Kobud danışıq tərzindən qurtulmaq üçün 11 tövsiyə nələrdir?
Əgər diliniz pis sözlərə adət edibdirsə, gərək sizə müəyyən tövsiyələrə əməl edəsiniz ki, yavaş-yavaş bu pis adətdən çəkinəsiniz.
1. Əvvəl fikirləşmək və sonra danışmaq. İmam Əli (ə) buyurur: “Aqilin dili – qəlbinin arxasındadır, axmağın qəlbi – dilinin arxasındadır”. 2. Söhbət edəndən sonra dəyərləndirmək. Düşünün görün, sözləriniz necə olmuşdur və özünüz bu sözləri eşitməkdən şövq duyursunuzmu? Yoxsa sizi xəcalətli edir? 3. Sözlərin imtahanı. Dostunuzla üzbəüz əyləşin və növbə ilə danışın. Qarşı tərəfdən eşitdiyiniz sözlərə olan əks reaksiyalarınıza diqqət edin. 4. Təkrar etmək. Dilinizi yaxşı sözlər deməyə adət etdirin. Həmçinin gözəl sözlər deyən insanlara qulaq asmağa çalışın. 5. Araşdırmaq. Baxın görün sözləriniz başqaları tərəfindən qəbul olmuşdurmu, yoxsa onlar sizin sözlərinizdən incidimi? 6. İbrət götürün. Kobud sözləri ilə başqlarına əziyyət verən insanlara diqqət göstərin. Onların həyatından ibrət götürməyə çalışın. 7. Əxlaqlı insanlarla yoldaş olun. Çalışın xoş danışan və əxlaqli insanlarla yoldaş olasınız. Onlardan örnək götürəsiniz. 8. Kobud danışmağın pis nəticələrinə diqqət edin...
İslam maarifində müsəlman şəxsin öhdəsinə qoyulan 20 haqlar
İslam maarifində insan boynuna gələn əməl olunması vacib haqlar:
1-Övladın haqqı: Onun düzgün tərbiyə olunması və ibadətə meyillənməsi üçün kömək etmək.
2-Qardaşın haqqı: Qüdrətin olduğunu düşünərək ona kömək etməyə çalışmaq,
3-Sənə yaxşılıq edən şəxsin haqqı: Onun ehtiyacı olduğu zaman köməyini əsirgəməmək,
4-Azançının haqqı: İbadətə çatdığı üçün minnətdarlıq göstərmək,
5-Namazda axund və imanın haqqı: Onun hörmətini qoruyub, izzətini artırmağa çalışmaq,
6-Məclisdəki həmsöhbətlərin haqqı: Onların dəyərli olduqlarını göstərməyə çalışmaq,
7-Qonşunun haqqı: Hörmətini, namusunu və varını qorumağa çalışmaq,
8-Dostun haqqı: Onunla insafla rəftar edib günahdan çəkindirmyə çalışçmaq,
9-Malın haqqı: Halal yolla qazanıb xeyir işlərdə işlədib, ehsan etməyə çalışmaq,
10-Borc aldığın şəxsin haqqı: Xoş dillə razılığını cəlb et.
11-Şərikin haqqı: Onu aldatmamaq,
12-İddiaçı şəxsin haqqı: haqqıdırsa kömək etmək və nahaqdırsa mülayim nəsihət etmək,
İslamda insan öhdəsinə qoyulan yerinə yetiriləsi haqlar-1
İnsani kəmalata və ibadətlərdə şirinliyə çatmaq istəyən insan öncə bu haqları ödəməlidir:
1-Allahın haqqı: Ona ixlasla ibadət etmək.
2-Nəfəs çəkməyin haqqı: Allaha itaət etməkdir,
3-Qulağın haqqı: Qeybət eşitməmək və hikmətli sözlərə qulaq asmaq,
4-Dilin haqqı: Haram sözlər deməkdən çəkinərək ilahi kəlamları oxumaq,
5-Gözün haqqı: Naməhrəm və harama baxmamaq,
6-Əlin haqqı: Başqalarının malına sahib çıxmamaq,
7-Ayağın haqqı: batil yolda addımlamamaq,
8-Qarının haqqı: haram və yetimin malını yeməmək.
