span style="font-size12pt;"Əhli-eyt məzhəinə əsasən namaz vaxtlaı 3 qismə ayılı / /1) Məxsusi vaxtla. u namaz vaxtı zöh, əs, məği və işa namazlaı üçün hesa olunu. Zöh namazının məxsusi vaxtı zöh vaxtı daxil olduqdan 4 əkətlik namaz qılmaq qədəindədi. u zaman fasiləsində yalnız zöh namazını qılmaq ola. / /Əs namazının məxsusi vaxtı isə məğiə 4 əkətlik namaz vaxtı qalanadəkdi. u qalan vaxtda ancaq əs namazını qılmaq ola. / /Məği namazının məxsusi vaxtı məği azanından 3 əkətlik namaz qılana qədədi. u zaman əzində mükəlləf şəxs ancaq məği namazını qıla ilə. / /İşa namazının məxsusi vaxtı isə gecə yaısına 4 əkətlik namazı vaxtı qalanadəkdi. u qalan vaxtda ancaq işa namazını qılmaq ola. / /Süh namazının ütün əda vaxtı onun məxsusi vaxtı hesa olunu. / /2) Fəzilətli vaxtla. 5 vacii namazın hə iinin fəzilətli vaxtlaı va ki, u vaxtlada həmin namazlaı qılmaq daha gözəldi. Süh namazının fəzilətli vaxt süh azanından aşlayı və gün çıxmamışdan əvvəl üfiqdə qızatı yaanana qədə davam edi. / /Zöh namazının fəziləti vaxtı zöh azanından aşlayı, yeə atılımış i çuuğun şəqə təəf uzanan kölgəsinin özü oyda uzanmasına qədə davam edi. / /Əs namazının fəzilətli vaxtı isə həmin çuuğun kölgəsinin 4/7 qədəindən özündən iki dəfə öyük olduğu zamana qədədi. / /Məği namazının fəzilətli vaxtı axşam azanından üfiqdəki qızatı yox olanadəkdi. undan sona isə İşa namazının fəzilətli vaxtı aşlayı, u isə gecənin 1/3-ə dək davam edi. / /3) Müştəək vaxtla. Zöhlə əs və məğilə işa namazlaının müştəək vaxtı va. Yəni günota azanından axşam azanınadək zöh və əs namazlaının, həmçinin axşam azanından gecə yaısına qədə məği və işa namazlaının əda vaxtıdı, u zaman fasiləsində onlaı adıcıl qılmaq ola, i şətlə ki, zöh əsdən, məği də işadan əvvəl qılınmalıdı. Əgə müştəək vaxtın itməsinə yalnız i namazlıq vaxt qalısa əs (və ya işa) namazı qılınmalı, zöh sona qəza edilməlidi. Məği isə əda və ya qəza niyyəti olmadan yeinə yetiilməlidi (Ətaflı məlumat üçün şəiət kitalaına müaciət edin). / /Namazlaın iləşdiili (adıcıl) qılınmasının caizliyi tutalı dəlillələ süut olunmuşdu ki, u həm Quanda, həm də Peyğəməin (s) səhih hədisləində öz əksini tapmışdı. / / /Quani-Kəimdə namazın vaxtına işaə edən i neçə ayə vadı. Həmin ayələ namazlaın qılınma vaxtlaını təyin edəək, onlaı üç yeə ölü. uada həmin ayələin müxtəsə təfsiini veməklə qeyd edək. Allah-taala uyuu / /“Gün atandan qaanlıq düşənədək namazını qıl, haelə səhə namazını və səhə namazında hamı hazı olsun” (“əl-İsa”, 78). / /Ayənin təfsii. / /Allah-taala ilk növədə, u ayə ilə Peyğəməə (s) namaz qılmağı əm edi. Həmin namaz- süh, zöh, əs, məği, işa namazı olan gündəlik vacii namazladı. Sona Allah-taala u namazlaın qılınma vaxtını zöh (güneşin zenit nöqtəsi), axşam (gecə) və səhə kimi üç vaxtda təyin edəək peyəməinə əyan edi uyuu “La dulukiş şəms...”. u zöh vaxtıdı. Günəşin zenit nöqtəsinə addadığı vaxt. Məğiə qədə davam edən vaxt zöh və əs namazlaı üçün müştəək vaxt hesa edili. Sadəcə olaaq zöh əsdən əvvəl gəli. / /“İla ğəsəqil ləyli” ifadəsi isə “Gecə qaanlıq düşənədək” mənasını vei ki, u da məği və işa namazlaının vaxtının qutamasına işaə edi. / /“Ğəsəq” kəlməsi zülmətin cəm olması və gecə yaısını ildii. Yəni ayədən çıxan mənaya göəməği və işa namazlaının vaxtı gecə yaısında qutaı. Həmin zaman çəçivəsi u namazla üçün müştəək vaxt hesa olunu. Sadəcə olaaq məği namazı işa namazından əvvəl qılını. / /İmam azi u ayənin təfsiini elə açıqlayı “Ğəsəq” kəlməsi qaanlığın düşməsi kimi təfsi edilsə də