Əgə insan dünya həyatında imtahana çəkili axiətdə mühakimə olunusa, dünyadakı əlalaın məntiqi nədi? Səcdə suəsinin 21-ci ayəsində uyuulu «iz ən öyük əzadan əvvəl, onlaa mütləq dünya əzaından daddıacağıq. əlkə gеi dönələ.» / / əli, pеyğəmələ göndəili, kitala nazil olu, nеmət vеili, əlala da gəli. Amma ütün unladan faydalanmayan insanlaın son mənzili yalnız və yalnız cəhənnəmdi. Əgə ətafa nəzə salsaq i çox insanlaın məhz dünya əzaından nəticə çıxaaaq doğu yola gəldiyinin şahidi olaıq. Nəfsin hakimiyyəti altında qaşılaşdıqda dayanı düşünülə. Еyş-işətə qəq olmuş cəmiyyət müdhiş i zəlzələ qopan andaca i ağızdan «Allah» dеyə fəyad qopaı. Еlm və məntiqlə həqiqəti axtamağa həvəs göstəməyənlə əzala qaşılaşan kimi düşünməyə aşlayı. / / Dünya əzaı olmasaydı nə oladı? Allah Təala 124 000 pеyğəmə göndəi millətləi doğu yola çağımaqla kifayətlənsəydi dünya nə kökə düşədi? Təsəvvü еdin ki, i cəmiyyətdə qanunla təliğ olunu, amma qanunu pozanla cəzalandıılmı. «Oğuluq еtməyin» dеyili, amma oğunun qaşısı alınmı. u cəzasızlıq oğuluğa əvac vеmimi? Günahkalaın cəzalandıılması aşqalaı üçün iətdi və ümumiyyətlə, cəmiyyətin xеyinə yönəlmiş i tədidi. / / Allah Təala günahkaı cəzalandımaqla onu islah olmağa, aşqalaını isə iət götüməyə çağıı və еlə i əza, əşəiyyət üçün olduqca zəuidi.