9-Həyanın haqqı: Onu zinadan qorumaq,
10-Namazın haqqı: Onu hüzuri-qəlblə (diqqətlə) qılmaq,
Bir şey haqda bilimli deyilsənsə susmaqla bu faydalara yiyələnərsən!
Bir şey haqda bilimli olmayan şəxs susarsa onu xoşbəxt gələcək gözləyir:
1-Sükut həqiqət əhlinin məsləki, dünyanın sabit və dönməz həqiqətlərinə bəsirət gözü ilə baxanların şüarıdır.
2-Sükut hər növ rahatlığın açarı, dünya və axirətin asayişidir.
3-Sükut Allahın razılığına səbəb olur.
4-Sükut qiyamət günü haqq-hesabın yüngül olmasına səbəb olur.
5-Sükut xatalardan və uçurumlardan qorunmaq vasitəsidir.
6-Sükut nəfsani qüvvələri boğmaq üçün vasitədir.
7-Sükut nəfsin rahatlığı üçün vasitədir.
8-Sükut Allaha edilən ibadət və münacatlarının ləzzətini dərk etmək üçün vasitədir...
Yaxşı kin saxlamaq və pis kin bəsləmək varmı?
Kin saxlamaq müxtəlif yerlərdə fərqlidir:
1- İnsan əgər Allahın düşmənlərinə (məlun şeytan və onun cinlərdən və insanlardan təşkil tapmış ordusuna) qarşı kinli olarsa bu iş yaxşıdır və bəyənilir. Həqiqətdə bu iş Firuid-dinin 9 və 10-cu bəndlərinə Təvvəlli və Təbərriyə (Allahın düşmənləri ilə düşmən dostları ilə dost olmaq) bir növ əməl etməkdir.
2- Allahın mömün bəndələrinə qarşı kinli olmaq günahdır. Bu problemdən xilas olmağın yolunu Məsumlarımızın bizlərə öyrətdiyi kimi o şəxsin haqqında Allah talaya xüsusi dualar etmək onu digərlərinin yanında tərifləmək və ona xoş arzular etməkdir. Bu xəstəliyin dediklərimizdən başqa çıxış çarəsi yoxdur. (abna)
Valideynlere din movzusunda qarsi cixmag olar?
Valideynlərlə həmişə yaxşı rəftar etmək bizim borcumuzdur.
Amma valideyn sənə ibadət etməyi qadağan edərsə, biz bu vaxtı ibadəti yerinə yetirməliyik.Çünki ibadət Allahın haqqıdır.Amma yenədə həmişə diqqətli olmalıyıq.Hikmətlə və səbrlə valideynlərə başa salmalıyıq.
Xeyirxah insanın 4 nişanəsi hansilardir?
Məsumların baxışında xeyirxah insanın nişanələri:
-Əmirəl-möminin (ə) buyurur: “Bilin ki, Quran elə xeyirxahdır ki, xəyanət etməz, elə bir hidayətçidir ki, yolunu azdırmaz, elə bir natiqdir ki, yalan danışmaz”.
Dinimizi xeyirxahlıq olmadan təsəvvür etmək olmaz. Xeyirxahlıq – kin və həsədin əksidir. Xeyirxahlıq odur ki, insan Allahın nemətinin və xeyirinin müsəlmanlara çatmasını istəyər və onlara zülm və şərin dəyməsini kərahət bilər. (Tebyan)
-Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Allah yanında ali məqamlı insan o kəsdir ki, xəlq üçün xeyirxahlıq yolunda hamıdan daha əvvəl addım atar”. İlahi peyğəmbərlər (ə) və İmamlar (ə) xeyirxah insanlar olmuşdular.
