehli çapı, 1342-ci il, 2-ci cild, səh.46æ “Müsnədi Əhməd”, Misi çapı, 1313-cü il, 1-ci cild, səh.376) /Vədəsi veilmiş Məhdi 255-ci hici ilində Allahın əmi ilə dünyaya gəlmişdi və hal-hazıda da sai insanla kimi, tanınmaz halda öz həyatını davam etdii. /Qeyd olunmalıdı ki, u qədə uzun ömü nə elm ilə ziddi, nə də vəhy məntiqi ilə. Müasi elm insanlaın təii ömüləini atımaq qəaına gəli. Alimlə inanıla ki, insanın uzun müddət yaşamağa qailiyyəti vadı. Əgə müəyyən əlalaın və xəstəlikləin qaşısı alınasa ömün daha çox atıılmasına imkan yaanacaq. Taixdə də uzun ömü süən şəxsləin adı qeyd olunmuşdu. Quan həzəti Nuh (ə) aəsində uyuu /فَلَبِثَ فِيهِمْ اَلْفَ سَنَةٍ اِلَّا خَمْسِينَ عَامًا /“Nuh öz qövmü aasanda min ildən əlli il əskik (950 il) yaşadı.” (“Ənkəut” suəsi, ayə14) /Həzəti Yunis (ə) aəsində uyuulu /لَوْلَا اَنَّهُ كَانَ مِنْ الْمُسَبِّحِينَ لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ اِلَي يَوْمِ يُبْعَثُونَ /“Əgə o, təsih edənlədən olmasaydı qiyamət gününə qədə onun (alığın) qanında qaladı.” (“Saffat” suəsi, ayə144) /Həmçinin Xız (ə) və İsa (ə) da Quan nəzəindən və ütün dünya müsəlmanlaın fiki iliyinə əsasən diidi və öz həyatlaını davam etdiilə. //span