Hansı insanlar şəfaətdən faydalana biləcəklər?
İmam Sadiq (ə) həyatının son anlarında həyat yoldaşı Ümmi Həmidədən istəyir ki, bütün qohumlarını başının üstündə hazır etsin. Hamı gəldi ki, İmamın (ə) son buyuruşunu eşitsin. İmam (ə) onlara nəzər saldı və buyurdu: “O kəs ki, namazı yüngül hesab edər, bizim şəfaətimizə layiq deyildir”.
Bəzi hədislərdə oxuyuruq ki, hər kimdə bu dörd sifət olar, şəfaətə daha yaxın olar: 1. Doğru danışmaq. 2. Əmanətdarlıq. 3. Xoş əxlaq. 4. İnsanları sevmək”.
Hədislərimizdə şəfaət olunanların bəzi şərtləri bəyan edilmişdir ki, onlara nəzər salaq: 1. Allaha şirk bəsləməmək. 2. Əhli-Beytlə (ə) düşmən olmamaq...
Hər kəs özünü Allahın xəlifəsi hesab edə bilərmi?
Cavab: Təfsiri-mizana əsasən deyilir: Adı çəkilən xəlifəlik Allahın xəlifəsidir. Bəzi təfsirçilər qeyd edir ki,daima yer üzündə xəlifə olub və nəsli kəsilib. Sonra Allah onları insanla əvəz edib. Lakin bu münasib deyil. Çünki Allah Təala “adları Adəmə öyrəti” ayəsi ilə mələklərə cavab verir. (Yəni mələklər xəlifə haqqında məlumatlı olsaydılar, Allaha biz Sənə ibadət edirik deməzdilər. Bu o deməkdir ki, mələklərin xəlifənin nə olmasından xəbərləri yox idi).
Xəlifəlik tək Adəmin özü ilə məhdudlaşmır, həm də onun övladlarına da şamil olur. Ayədə qeyd olunan “adları öyrətdi” kəlməsi insana elm əmanət etmək mənasındadır. Bu elm insanda daimi və tədrici şəkildə aşkar olur. Əgər insan düzgün istifadə edə bilsə onda potensial halda olan bu elm real (güc, mövcud) hala çevrilər.
Quran ayələri xəlifəliyin umumi olması fikrini daha da gücləndirir:
“Yadınıza salın ki, O, sizi Nuh qövmündən sonra xələflər təyin etdi və sizi xilqətcə daha qüvvətli etdi. Allahın nemətlərini xatırlayın ki, bəlkə nicat tapasınız”. (Əraf-7)
Nə üçün şiələr “Məfatihul-cinan” və sair dua kitablarını qəbul edib oxuyur, sünnilər isə günah imiş kimi bu işə e’tiraz edirlər?
Sünnə əhli, xüsusi ilə də vəhhabilər dua və ziyarətə bir o qədər də əhəmiyyət vermirlər. Mə’sumlardan nəql olunmuş dualardan uzaq gəzən bu adamlar dua və minacatın, ziyarətin ləzzətindən məhrumdurlar. Əgər onlar tövhid və günahların tövbəsindən danışan “Kumeyl”, “Xəms əşərə”, “Əbu-həmzə” kimi duaları oxusaydılar, sözsüz ki, münasibətləri dəyişərdi. Amma onlar bu işdə ilahi yardımdan məhrumdurlar. “Allah onların qəlblərini, qulaqlarını və gözlərini möhürləmişdir.”1Vəhhabilər daha çox “Məfatihul-cinandakı, “Aşura ziyarəti”ndən narahat olurlar. Bu narahatlıq birinci, ikinci və üçüncü lə’nətlərdən, eləcə də Əbu-Sufyan və Müaviyənin lə’nətlənməsindən yaranır.
Nə üçün şiələr həzrət Peyğəmbərin adı çəkiləndə salavat deyir, sünnilər isə demirlər?
Qur’anda buyurulur: “Həqiqətən, Allah və onun mələkləri peyğəmbərə salavat göndərirlər. Ey iman gətirənlər, siz də ona salavat göndərin və layiqincə salamlayın.”6 Bu ayədən əlavə bir çox rəvayətlərdə müsəlmanlara tapşırılır ki, həzrət Peyğəmbərin (s) adı, ləqəbi və künyəsi deyilərkən salavat göndərsinlər. Sünnilərin ən mö’təbər kitablarından olan “Səhihe Müslimdə” nəql olunur ki, həzrət Peyğəmbər buyurdu: “Müəzzin azan deyəndə azanın cümlələrini onun kimi deyin və mənə salavat göndərin. Həqiqətən, mənə salavat göndərən kəsə Allah on salavat göndərər.” Buna əsasən də şiələr Peyğəmbərin (s) adı çəkilərkən ona salavat göndərməyi özlərinə vəzifə bilirlər. Sünnə əhli isə hətta azanda Peyğəmbərin adı çəkilərkən salavat çəkməməklə savabdan məhrum olurlar.
Nə üçün biz də sünnilər kimi sübh azanında “əssəlatu xəyrun minənnovm” demirik?