-İmam Səccad (ə) buyurur: “Başqaları üçün xeyir addım at, əgər o, onun əhli olarsa, sən haqqı əldə etmisən, əgər əhli və layiqli olmazsa, sən ona layiq olarsan”.
Hər kim başqasının xeyrini istəyər, ona çatan xeyirdə onunla şərik olar. Yəni, savabı xeyri çatdıranın savabı kimi olar. Ona görə də əgər kimisə xeyir işə tərəf hidayət etsəniz və o, həmin əməli yerinə yetirərsə, siz də həmin əməlin savabında onunla şərik olarsınız.
-Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: “Xeyirxah şəxsin nişanəsi 4 şeydir: haqla hökm çıxardar, özündən başqalarına haqq verər, özü üçün bəyəndiyini başqaları üçün də bəyənər, heç kəsin (haqqına) əl uzatmaz”.
İnsanın ağıllı olmasının göstərici olan nişanələr
Ağıllı insanların belə xüsusiyyətləri olar:
1. Ən aqil insan o kəsdir ki, insanlara qarşı çox mülayim və mehriban olsun.
2. Ən aqil insan o kəsdir ki, Pərvərdigarını tanısın və əmrlərinə itaət etsin.
3. Həmçinin o kəs ki, düşmənini tanıyar və onunla müxalifətlik edər, hər kəsdən daha aqildir.
4. Aqil insanın dördüncü xüsusiyyəti budur ki, əbədi yerini (axirətini) tanısın və abad etməsi üçün səy göstərsin.
5. Ən aqil insan o kəsdir ki, bilər ki, hansı sürətlə axirətə tərəf hərəkətdədir və özünü axirət səfəri üçün hazır edər. Özü üçün azuqə götürər.
Əxlaqi fəzilətlərə çatmağın yolları hansılardır?
Bütün peyğəmbərlərin (ə) və İlahi dinlərin əsl hədəfi – əxlaqlı və insani fəzilətlərə malik olan bir cəmiyyət yaratmaqdır. Bu da onu göstərir ki, əxlaqi məsələlər həmişə diqqət mərkəzində olmuşdur. Ancaq bizim zamanımızda xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Çünki bizim zamanımızda fəsad amilləri daha çoxdur. Bəs necə edə bilərik ki, əxlaqımız gözəl olsun?
1. Qəflətdən ayılmaq. “Onlar heyvanlar kimi, bəlkə (onlardan) daha azğındırlar”. (“Əraf” 179). 2. Elm və imanı gücləndirmək. 3. Ağıldan yardım almaq. O şeyi ki, ağıl dərk etmir, dindən yardım almalıdır. 4. Əməlin nəticələrinə diqqət etmək. Qüdsi hədisdə oxuyuruq: “Ey Musa! Məni xəlqə sevimli et!”.
Beləliklə deyə bilərik ki, insan əgər öz mənəvi inkişafına diqqət göstərsə və İslami bəsirətini gücləndirsə, əxlaqi fəzilətləri əldə edə biləcəkdir.
Ədəb nə deməkdir?
Ədəbin tərifi: Ədəb, həddini bilmək, sərhədi aşmamaq deməkdir. Ailədə, iş yerində, cəmiyyətdə hər kəsin bir sərhədi vardır. Bütün çətinlik və dolanışıqsızlıqlar, hamı/həmişə həddi aşmaqdan qaynaqlanar. Hər kəs həddini bilib, sərhədi aşmazsa, məsələn, evin xanımı da, kişi də, öz sərhədini bilib ona görə hərəkət etsə, o ev Cənnət kimi olar. Cənnət kimi olan evdən axirətə gedənlər də, əlbəttə Cənnətə gedər. Hər barədə dinimiz nə əmr edir, onu öyrənib, ona görə hərəkət edən, həddini bilmiş, sərhədi aşmamış olar. O zaman nə döyüş, nə dolanışıqsızlıq, nə də döyüş olar. Dünya, güllük gülistanlık olar. Hər kəsin sərhədini isə, dinimiz bildirməkdədir. Edən tapar.