Üç Məsum İmamın (ə) müştərək vəsiyyəti hansı günahı tərk etmək haqda olmuşdur?!
İmam Baqir (ə) buyurur: “O zaman ki, atam İmam Səccadın (ə) şəhadəti yaxınlaşdı, məni sinəsinə sıxdı və sonra buyurdu: “Oğlum! Sənə o vəsiyyəti edirəm ki, atam İmam Hüseyn (ə) şəhadəti zamanı mənə buyurmuşdu. Atası Əmirəl-möminin (ə) də ona etmişdi”. Buyurdu: “Allahdan savayı yavəri olmayan insana zülm etməkdən çəkin””.
İslam şəriətinə görə hər günah və zülmün özünə məxsus tövbəsi vardır?!
Hər bir günah özünəməxsus tövbə istəyir. Ona görə də zülmə görə edilən tövbələr də fərqlidir. Belə ki, zülmün üç növü vardır: Allaha qarşı edilən zülm, insanlara edilən zülm, özünə edilən zülm. O zaman ki, bəndə Allaha qarşı zülm edər, tövbəsi o vaxt yerinə yetər ki, bu günahına görə nalə çəkib, sızlasın və günahın təsirini aradan aparmaq üçün vaciblatları vaxtında icra etsin və haramlardan çəkinsin.
O zaman ki, bəndə insanlara zülm edər, xüsusilə də mal və ya canlarına qarşı – istiğfar və tövbədən başqa, onların razılığını alması da zəruridir. Bu zalım gərək özünü qisas məqamında qərar versin. Diyə versin və ya malı geri qaytarsın...
Qiyamətin ən çətin hesabı nədən ibarətdir? Ayətullah İbrahim Əmininin izahı
Ayətullah İbrahim Əmini “Məad” adlı kitabında Qiyamətin ən çətin hesabı barəsində söz açmışdır ki, onunla biz də tanış olaq.
Alimin nəzərinə görə, Qiyamət günü ən çətin hesab verən insanlar – zalımlar və insanların haqlarını tapdalayanlar olacaqlar. İnsanlar bir-birinin yanında yaşadıqları üçün, bir-birlərinə qarşı haqları vardır. İlahi peyğəmbərlər (ə) bu haqları tanıtmış və zalımlara əzab vəd etmişdilər. Başqa sözlə desək, ər və arvad, ana və ata, övlad, qohumlar, yaxınlar, qonşular, həmvətənlər, cavanlar və qocalar, zənginlər və yoxsullar... bunların hamısının bir-birinə qarşı haqları vardır.
Allah Qiyamət günü ola bilsin ki, Öz haqqından keçsin, ancaq insanların bir-biri üzərində olan haqqından heç bir zaman keçməyəcəkdir.
Əmirəl-möminin (ə) buyurur: “Zülm üç cürdür: Birinci zülm odur ki, bağışlanılmaz. İkinci o zülmdür ki, məhkəməsiz xilas olmaz. Üçüncü zülm odur ki, bağışlanar...
Kimdir o ən istədiyi ki, insan ona hamıdan çox zülm edir?
“Şübhəsiz, Allah insanlara (onları dünya çətinliklərinə və axirət əzablarına düçar etməklə) heç bir zülm etmir, lakin insanlar (həmin şeylərə səbəb olan əməlləri ilə) özləri özlərinə zülm edirlər”. (“Yunus” 44). Bəs necə ola bilir ki, insan özünə zülm edir?
Zülm adətən insanın başqasına pis şeylər istəməsindən meydana gəlir. Necə ola bilər ki, insan özü üçün pis şeylər istəsin?
İnsanın özünə zülm etməsinin səbəblərindən biri – qəflət və cahilliyidir. Cahilliyi üzündən belə xəyal edir ki, özünə fayda verəcəkdir, ancaq əskinə - ziyan vurar.
Bir nəfər Həzrət Peyğəmbərin (s) səhabələrindən birinə məktub yazır və ondan nəsihət verməsini istəyir. Səhabə də cavabında yazır: “O kəsə ki, hamıdan çox sevirsən, pislik etmə”. Həmin kişi bu cümlənin mənasını başa düşmür və xahiş edir ki, bu cümləni onun üçün şərh etsin...
