u sualın cavaından öncə onu xatıladııq ki, ismət insanın şəxsiyyətinə aid i xasiyyətdi ki, insanı günah və ya xəta etməkdən saxlaya. una göə də ismət insanın müsət dəyələndidiyi ixtiyaı ilə əldə olunu. Eyni zamanda ilahi i lütfdü ki, Allah hikməti üzündən onu o kəsləə əxş etmişdi ki, onla səhv və xətaya düça olmadan əşəiyyəti səadətə qovuşduan ələdçilədilə. /u mövzunun daha aydın anlamı üçün aşağıdakı nöqtələə diqqət yetiin. / /• Peyğəmə və İmamla əşəi iadəyə sahidilə. Digə insanla kimi həyat sümüşlə. Onla da insanla kimi mənəvi məqamlaa yiyələnmək üçün çalışaaq sə, təqva və cihad əhlidilə. /Quani-Kəim Peyğəməə (s) xitaən uyuu /قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَـهُكُمْ إِلَـهٌ وَاحِدٌ… /De “Mən də sizin kimi ancaq i insanam. Mənə vəhy olunu ki, sizin tanınız yalnız i olan Allahdı”…( Kəhf suəsi ayə, 110) /• Allahın peyğəmə və İmamlaın mənəvi cəhətdən fəqli qailiyyətləinə - insanlaın hidayəti yolundakı məsuliyyəti layiqincə yeinə yetimələinə, qaaqcadan ilgisi vadı. / /• Həmin qailiyyət və xüsusiyyətə onla öz ixtiyalaı ilə yiyələnilə. /u iki həqiqəti isat edəcək ayə və hədislə vadı /وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ /“(Çətinlikləə) sə etdikləi və ayələimizə üəkdən inandıqlaı üçün iz onladan (İsail oğullaından) əmimizlə (insanlaa) haqq yolu göstəən əhələ təyin etmişdik.”( Səcdə suəsi, 24-cü ayə) /… اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ … /“Allah peyğəməliyi kimə veəcəyini daha yaxşı ili.”(Ənam suəsi, 124-cü ayə) / /3. İmam Sadiq (ə) uyuu /«انّ اللّه عزّ و جلّ اختار من ولد آدم اناساً طهر ميلادهم و طيب ابدانهم و حفظهم فى اصلاب الرّجال و ارحام النّساء؛ اخرج منهم الانبياء و الرسل، فهم ازكى فروع آدم. فعل ذلك لا لامر استحقوه من اللّه عزّ و جلّ و لكن علم اللّه منهم حين ذرأهم انهم يطيعونه و يعبدونه و لايشركون به شيئاً. فهم بالطاعة نالوا من اللّه الكرامة و المنزلة الرّفيعة عنده و هولاء الّذين لهم الشّرف و الفضل و الحب» /“Allah-taala Adəm övladlaından əzisini seçilmişlədən etdi, onlaı pak saxladı, onlaın vücudunu ətili (ən yaxşı) qəa veəək kişiləin elindən qadınlaın ətnində yeləşdidi. u (seçilmiş məsum) cəmin içəisindən peyğəmə və İmamlaı xaic etdi. Onla Adəmin ən pak övladlaıdıla. u elə deyil ki, Allah heç i dəlil və əsas olmadan onlaa elə haqq vemişdi. Əksinə Allah öncədən ilidi ki, onla yaadanlaının itaətkaıdıla, yalnız ona sitayiş edələ və ona şəik qoşmazla. Onla öz itaətkalıqlaı (əndəçilikləi) ilə ilahi kəamətləi əldə etmişlə. Məsumla haqq olaaq şəafətlənmiş, fəzilətlənmiş və sevgi əldə edənlədilə”.(ihaul-ənva, c.10, səh.170 /• Hə i məsuliyyəti aşqasının öhdəsinə tapşımaq ona müəyyən imkanla veməklə mümkündü. i qayda olaaq ütün sahələdə ictimaiyyətin hidayət və öndəliyi İlahi ilgiləə söykənəək aş vei. Necə ki, u haqda “Nüdə” duasının əvvəlləində u həqiqətləə işaə olunmuşdu /«بعد ان شرطت عليهم الزهد فى درجات هذه الدنيا الدنيه و زخرفها و زبرجها فشرطوا لك ذلك و علمت منهم الوفاء به فقبلتهم و قربتهم و قدمت لهم الذكر العلى و الثناء الجلى و اهبطت عليهم ملائكتك و كرمتهم بوحيك و رفدتهم بعلمك» /“(İlahi!) Onlala dünya zinətləi qaşısında təqvalı olmalaına dai şət etdikdən sona onlaı (u məqama) təyin etdin… Onla u əhdi qəul etdikdən sona vəfa etdilə. İlahi sən onladan qəul etdin və özünə yaxınlaşdıdın. Onlaı əzəmətlə xatılamağı və ehtiam göstəilməyi öncədən tapşıdın. Mələkləi onlaa endidin, öz vəhyinlə onlaa kəamət əxş edi öz elmindən onlaa pay vedin…” /• Elm və ismət ayılmazdı. Məsumla öz iadə və çalışqanlıqlaı, İlahi dəgaha dua və iadətləi sayəsində elm və ismətin ali dəəcələinə yetişmişlə. Necə ki, Quanda oxuyuuq /«وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِى عِلْماً»؛ / “Ey əim! Mənim elmimi atı!” – de. (Taha suəsi, 117-ci ayə) /«تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ» /“ (Ya əsulum!) u peyğəmələin əzisini digəindən üstün etdik. ” (əqəə suəsi 253-cü ayə)