Kasıblara infaqın fəlsəfəsi nədir?
Quan işaə olunan ayədə uyuu \"Ey iman gətiənlə! Alış- veişin, dostluğun və şəfaətin mümkün olmayacağı gün (qiyamət günü) gəlməmişdən əvvəl sizə vediyimiz uzidən paylayın! Kafilə isə (özləinə və digələinə) zülm edənlədi!\"[1] u ayə müsəlmanlaa xita edi və cəmiyyətin vəhdətinə, hökumətin və müdafiə və döyüş əsaslaının güclənməsinə səə olan vəzifələdən iinə işaə edi. /Sona u işin axiət nəticələinə işaə edi ki, qiyamətdə insanın nicatına səə olacaq. Əksinə infaqı tək etmək, mal yığmaq və simiclik etmək, o gün çətinlik və polemləə səə olacaq.[2] /Vediyimiz sual aəsində deməliyik ki, u sualı Quan kafiləin dilindən nəql edəək onlaın inadkalığının mühüm yeləindən iinə işaə edi və uyuu \"Onlaa \"Allahın sizə vediyi uzidən (ehtiyacı olanlaa) səf edin!\"- deyildiyi zaman, kafdilə möminləə \"Allahın istədiyi təqdidə özü yediə iləcəyi kimsəni izmi yediəcəyik?!- deyələ. Siz (u etiqadınızla) sadəcə olaaq (haqq yoldan) açıq- aşka azmısınız.\"[3] /Simic insanlaın avam və da düşüncəli məntiqi udu ki, daha çox mal toplamaq və sevinclikləini yozmaq üçün öz düşüncələinə əsasən deyilə Filan şəxs kasıdısa deməli nəsə edi ki, Allah kası olmasını istəyi. iz valıyıqsa deməli nəsə etmişik ki, Allahın lütfünə şamil olmuşuq. una əsasən, nə onlaın kasıçılığı və nə də izim valı olmağımızın heç ii hikmətsiz deyil. /Əgə uzi veən Allahdısa, onda siz niyə izdən kası insanlaa uzi veməyimizi istəyisiniz? Əgə Allah onlaın məhum qalmalaını istəyisə, onda iz niyə Allahın məhum etdiyi insanı nemətlədən faydalandımalıyıq? /Onla ilmilə ki, Allahın infaq etməyə olan əmi, müxtəlif hikmət və fəlsəfələə göədi, o cümlədən /Valı insanlaın imtahanı Dünya imtahan yeidi. Allah iini kasıçılıqla imtahan edi, o iini pul və səvətlə. əzən i insanı iki vaxtda unlaın ikisi ilə imtahan edi ki, kasıçılıq zamanı əmanət, daxili şəxsiyyət və şük yeinə yetiimi? Yoxsa hamını ayaq altına salı? Valı olan zaman əlində olanladan onun yolunda infaq edimi? /İnsanın qəlini dünyaya çox məhəət əsləməkdən azad etmək İmamladan olan hədislədə dünyaya məhəət əsləmək ütün günah və xətalaın əsası və kökü sayılıdı. /[4] /İnfaq u pislənmiş məhəətin aadan getməsinə səə olu. /İnsanda qəl yumşaqlığı yaatmaq Qəl yumşaqlığı, qəlin qəsavətlənməsi (daşlaşması) qaşısındadı. Qəlin daşlaşması, insanı insanlıqdan xaic edi. Çox vaxt u vəziyyətdə günah və cinayət etmək onun üçün asan olu. Amma əgə insan imkansız və kası insanlaın ehtiyaclaını aadan qaldımağa çalışsa və onlaın yaşayış vəziyyətində özünü məsuliyyətli saysa, mehian və yumşaq qələ sahi olacaqdı. /İnfaq İlahi nemətləin şüküdü. Allahın nemətləinin şükü müxtəlif yollala aş vei. Ən yaxşı şük, əməldə olan şükdü. /Nemətin çoxalması Allah mömin və təqvalı insanlaın infaqını, neçə əaə və əzən əzən minləcə əaə (ən azı on əaə) maddi və mənəvi əxşişləi ilə infaqının yeini doldumağa zəmanət veidi. /[5] /eləliklə, infaq edən şəxs, u əqidə və uhiyyə ilə iş göəndə, qəli və əli daha da açıq olacaq. O heç vaxt çatışmamazlıq hissi keçiməyəcək və zehninə kasılıq fiki yol tapmayacaq. /Əksinə, onu elə mənfəətli ticaətdə müvəffəq etdiyinə göə, Allaha şük edəcək. /Mömin insanın malının azalmasından, kasılığa düça olma və onun kimilədən qoxusu olmamaqdan əlavə, hətta u işin faydalı