span style="font-size12pt;"“Şiə” əə lüğətində “adıcıl” mənasını daşıyı. Quani Kəim uyuu /وَ اِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَاِبْرَاهِيمَ /“Nuhun adıcıllaından ii İahimdi.” (“Saffat” suəsi, ayə83) /Müsəlmanlaın istilahında isə “şiə” sözü Peyğəməi Əkəm (s)-in öz vəfatından öncə müxtəlif münasiətlələ əlaqəda olaaq müsəlmanlaa xəlifə təyin etməsinə inanan şəxsləə aid edili. u münasiətlədən ii də “Qədi günü” adı ilə məşhu olan (hicətin 10-cu ili, zil-həccənin 18-i) gündü ki, u gündə Peyğəməi Əkəm (s) öyük i cəmiyyətin iştiak etdiyi yığıncaqda u məsələni əyan etmiş və Əli (ə)-ı özündən sona müsəlmanlaın siyasi, elmi və dini əhəi kimi təyin etmişdi. /İzah Peyğəməi Əkəm (s)-dən sona mühaci və ənsa iki dəstəyə ölündü /1-əziləi inanıdıla ki, Peyğəməi Əkəm (s) xilafət məsələsinə ciddi şəkildə əhəmiyyət vemiş və özü üçün canişin təyin etmişdi, o da Peyğəmə (s)-ə iman gətiən ilk şəxs – Əliyyini Əi Tali (ə)-dı. /aşlaında əni-Haşimin ütün öyük şəxsiyyətləi olmaqla mühaci və ənsadan təşkil olunan i qup səhaə, o cümlədən Salman, Əuzə, Miqdad, Xəa ini Əət və s. kimi şəxslə olan u qup elə həmin əqidədə qaldıla və “Əli şiələi” adlandııldıla. /Ələttə, u ləqəi (şiə) Peyğəməi Əkəm (s) öz sağlığında Əmiəl-möminin Əli (ə)-ın adıcıllaına vemişdi. elə ki, Əli (ə)-a işaə edəək uyudu /وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ اِنَّ هذَا وَ شِيعَتَهُ لَهُمُ الْفَائِزُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ /“Canım əlində olana (Allaha) and olsun ki, u (Əli) və onun adıcıllaı qiyamət günündə nicat tapanladı.” (“Ədduul-mənsu” (Cəlaləddin Suyuti), 6-cı cild, “əyyinə” suəsinin 7-ci ayəsinin təfsiində.) /Deməli “şiə” islamın ilk əvvəlləində vilayət və əhəlik məqamının Allah təəfindən təyin olunmasının etiqad əsləyən i qup müsəlmandı, onla indiyə qədə də Peyğəmə (s) Əhli-eytinin adıcıllaı olan və onlaın yolunda qalan şəxslədi. /Şiənin məqam və mövqeyi həmin yollala müəyyən olunu. ununla da əzi cahilləin və ya qəəzli şəxsləin şiələin sonakı dövlədə yaandığını iddia etmək əsasında olan sözləinin tam əsassız olması aydınlaşı. Şiə taixini daha geniş şəkildə aaşdımaq üçün “Əsluş-şiə və üsuluha”, “Əl-müaciat, “Əyanuş-şiə” kitalaına müaciət edə iləsiniz. /2-Digə i qup inanıdı ki, xilafət məqamı seçki yolu ilə olan i məqamdı. una göə də Əu əklə eyət etdilə və sonala “Əhli-sünnət”, yaxud “Əhli-təsənnün” ləqəi aldıla. Nəticə etiaı ilə hə iki islam fiqəsi aasında üsuli-dində çoxlu müştəək cəhətləə malik olmaqla yanaşı, xilafət və Peyğəməi Əkəm (s)-in canişinliyi məsələsi ilə əlaqəda ixtilaf yaandı, hə iki qupun ilkin özəyini təşkil edənlə də mühaci və ənsa idi. //spandiv class="title_spoile"img id="image-spa61ec52852f72c96451608402145f7" style="vetical-align middle;ode none;" alt="" sc="{THEME}/dleimages/spoile-plus.gif" /&nsp;a hef="javasciptShowOHide('spa61ec52852f72c96451608402145f7')"Показать / Скрыть текст/a/divdiv id="spa61ec52852f72c96451608402145f7" class="text_spoile" style="displaynone;"/div