u məği namazının vaxtına işaə edəcəkdi. Günəşin zenit nöqtəsinə addaması da zöh və əs namazlaının vaxtına dəlalət edi və u vaxt çəçivəsi həmin namazla üçün müştəək vaxt hesa olunu. / /Məğiin aşlaması, məği və işa namazlaının vaxtı olu, onla aasında müştəək vaxt hesa olunu. u da zöhlə əs, məğilə işa namazlaının adıcıl qılınmasının düzgünlüyünü göstəi. / /“Və quanəl-fəci” isə süh namazının vaxtıdı. / /Digə i ayədə isə uyuulu / /“Günün aşlanğıcında, sonunda və gecənin vaxtında namaz qıl ki, həqiqətən yaxşılıqla pislikləi aadan qaldıı. u öyüd alanlaa i öyüddü” (“Hud” suəsi, ayə 114). / /Fəqihlə və təfsi alimləi ildimişlə ki, u ayədə qeyd edilən namazda, gündəlik qılınan eş vaci namaz nəzədə tutulmuşdu. Ayədən göündüyü kimi uada namazın yalnız 3 vaxtı ildiili. Yəni “Təəfeyin-nəha” – “Günün aşlanğıcı və sonu” deməklə iki vaxt göstəili. Nahaın iinci təəfi- günün aşlanğıcı, süh namazının vaxtı, nahaın ikinci təəfi- günün sonu isə zöh və əs namazlaının vaxtıdı ki, u da günəşin zenit nöqtəsinə keçməsi ilə günəş qüu edənədək davam edi. u zama zaman çəçivəsi isə zöh və əs namazlaı üçün müştəək vaxt hesa olunu. / /“Və zuləfən minəl-ləyli” (Gecə vaxtı)- u da üçüncü vaxtdı ki, məği və işa namazlaı üçün müştəək vaxt hesa edili. u zaman çəçivəsi isə günəşin qüu etməsindən gecə yaısınadək davam edi. Ələttə ki, məği namazı işa namazından əvvəl qılını. / / /Digə i Quan ayəsində uyuulu “Hə nə deyilə sə et və əinə Günəş doğmadan və Günəş atmadan öncə sitayiş et. Və eləcə də gecənin i ölümündə və hə səcdədən sona Ona sitayiş et” (“Qaf”, 39-40) / /Fəqihlə və təfsi alimləi u ayəni aaşdıaaq Allah-Təala uada 5 vaci namaza işaə etmişdi. Həmin ayələə diqqətlə nəzə yetisək göəik ki, uada da namazlaın 3 vaxtda qılınması əyan edili. / /(qələ tuluiş-şəmsi) günəş doğmadan- u süh namazının vaxtı olu gün çıxanadək davam edi. / /(Və qələ quui) Günəşin atmasından əvvəl- u da zöh və əs namazlaının müştəək vaxtıdı ki, gün atanadək davam edi / /(Və minəl ləyli fəsəihu) Və gecənin i ölümündə Ona sitayiş et- yəni gecənin i (ilk) hissəsində namaz qıl. Gecənin ilk hissəsində qılınması vaci olan namaz məği və işa namazlaıdı və u vaxt çəçivəsində qeyd olunan namazla üçün müştəək vaxt kimi təyin olunmuşdu. / /(Və ədaəs-sücudi) Və hə səcdədən sona Ona sitayiş et- Yəni vaci səcdələdən sona Allaha sitayiş et. Təfsi alimləinin ildidikləinə göə uadakı vaci səcdələ məği və ya işa yaxud da gecə namazının səcdələinə işaə edi. / /u aədə Əhli-eyt İmamlaından da kifayət qədə hədis nəql edilmişdi. Züaə adlı səhaə əvayət edi ki, İmam Sadiq (ə) uyudu “Günəş zaval edəkən, Peyğəmə (s) heç i xüsusi səə olmadan camaatla zöh və əs namazlaını adıcıl qıldı. Həmçinin, yenə heç i səə olmadan, şəfəq (Günəşin qızatısı) itməzdən əvvəl camaatla məği və işa namazlaını da idəfəyə qıldı. ununla Peyğəmə (s) camaatın vaxtını genişləndimək istəyidi” (“Üsuli-Kafi”, “İki namazı iləşdimək”). / /i kişi iki namazı i-iinin adınca, səə olmadan elə, qılınması haqqda İmam Sadiqdən (ə) souşdu. İmam elə cava vedi “əsulullah atıq unu etmişdi və istəyi də u oluşdu ki, ümmətini u əməllə ahat etsin” (“Vəsailüş-şiə”, cild 2, səhifə 161). / /İmam əmi əl-muminin Əli (ə) uyumuşdu “əzi şeylə kasılığa səə ola, əzi işlə isə səvət gətiə... Kasılığa səə olan işlə... şam (məği) və xiftən (işa) namazlaı aasında yatmaq... və saiədi. Amma va-dövlət və uzi gətiən işlə isə... zöhlə əs, məğilə xiftən namazlaını ilikdə qılmaq və saiədi” (“Hilyətul-müttəqin” kitaı,“Xatimə” ölməsi)./span