Dostlarımızı necə nəsihət edək?! İmam Əsgəri (ə)-ın hədisi
İmam Həsən Əskəri əleyhissalam buyurur: “Kim (din) qardaşına gizlində öyüd-nəsihət versə onu bəzəyib zinətləndirib. Ancaq kim (din qardaşına) başqalarının qarşısında moizə edib öyüd versə onu ləkələyib.” Tuhəful uqul 489-cu səhifə Din qardaşını, yəni kişilərin öz dostlarını və qadınların öz rəfiqələrini moizə və öyüd-nəsihət etmək hər bir şəxsin əxlaqi vəzifəsidir. Eləcə də yerində və haqlı olan nəsihəti qəbul etmək də hər bir insanın mədəniyyətinin göstəricisidir.
Nəsihət etmək sadə məsələ deyil, belə ki nəsihət edə bilmək üçün elm, mərifət və təcrübədən əlavə nəsihət etməyin əxlaqi normalarına riayət etmək də vacib məsələdir. Cəmiyyətdə hər bir şəxs öz abırını və ad-sanını qorumağa çalışır, həm də insanlar tərəfindən ona ehtiram olunmasının arzusundadır.
Odur ki, başqalarını nəsihət edərkən bu məsələni unutmamalıyıq. Nəsihət etməkdə daha çox əhəmiyyətə malik olan iki məsələ vardır....
Nə üçün beş dəqiqəlik namaz bizə bir saat kimi gəlir?!
İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurur: \"İnsan namaza duranda Allah Taala üzünü ona tərəf tutub ona baxar, bu üz tutub baxma üç dəfəyə qədər davam edər, üç dəfənin heç birində bəndə Allaha məhəl qoymazsa Allah Taala ondan üz döndərər\"-- Biharul ənvar 81-ci cild 241-ci səhifə - Vəsailuş şiə 7-ci cild 288-ci səhifə .
Hədisin şərhi: 1- İmam Cəfər Sadiq əleyhissalamdan nəql edilmiş bu hədisin əvvəlində İmam buyurur:
\"Allah Taala üzünü ona tərəf tutub ona baxar\". Bu cümlədən məqsəd budur ki, Allah Taala lütf və qayğısını insana tərəf yönəldər. Deməli insan Allah Taalaya tərəf üz tutsa Allah Taala da ona üz tutar. Yəni, namaz qılan insanı Öz lütfünə, rəhmətinə və qayğısına cəlb edər. İnsan həqiqətdə Allahına qovuşar. Bax bu elə həmin qovuşmadır ki, məsumlar və ariflər bundən ləzzət almış, bu ləzzətdən məhrum olmamağı daima Allah Taaladan istəmişlər...
Namazına diqqət edənə atəşdən xilas olmaq zəmanəti verilmişdir!
İnsanlar ölüm onların sorağına gələnə qədər yuxuda olarlar. Bu zaman təzə qəflətdən ayılarlar. Ölüm ruhla bədənin əlaqəsini kəsər və bütün arzularına son verər.
İnsan öləndən sonra ilk gedəcəyi mənzili – qəbirdir. İnsan can verməyə başlayan andan ölümün çətinlikləri ona hücum edər və bu çətinliklər bərzəx aləminə daxil olan zaman da davam edər. Qəbrin qaranlığı və zülməti, Nəkirlə Münkərin sorgu-sualı, qəbir əzabı, müxtəlif həşəratların və heyvanların hücumu...
İnsan gərək özünü bu aləm üçün hazırlasın. Elə indidən bu çətin yol üçün tədarüklər görsün. Namaz – bu gözəl ibadət – insanın yardımına qəbirdə də gələr. Ona həyatının ən böhranlı anlarında yardım edər. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Ölüm mələyi mənə demişdir: “Hər kim beş vacib namazının vaxtına nəzarət edər, mən ona qarşı anasından da mehriban olaram””. İmam Sadiq (ə) buyurur: “Ölüm mələyi, ölüm zamanı şeytanı namazına nəzarət edən insandan uzaq edər və “Lə iləhə illəllah, Muhəmmədən (s) Rəsulallah!” kəlməsini ona təlqin edər”....
