Nəfsi-əmmarə ilə şeytanın (lən) fərqi nədir?
Şeytanın insana nüfuz etməsi insanın özündən asılıdı. Şeytan insanın yadımı olmadan ona nüfuz edə ilməz. Allah Təala uyuu ki, şeytan sizi elə yedən göü ki, siz onu gömüsünüz və ancaq o kəsləin əhəi olu ki, Mənə iman gətiməyilə. (Teyan) / /Nəfsi-əmmaə insan uhunun və nəfsinin müəyyən i mətəəsidi. İnsan təəqqi edə ilmədiyinə göə nəfsi elə i dəəcədə ola ki, onu pisliyə və çikinliyə təəf dəvət edə. Ağlına itaət etməz. / /Nəfsi-ləvvamə də nəfsin i mətəəsidi. Yəni, insan nəfsi əzən əmmaə olu və əzən də ləvvamə. / /Şəhid Mütəhhəi deyi “elə deyildi ki, insanın özündən ayı i neçə “özü” olsun. i işi nəfsi-əmmaə gösün və aşqasını nəfsi-ləvvamə. Xey, insan nəfsi əzən alçaq həddə ola və həmin həddə ağıla tae olmu, ona göə də adı nəfsi-əmmaədi. Həmin nəfs yuxaı dəəcələdə gözünü aça və daha ayıq ola. Ola nəfsi ləvvamə və özü-özünü danlaya. Əgə iki dənə olsaydı, o zaman danlamağın mənası olmazdı. Özü pis iş göə və sona da özü-özünü danlaya. Özü həm qazi ola və həm də məhkum. Nəfsi mühakimə etməyin mənası da udu. Allah insana elə i uh vemişdi ki, özü-özündən hesa çəkə. Nəfsi-əmmaə həmin nəfsi-ləvvamədi. Nəfsi ləvvamə də həmin nəfsi mütməinədi. Lakin onlaın dəəcələi fəqlidi. Dəəcələ isə ona göə olu ki, insan nə qədə diqqətlidi, agahdı, imana və yəqinliyə nə qədə çatıdı”. / /Lakin şeytan ayı i valıqdı ki, xaicdə həyat süü. Şeytan cinlədəndi. Cinlə də atəşdən xəlq olunmuşdu. Cinlə də insanla kimi təklif əhlidi, yəni onla da dini vaciatlaı yeinə yetiməkdə iadə sahiidilə. Ona göə də deyə iləik ki, şeytan cismə malik olan i valıqdı. /Şeytan adətən insana təsi etmək üçün idak qüvvəsini təhik edə. Əgə atinimizdə şeytanı qəul etmək istəməsək, o, izə nüfuz edə ilməz. Quan ayələi də uyuu ki, şeytan yalnız o zaman insana nüfuz edə ilə ki, insan ona yadım etsin. “Şühəsiz, o və onun qəiləsi sizi sizin onlaı göə ilmədiyiniz yedən göülə. (O əşəi gözlə göünməyən mələk və uh kimi lətif i yedi). Ələttə, iz şeytanlaı imanı olmayan kəsləin aşçılaı etmişik»”. (“Əaf” 27). / /“Kim (nəfsi istəklələ məşğul olaaq) əhman Allahı yada salmağa göz yumsa (və nəticədə qəli kolaşsa) ona, həmişə (vəsvəsə etmək və azdımaq üçün) yoldaş və yaxın dost olan i şeytan qoşaıq”. (“Zuxuf” 36). / /«Və şühəsiz, sənin Mənim əndələim üzəində heç i hökmün yoxdu, (onla yol seçməkdə həmişə ixtiyaa malikdilə), tamamilə sənə tae olan azğınladan aşqa!». (“Hic” 42). Deyele.og