alış- veişə ənzəyəək əsas mal qounmaqla yanaşı, onun çoxalmasına da səə olmasına yəqin edi. /İnfaq imanda doğu olmağın əlamətidi. İmanın dəyəi onun doğu olmasındadı. Əks halda, söz məhələsində olu və əməl məshələsində gösənməyən imanın dəyəi yoxdu. Quan u aədə uyuu \"(Həqiqi) möminlə yalnız Allaha və onun əsuluna iman gətiən, (iman gətidikdən) sona heç i şəkk- şühəyə düşməyən, Allah yolunda mallaı və canlaı ilə çalışandı. Məhz elələi doğuçuladı\". /[6] /uhi və psixoloji ahatlıq Yaxşı əməlləin ümumilikdə və infaqın xüsusiylə təsiləindən ii, insana əşx edən uhi və psixoloji ahatlıqdı. İnfaqın ahatlıq və aamlıq yatamasındakı olu aəsində u ayəyə istinad etmək ola \"Mallaını gecə və gündüz, gizli və aşka (yoxsullaa) səf edənləin əi yanında öyük mükafatlaı vadı. Onlaın (axiətdə) heç i qoxusu yoxdu və onla qəm- qüssə göməzlə.\" /[7] /əla və pis ölümün aadan getməsi əlanın çəkilməsi, pis ölümün uzaq olması və... əvayətlədə də ona işaə olunan infaqın təsiləindəndi. İmam aqi (ə) uyuu \"Sədəqə 70 əlanı və pis ölümü insandan uzaqlaşdıı. Sədəqə veən şəxs heç vaxt pis ölümlə dünyadan getməz.\" /[8] /una əsasən, yaanış sistemi Allahın yei ütün nemətləi ilə əşəin ixtiyaını veilməsini lazım tutu öz əməlləində təkamül yolunu getmək üçün azad qoyu və onu hə ii i təəfə çəkən qüvvələ onda yaatsa da, amma Allah qanun qoyma sistemində, nəfsi saflaşdımaq, daxili istək və gücləi idaə etmə və insanlaı təiyə etmək üçün, infaq, güzəşt, fədakalıq və isa yolu ilə qanunla qoyu ki, İlahi xəlifəlik məqamına yetişmək istedadı olan insanı, u yol ilə o uca məqama yetisin. Zəkat yolu ilə nəfsini paklasın, infaq yolu ilə simicliyi qəllədən apasın və insanlaın həyatında minlələ fəsadın mənşəyi olan təəqələnmə fasiləsini aadan qaldısın və... aşqa sözlə, Allah insana dünya işləini düzəltməkdə ol vemək istəyi ki, u yolla həm dünya təkamülə çatsın və həm də insan. Çox mühüm məsələ udu ki, u təsiləin hamısı o zaman aş vei ki, infaq halal və şəii maldan olsun. /Allah ondan qeyisini qəul etməz və əəkət veməz. / /[1] - əqəə suəsi, ayə 254. /«يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتىَِ يَوْمٌ لَّا بَيْعٌ فِيهِ وَ لَا خُلَّةٌ وَ لَا شَفَاعَةٌ وَ الْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ» /[2] - Təfsii- nümunə, cild 2, səh 258. /[3] - /«وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَ نُطْعِمُ مَنْ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلالٍ مُبِينٍ» /[4] - Kuleyni, Məhəmməd in Yəqu, Əl- kafi, cild 2, səh 131. \"، \"... َحُبُّ الدُّنْيَا رَأْسُ كُلِّ خَطِيئَةٍ ...\" Daul- kutuul- İslamiyyə, 1365 hici şəmsi, Tehan, 8 cildli. /[5] - Hədid suəsi, ayə 18 /«إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَ الْمُصَّدِّقَاتِ وَ أَقْرَضُواْ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَ لَهُمْ أَجْرٌ كَرِيم» /[6] - Hücuat suəsi, ayə 15 /«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُواْ وَ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ أُوْلَئكَ هُمُ الصَّدِقُونَ» /[7] - əqəə suəsi, ayə 274 /«الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» /[8] - Əl- kafi, cild 4, səh 3- 7. /«عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ الصَّدَقَةُ بِالْيَدِ تَقِي مِيتَةَ السَّوْءِ وَ تَدْفَعُ سَبْعِينَ نَوْعاً مِنْ أَنْوَاعِ الْبَلَاءِ وَ ...»