İblisin İlahi dərgahdan qovulmasının əsil səbəbi nə olmuşdur?
Adətən belə bəyan edilir ki, İblis Allaha itaətsizlik etdiyi üçün İlahi dərgahdan qovulmuşdur. Bəli, əslində bu, İblisin (lən) əməli günahı idi. Ancaq əsas buna görə cənnətdən qovulmamışdır. Onun qovulmasının əsil səbəbi – etiqadi günah idi. Bu günahın ağırlığı əməli günahdan daha böyük idi.
İmam Əli (ə) buyurur: “Allahın İblislə rəftarından ibrət götürün. O halda ki, uzun ibadət və əməlləri ki, 6 min il Allaha bəndəlik etmişdi – bir saat təkəbbür etməsi ilə bada getmişdir”. İnsan çox sayda günah edir və itaətsizlik edir. Ancaq bunların içərisində təkəbbür günahı ən böyük günah hesab olunur.
Bəli, Allah Rəhimdir. Ancaq insan gərək bu rəhmət ardınca olsun ki, rəhmət də ona şamil ola bilsin. Tövbələr o zaman qəbul olar ki, günahkar öz günahını dilinə gətirər və bağışlanma istəyər...
Hz Peyğəmbərin (s) paltar geyimindən hansı 6 örnək və dərsi almaq olar?!
“«Ey Adəm övladları, şübhəsiz sizə ayıb yerlərinizi örtəcək və sizin üçün zinət olacaq bir libas (geyim) nazil etdik (onun xammalını torpaqda yaratdıq və sizə onu əldə etmək istedadını verdik). Əlbəttə, təqva libası daha yaxşıdır». Bunlar Allahın (insanlar üçün olan) ayə və nişanələrindəndir, bəlkə öyüd-nəsihət aldılar”. (“Əraf” 26).
İslam dini hər bir sahədə qayda və qanunlar təyin etdiyi kimi, geyim mövzusunda da qaydalar təyin etmişdir ki, onlara işarə edək:
1. Qadın və kişi paltarı. Kişilərin qadın və qadınların da kişi paltarı geyinməsi caiz deyildir. Ancaq müştərək paltarların geyinilməsində bir çətinlik yoxdur.
2. Bəzənmək və pakizə olmaq. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Allah gözəldir və gözəlliyi sevir. Bağışlayandır və bağışlamağı sevir. Pakizədir və pakizəliyi sevir”.
İmam Əli (ə) buyurur: “Bəzənmək – möminlərin əxlaqındandır”.
3. Özünü kafirlərə bənzətməmək. Məsumlarımız (ə) bizləri geyimdə özümüzü kafirlərə bənzətməyimizi qadağan etmişdilər. İmam Əli (ə) buyurur: “Az görünmüşdür ki, kimsə özünü bir qövmə bənzətsin və yavaş-yavaş onun kimi olmasın”....
Qurani Kərimdə günahkarları tövbə dəvət edərək ümid verən ayə hansıdır?!
Təfsirçilərin nəzərinə görə, Quranın bu ayəsi – ən mehriban ayə hesab olunur. Belə ki, Quran buyurur: “De: “Ey Mənim (günah vasitəsi ilə) özlərinə zülm etməkdə həddi aşan bəndələrim, Allahın mərhəmətindən ümidinizi kəsməyin. Şübhəsiz, Allah (tövbə ilə) bütün günahları (hətta şirki) bağışlayır. Çünki bağışlayan və mehriban Odur!””. (“Zumər” 53). Hədislərdə oxuyuruq ki, bu ayə nazil olan zaman şeytan (lən) qəzəbində elə nalə çəkir ki, özündən gedir. Deyir ki, bu ayənin nazil olması ilə mən çarəsiz oldum. Allah bu ayə ilə mənim belimi sındırdı. Çünki mən insanı yolunu azdırmaqda hər nə qədər səy etsəm də, Allah bu ayə ilə onlara bağışlanma vədəsi vermişdir.
Bu ayədən çıxartdığımız nəticələr: 1. Allah bu ayədə günahkar bəndələrinə bağışlanma vədəsi verir. 2. Onlarda ümid çırağını yandırır...