span style="font-size12pt;"Həccin çox sayda əəkəti vadı, o cümlədən iadi, siyasi, ictimai, iqtisadi, mədəni faydalaı vadı. / /Onlaı maddi və mənəvi əəkətdə cəmləmək ola. / /Quani-Kəim həccin mənəvi əəkəti ilə yanaşı i sıa hallada onun maddi və dünyəvi əhəmiyyətindən də əhs edi. / / /u müqəddəs ev insanlaın vəhdət məkəzi, qəlləin qovuşduğu ye və müxtəlif aitələ yaatmaq üçün öyük insan toplumunun yığışdığı məkandi. Həcc məasimində İslam ölkələinin iqtisadiyyatı inkişaf edi və u, həccin hikmətləindən iini təşkil edi. u amil, həccin uhu ilə təzad təşkil etmi. Həcc zamanı İslam ölkələi öz məhsullaını ümumi azaa çıxaı, iqtisadiyyatını inşikaf etdiə ilə. u da dünyapəəstlik deyildi, əlkə i növ iadətdi. / /Həzət İahim (ə) Kəə evinin çiçəklənməsi üçün i neçə dua etmişdi ki, onlaın hamısı yeinə yetmişdi. iincisi u idi ki “Allahım! Əkinə yaamayan u topağı aad et və şəhə halına sal. İkincisi u idi ki, sakinləin təhlükəsizliyini təmin et. Üçüncüsü udu ki, u məntəqənin sakinləini sağlam iqtisadiyyatla əhləndi. Məkkə əhlinə müxtəlif meyvələdən uzi ve”. Allah Təala u duanı yeinə yetimişdi. elə ki, müxtəlif ölkələdən Məkkəyə meyvələ göndəili. / /Yığım zamanı əkinçiliyi olmayan u yedə müxtəlif meyvələ həmişə tapılı. Həcc və ümə zamanı zəvvala u əəkətdən əhələnilə. / /Dödüncüsü u idi ki, “insanlaın qəlini İahim (ə) dininə təəf yönəlt”. eşincisi isə sonuncu Peyğəməin (s) və ailəsinin zühuu üçün dua etmişdi. Onun ütün u eş duası yeinə yetmişdi. / /Həcc məasimində toplaşan insanla dünya müsəlmanlaının müxtəlif təəqələindən təşkil olu. Kəənin zəvvalaı müxtəlif dillədə danışı və müxtəlif ənglədə və iqlədən olula. İnsan əgə ütün müsəlmanlaı i yedə toplamaq istəsə çox sayda maliyyə tələ edə. / /Ancaq həcc məasimində insan ahatlıqla müxtəlif iqlədən olan müsəlmanlaı göə ilə. Həşam ini Həkəm nəql edi “İmam Sadiqdən (ə) souşdum ki, həcc və Kəənin təvafının fəlsəfəsi nədi?” Həzət (ə) uyudu “Allah əndələi yaatmışdı... Din və dünya haqqında onlaa əmlə vemişdi. Həmçinin şəq və qə müsəlmanlaının (həccdə) toplaşmasını müəyyən etmişdi ki, müsəlmanla i-iini yaxşı tanıya ilsinlə. Hə i dəstə ticai səmayələini i şəhədən o iisinə ötüə ilsin. (İqtisadi müadilə etsin). Peyğəməin (ə) əsələinin və xəələinin tanınması və yada salı, unudulmaması üçündü”. / /u hədisdən gömək olu ki, həccin fəlsəfəsi deyildikdə həm mədəniyyətləin tanınması, həm iqtisadi müadilə və həm də müsəlmanlaın i-iini tanıması nəzədə tutulmuşdu. Həzət (ə) aşqa yedə uyuu “Həqiqətən, hə kim Məkkədə olasa, Allah ona mənfəət çatdıa. Ancaq siz (Əhli-eyt (ə) davamçılaı) ağışlanmış halda qayıdacaqsınız. Ancaq sizlədən qeyisi mallaı, əhli və əyalı hifz edilə”. Hə kim kiminsə həccə getməyinə mane olasa, ona əla çata. / /İmam Sadiq (ə) uyuu “O kəs ki, (iman) qadaşını həccdən saxlaya, gəək qoxsun ki, axiət üçün azuqə etdiyi (əzaa) və dünyada müsiətinə giifta ola”. İmam Əli (ə) uyuu “Hə kim həcci dünya hacətləinə göə tək edəsə, (hacəti) yeinə yetməz. Məgə gözləi aşlaı qıxımış hacılaa düşənə qədə”. / /Həcc məasimini yeinə yetimək yoxsulluğu insandan uzaq edə. Həzət Peyğəmə (s) uyuu “Həcc yoxsulluğun aadan getməsinə ais ola”. / /İmam Sadiq (ə) uyuu “Hə kim üç dəfə həcci yeinə yetiəsə, əədi olaaq, yoxsulluq ona çatmaz”. / /Həccin aşqa i əəkəti udu ki, insanın uzisi ata. Peyğəmə (s) uyuu “Həcci yeinə yetiin (ki, maddi cəhətdən) ehtiyacsız olasınız”. Həcc səfəinin aşqa i əəkəti udu ki, insan sağlamlığına və salamatlığına təsi qoya. İmam Səccad (ə) uyuu “Həcc edin və üməni yeinə yetiin ki, sizin ədəninizin salamatlığına ais ola”. / / /1. İxlas. Həcc ixlasla yeinə yetiiləsə, həm mənəvi və həm də maddi əəkət gətiə. Nə şöhət və iya üçün olmalı və nə də ticai məqsəd daşımalıdı. İmam Sadiq (ə) uyuu “Həcc iki cü olu 1. Allah üçün olan həcc. 2. İnsanla üçün olan həcc. Ona göə də hə kim Allaha göə həcci yeinə yetiəsə, Allah yanında savaı ehiştdi. Hə kim insanlaa göə həcci yeinə yetiəsə, Qiyamət günü mükafatı insanla yanındadı” (yəni, Allah onun mükafatını veməz). Ədüəhman ini Kəsi deyi “i il İmam Sadiqlə (ə) həcc səfəində i yedə idik. Yol gedən zaman dağa çıxdı və hacılaın yanına müşəəf oldu. Onlaa diqqətlə axı, uyudu Nalə çəkən nə qədə çoxdu, ancaq (həqiqi hacı) azdı!”. / /2. Günahı tək etmək. İmam aqi (ə) uyuu “(Allah ) ancaq o kəsə etina edə ki, (Allah) evini qəsd edə və onda u üç xüsusiyyət ola a).Onu İlahi günahdan saxlayan xüsusiyyət. ). Həlimlik və səilə qəzəinə hakim ola. c). Onunla əfiq olanla yaxşı dostluq etmək.” / /Mömin təqvası və Allahdan çəkinməsi sayəsində günah işlətməz və onu tək edə. / /3. Haam maldan uzaq olmaq. Həzət Peyğəmə (s) uyuu “Hə kim haam malla həcci qəsd edə, o zaman ki, deyə “Allahım! Ləeyk!” Allah uyua “Nə Ləeyk və nə də Səyideyk”. Sənin həccin özünə təəf qayıda”. (Heç i zaman qəul olmaz). / /İmam aqi (ə) uyuu “Allah haam malla yeinə yetiilən həcc və üməni qəul etməz”. / /Nəticədə demək ola ki, həccin həm maddi və həm də mənəvi əəkətləi vadı. Hacı gəək haam malla həccə gəlməsin, günahlaı tək etsin və həccini ixlasla yeinə yetisin. Allah izləə də həqiqi hacı olmağı nəsi etsin! / //Deyele.og/ /span