span style="font-size12pt;"əzəx aləmindəki həyat ütün insanlaa aid olsa da, ancaq Allah yolunda şəhid olanla u aləmin ən ali mətəəsində qəa tutula. Onla dünya əhlindən xəəda olula. /Allah uyuu “Allah yolunda öldüülənləə ölü deməyin, əksinə (onlaın uhlaı əzəx aləmində müstəqil şəkildə, yaxud «misal» qəliinə daxil olmaqla) diidilə və lakin (unu) siz dək etmisiniz”. (“əqəə” 154). “Allah yolunda öldüülənləi əsla ölü zənn etmə, əksinə, diidilə və onlaa əi yanında uzi veili”. (“Ali-İman” 169). /“Şəhidlə sağdıla” ayəsinin mənası u deyil ki, onlaın cismi sağdı. Onlaın da ədənləi aşqa insanlaın ədənləi kimi aadan gedi. əs “şəhidlə sağdıla” dedikdə Quan ayəsi nəyi nəzədə tutudu? i neçə nəzəiyyə vadı ki, onladan əziləinə işaə edək /1. Şəhidləin həyatı dedikdə həqiqi həyat nəzədə tutulmu. əlkə cavidan olan onlaın adıdı. Onlaın xatiəsi insanlaın və cəmiyyətin aasında həmişəlik yadiga qalı. axmayaaq ki, u nəzəiyyə maddiyyatçılaın nəzəiyyəsidi, ancaq əzi təfsiçilə u fikiləi təfsiləində əyan etmişdilə. /Məhum Əllamə Təatəai u nəzəiyyəyə i neçə iad tutmuşdu. elə ki, u Quan ayələində Allah Təala “Lakin siz dək etmisiniz” kəlmələini uyuu ki, əgə gözəl ad olsaydı, onda hamı dək edə ilədi. İkincisi udu ki, şəhidləə veilən uzi əyan edilmişdi. u da həqiqi həyata aid olan i şeydi və yaxşı adın qalması kimi i şey deyildi. Nəticədə onlaın u nəzəiyyəsinin mənası yoxdu və isat ediləsi i nəzəiyyə deyildi. /2. əzi təfsiçilə şəhidləin u həyatını qey və xüsusi i dünya həyatı kimi əyan edilə. u təfsiçilə ancaq əd və Ühüd döyüşünün şəhidləinin elə yaşadığını söyləyilə. /3. uada əzəx həyatı nəzədə tutulu. uhla öləndən sona u aləmdə yaşayıla və maddi i həyat deyildi. əzəx aləmi həmin qəi həyatıdı. Ölülə Qiyamətə qədə oada qalacaqla. /İnsan u həyatı hiss oqanlaı ilə dək edə ilməz. Çünki insanın hiss oqanlaı o ii aləmi dək etməkdə acizdi. u nəzəiyyəni Əllamə Təatəai qəul etmişdi. Ancaq i iad tutmuşdu. Əgə ayədə deyilənləin mənası ölümdən sona əzəx aləmidisə, onu şəhidləə nisət vemək yesiz oladı. Çünki ütün insanla öləndən sona əzəx aləminə daxil olala. ütün insanla öləndən sona o aləmdə diidilə. Öz əməlləinə göə də mükafatlandıılı və ya cəzalandıılıla. u xüsusda demək ola ki, axmayaaq ki, əzəx həyatı ütün insanlaa aiddi, ancaq o kəslə ki, Allah yolunda şəhid olula, u həyatın ən ali mətəəsindən əhələnilə. /Allah Təala sonakı ayədə uyuu “(Onla) Allahın Öz məhəmətindən onlaa əta etdiyinə şaddıla və axalaınca (hələ gəli) onlaa qoşulmamış (hələ şəhid olmamış) kəsləə göə sevinilə ki, onla üçün nə i qoxu va və nə də qəmgin olacaqla”. (“Ali-İman” 170). Allah u ayədə dünyadakı dostlaının halından xəəda olmaqlaını və onladan üstünlük təşkil etdikləini vugulayı. elə ki, göündüyü kimi Allah şəhidləə axiət həyatının ən ali dəəcəsini əta etmişdi. unu da qeyd etmək lazımdı ki, ütün şəhidlə i mətəədə və dəəcədə olmula. Onlaın cihadlaından və ixlaslaından asılı olaaq, u dəəcələ fəqlidi. Ona göə də Seyyidi-Şühədanın (ə) və Əilfəzl Aasın (ə) məqamı daha ucadı. Onla u aləmin ən ali dəəcəsinə malikdilə və hamıdan daha əşəfdilə. /Onu da qeyd etmək lazımdı ki, axiət aləminin ən ali dəəcəsindən Peyğəmələ (ə), övliyala və əani alimlə də əhələnilə. Ola ilsin ki, hətta alimləin məqamı şəhidləin məqamında da üstün olsun. “uhaul-ənva”da elə i hədis vadı “O zaman ki, Qiyamət günü ola, Allah ütün insanlaı i yedə toplayacaqdı. Onlaın əməlləini ölçməyə aşlayacaqdı. Şəhidləin qanı ilə alimləin qələmini müqayisə edəcəkdi. Alimləin qələmi daha ağı olacaqdı. elə ki, alimləin qələminin fəziləti daha çoxdu. Nəticədə u cü alimlə adi şəhidlədən daha üstün məqama malik olacaqla. (Yəni, İmam Hüseyn (ə) və onun kimi şəhidlədən deyil)”. (Teyan/ Deyele.og) //span