Cavab: Şiə fiqhində və Əhli-beyt (ə) rəvayətlərində belə bir cümlə barədə mə’lumat olmadığından onu azanda demək caiz deyil, bid’ətdir. Amma bə’zi qeyri-mö’təbər sünni mənbələrində bildirilir ki, həzrət Peyğəmbər (s) azanı öyrədərkən sübh namazında bu cümlənin deyilməsini əmr etdi.1 Bə’zi rəvayətlərdə isə bu cümlənin Ömər və onun oğlu Əbdullah tərəfindən azana artırıldığı bildirilir.2 Ən əsası isə sünnilərin “Səhihe Buxari”, “Səhihe Müslim” kimi mö’təbər kitablarında bu barədə heç bir mə’lumat verilmir.3 Dörd sünni məzhəbi yekdil olaraq azanda bu cümlənin deyilməsini müstəhəb hesab edir.4
Vəhhabilər nəyə görə namaz qılmayan şəxsi müşrik hesab edirlər? – Puç iddia
Əhli-Beyt (ə) alimləri ayənin təfsirində yazırlar: Ona tərəf dönün” - ifadəsi tövbə mənasındadır. İnsan tövbə etməklə rəbbinə doğru dönür və Onu təsdiq edir.
Təqva və namaz isə insan fitrətinə uyğun, fitrətin istəyidir. Quran zikr edir: “Ondan (Allahın əzabından) qorxun, namaz qılın” Tövbə gərək təqva ilə (Allahın əzabından qorxu ilə) bigə olsun. Bu zaman insanı günahdan çəkindirər. İnsan fitrəti, daxili aləmi Allaha doğru dönməklə, təqvalı olmaqla və namazla (ibadət və itaətlə) çiçəklənir. İnsan bunların birgə vəhdəti ilə ucalır. Nəticədə insan iman əldə edir və bütün bunlarların vəhdəti ilə şirkdən xilas olur. Necəki ayə buyurur: Tövbə edərək Ona tərəf dönün. Ondan qorxun, namaz qılın - müşriklərdən olmayın!
Ölülərə Quran oxumağın nə qədər həqiqəti vardır?!
- Birinci növdə ümumilikdə ölü və dünyadan köçmüşlərinizi xatırlayın və öz yaxşı işlərinizlə onlara fayda verin deyə bildirən rəvayətlər mövcuddur. Aydındır ki, Quran oxumaq da yaxşı və bəyənilən əməllərdəndir. Bu barədə bəzi rəvayətlər mövcuddur və onların bəzilərinə işarə edirik: İmam Sadiq (a.s) belə buyurur: \"Canlının özünə verilən hədiyyədən sevinməsi kimi, ölü də onun üçün istənilən rəhmət və bağışlamadan çox sevinir \".
- İkinci növdə isə ölülər üçün Quran oxumağın təsirindən bəhs edir ki, bunun faydası oxuyan insanın özünə qayıdır. Yəni mərhum insanla bərabər bu tilavətdən oxuyan da mənəvi və elmi bəhrə aparır. Məsələn, İmam Rza (a.s) buyurur: “Hər kəs bir möminin qəbrini ziyarət edə və qəbrin kənarında yeddi dəfə Qədr surəsini oxuyacaq olsa, Allah onu qəbir sahibilə birlikdə bağışlar\".
Hansı səbəbə görə qeybət zina günahından ağırdır?!
Аllаhın rәsulu buyurub: يا أَباذَرُ: إِيّاكَ وَ الْغِيْبَةَ فَإِنَّ الْغِيبَةَ أَشَدُّ مِنَ الزِّنا قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِمَ ذَالِكَ بِأبي أنْتَ وَ اُمِّيْ؟ قَالَ: لِأَنَّ الرَّجُلَ يَزْنِي وَ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ فَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الْغِيْبَةُ لا تُغْفَرُ حَتّىٰ يَغْفِرَها صاحِبُها
“Еy Әbuzәr! Qеybәtdәn uzаq оl. Çünki qеybәt еtmәk zinаdаn şiddәtlidir. Dеdim: Yа Rәsulullаh! Аtаm-аnаm sәnә fәdа оlsun. Nә üçün? Buyurdu: Çünki zinаkаr tövbә еdir. Аllаh dа оnun günаhını bаğışlаyır. Аmmа qеybәt еdәnin günаhı qеybәtini еtdiyi оnu bаğışlаmаyıncа, bаğışlаnmаz.” (“Müstәdrәkul-vәsаil”, c. 9, sәh. 150.)
Peyğəmbər (s) və Əhli-Beytin (ə) gözmuncuğuna baxışı necə olmuşdur?!
- 1) Peyğəmbərimizin(s.ə.a.s) dörd yaşı olarkən səhrada dayəsi və süd anası sayılan Həlimə xanım ilə yaşadığı zaman anasından süd qardaşları ilə birlikdə çölə getməyə icazə verməsini istəyir.Həlimə deyir ki,həmin günün səhərisi Muhəmmədi(s) yuyundurub saçlarına yağ,gözlərinə sürmə çəkdim.Ona çöl cinlərindən bir xələl dəyməsin deyə ipə düzlənmiş yəmən gözmuncuğusunu boynundan asdım.Muhamməd (s) gözmuncuğunu boynundan çıxarıb mənə dedi: <<Anacan,narahat olma,Allahım həmişə mənimlədir,o məni qoruyar>>. Biharul-ənvar c-15,s-392
2-İmam Sadiq(ə.s) buyurur: Əksər gözmuncuqları şirkdir
Mömin cinlərin də dini sualları olurmu?!
Əbu Həmzə Somali nəql edir: “İmam Baqirin (ə) yanından çıxan bir neçə tanınmayan insanlar gördüm və İmama (ə) dedim: “İndi Bəni-Üməyyə zamanıdır. Qanlar qılınclardan tökülür”. (Yəni, gərək ehtiyatlı olasınız).
İmam Baqir (ə) mənə buyurdu: “Ey Əbu Həmzə! Bunlar bizim davamçılarımız olan cinlərdir ki, dini biliklərindən bizə sual vermək üçün gəlmişdilər””.
Allah Təala buyurub: «Mən cinləri və insanları Mənə ibadət etmələrindən başqa bir şey üçün yaratmamışam». (\"Zariyat\" 56)