Peyğəmbərİn İsmətİnİn necə İsbat etmək olar?
Peyğəmələin ismətini Quana əsaslanaaq isat edin. /Quan ayələi ilə peyğəmələin ismətinin süutlaı 3 hissəyə ölünü /1. Əqli dəlilləə söykənəək, /2. Nəqli (ayə və hədis) dəlillə ilə, /3. Əqli və nəqli müqəddimələi cəmləyəək nəticə almaqla. /İndi isə qısa olaaq u məsələnin Quan axımından əqli dəlilləin əzisinə işaə ediik / /Peyğəmələin isməti / əzi ayələ peyğəmələin vəhyi qəul edəkən və çatdıakən xətadan uzaq olmalaını isat edi. u haqda Quanda oxuyuuq /«عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً. إِلاّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَداً. لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسالاتِ رَبِّهِمْ وَ أَحاطَ بِما لَدَيْهِمْ وَ أَحْصى كُلَّ شَيْءٍ عَدَداً». /“Qeyi ilən ancaq Odu və Öz qeyini heç kəsə əyan etməz; əyəni seçdiyi peyğəmədən aşqa! (Qeyi nə i mələk, nə də i peyğəmə ilə. Onun açalaı ancaq Allahın əlindədi. Lakin Allah istədiyi peyğəməə i möcüzə olaaq vəhy yolu ilə qeydən əzi xəələ ildiə). Allah onlaın önündə və axasında (mələklədən iaət) gözətçilə qoya ki, (Peyğəmələinin) öz əinin göndədikləini (nə cü) təliğ etdiyini ilsin (əlli etsin). (Allah) onlada olanlaın hamısını (peyğəmələin əhvalatını və ütün əməlləini Öz elmi ilə) ehtiva etmişdi. O, hə şeyi i-i sayı yazmışdı (təsit etmişdi)!” (Cin suəsi 26-28-ci ayələ) /u ayənin əvvəlində elə aydın olu ki, Qeyi ilən yalnız Allahdı və O əyəni seçdiyi peyğəmələdən aşqa heç kəsə onu əyan etməz! /Davamında isə «فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَداً». (O, onlaın önündə və axasında gözətçilə qoyu ki, öz əinin göndədikləini (nə cü) təliğ etdiyini ilsin) cümləsi işləni. uada (مِن خلفه) və (مِن بَينَ يديهِ) (önündə və axasında) cümlələindən məqsəd vəhyi qəul və camaata təliğ edəkən xətadan amanda qalmalaıdı. / / /i neçə ayələdə peyğəmələ Muxləs (sədaqətli) insanladan hesa olunu. Allah-taala Həzət Musa (ə) haqqında uyuu /«وَ اذْكُرْ فِى الْكِتابِ مُوسى إِنَّهُ كانَ مُخْلَصاً وَ كانَ رَسُولاً نَبِيًّا»؛ /“Kitada Musanı da xatıla! Həqiqətən o, seçilmiş i elçi və peyğəmə idi.” (Məyəm suəsi, 51-ci ayə) /Həzət Yusif (ə) haqqında uyuu /«... إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصِينَ»؛ /“... O, həqiqətən, izim sadiq əndələimizdəndi!” (Yusif suəsi, 24-cü ayə) /Muxləs (sadiqlik və paklıq) sifəti məsumluqla eyni sifətdi. Necə ki, u sifətə malik olanlaa şeytan yaxın düşə ilmi. Və nəticədə şeytanın vəsvəsələi ilə səhvə və xətaya düça olmaqdan uzaq olu məsum qalıla. Hətta u ayədə şeytan onla qaşısında çaəsiz olduğunu etiaf edi /«قالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعين. إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ»؛ /(İlis) dedi “Sənin izzətinə-qüdətinə and olsun ki, onlaın (Adəm övladının) hamısını (haqq yoldan) azdıacağam yalnız Sənin sadiq əndələindən aşqa! (Sad suəsi, 82-83-cü ayələ) / / /Allah peyğəmələə qeydsiz-şətsiz itaət etməyi, tae olmağı vaci etmişdi /«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ». /“iz hə i peyğəməi, ancaq ona Allahın iznilə itaət olunsun deyə, göndədik.” (Nisa suəsi, 64-cü ayə) /İtaət etməyin mənası onu tələ edi ki, itaət olunan gəək məsum olsun. Əgə peyğəmələ məsum olmasaydı heç i şət olmadan və hə zaman itaət olunsaydı onlaın xəta və səhvləi zamanı da onlaa itaət olunadı. elə məntiqsiz ziddiyyət təşkil edən işin Allah təəfindən əm olunması olması qeyi mümkündü. / / /Allah-taala Quanda ilahi (isalət) məqamının o kəsləə məxsus olunduğunu deyi ki, onla heç zaman zülm etməyilə. /«لا يَنالُ عَهْدِى الظَّالِمِينَ». / “Zalımla Mənim (onlala) əhd (ağlamağıma) nail olmazla!”– dedi.” (əqəə suəsi 124-cü ayə) /Hə i günah zülmdü. Günah və zülm Allahın haqqını tapdalamaqdı. una göə də Quan dilində hə günahka zalim adlanı və onla nüuvvət və İmamət kimi ilahi məqamladan məhumdula.