Fitr bayramı namazında iştirak etmək vacibdirmİ?
Fitr bayramı namazında iştirak etməyin hökmü haqda:
Məsum İmamın yaşadığı (yən cəmiyyətin hüzurunda “qaib olmadığı”) halda fitr bayramı namazında iştirak etmək vacibdir. Amma hazırkı vəziyyətdə ki İmam Zaman (əc) qaibdir fitr bayramı namazını qılmaq müstəhəbdir. İştirak etməyən və iştirak edə bilməyən möminlər üçün günah hesab olmur.
Tösviyə olunur ki, belə əzəmətli ictimai ibadət imkan həddində tərk olunmasın.
Fitr bayramı namazını camaatla və tək qılmaq olar. Fitr bayramı namazının qılınma vaxtı bayram gününün gün çıxan vaxtından zöhr azanına qədərdir.
Fitr bayramı namazında müstəhəb əməllər hansılardır?
Fitr bayramı namaznda savab ümidi ilə aşağıdakı əməlləri yerinə yetirmək müstəhəbdir:
1. Bayram namazında qiraəti ucadan oxumaq. 2. Namazdan sonra cümə namazında olduğu kimi iki xütbə oxumaq. Fərq budur ki, cümə namazında namazdan qabaq, bayram namazında namazdan sonra xütbə oxunur. (Bu xütbə camaatla qılınan namaza aiddir). 3. Bu namazlarda xüsusi bir surə oxumaq şərt deyil. Amma yaxşı olar ki, birinci rəkətdə «Səbbihismi rəbbikəl-əla» surəsinin əvvəli, ikinci rəkətdə «Vəş-Şəms» surəsi oxunsun. 4. Fitr bayramı günü bayram namazından öncə xurma ilə oruc açılsın, 5. Bayram namazından öncə qüsl verilsin, namazdan əvvəl və sonra dua kitablarında verilmiş dualardan oxunsun. 6. Bayram namazında yerə səcdə edilsin, təkbir deyilərkən əllər yuxarı qaldırılsın. 7. Fitr bayramı gecəsi şam və xiftən namazlarından sonra, fitr günü sübh, günorta və ikindi, eləcə də bayram namazından sonra bu təkbirlər deyilsin: «Əllahu əkbər, əllahu əkbər, la ilahə illəllahu vəllahu əkbəru, əllahu əkbəru və lillahil-həmd, əllahu əkbəru əla ma hədana», 8. Bayram namazı açıq fəzada qılınsın. 9-Bayram namazı üçün gözəl paltar geyinilsin və ətir vurulsun.
Fitrə zəkatını qohumlara vermək olarmı?
Fitrə zəkatını qohumlara vermək
243. Fitrə zəkatını hədiyyə ünvanında abırlı və müstəhəq qohumlara vermək olarmı?
Cavab: Hədiyyə ünvanında verilə bilər və bunun fitrə zəkatı olduğunu ona demək lazım deyildir. Amma niyyətdə fitrə zəkatı olduğunu tutmaq lazımdır.
244. Fitrə zəkatını qardaşa vermək olarmı?
Cavab: Əgər fəqir olsa, olar. Ümumiyyətlə, fitrə zəkatını qohumlara, qonşulara, borca görə vətənini tərk edənlərə, fəqihlərə, alimlərə və üstünlükləri olan başqa şəxlərə vermək müstəhəbdir.
Cənab Rəhbər Ayətullah Xameneinin fitvalarına əsasən.
Fitrənin yığılması və fəqirlər arasında bərabər bölünməsi necə olmalıdır?
Fitrənin yığılması və fəqirlər arasında bərabər bölünməsi:
242.Biz fəqirlərə və yetimlərə yardım edən xeyriyyə müəssisəsi olaraq bayram namazından sonra kəndin cami məscidində fitrə zəkatını yığırıq. Bildiyiniz kimi, hər “sa”nın(1) (payın) qiyməti müxtəlifdir. Biz əlimizə çatan məbləği toplayıb, fəqirlər arasında bərabər şəkildə bölüşdürə bilərikmi? Məsələn, bir fəqirə iyirmi “sa” yarım(2) (yaxud yarımdan az və ya çox) verə bilərikmi? Cavab: Ehtiyat-vacibə görə fəqirə bir “sa”dan və ya onun qiymətindən az miqdar verilməməlidir(3) . Hətta fitrəyə müstəhəq olanların hamısına fitrənin miqdarı çatmasa belə, fəqirə qeyd edilən miqdardan az verilməməlidir. Fitrə zəkatından hər fəqirə bir neçə “sa”, hətta illik dolanışıq xərci qədər verilməsinə icazə verilir. Ehtiyat-vacibə görə fəqirə bir illik xərcindən artıq verilməsin və o da bundan artıq götürməsin.
(1) Çəkisi üç kiloqram olan bir ölçü, (2) Yəni 20.5 “sa”, (3) Sualda deyilənlərə cavab olaraq, bir fəqirə iyirmi sa və ya iyirmi bir sa – illik dolanışıq xərcindən cox olmamaq şərtilə – verməyin maneəsi yoxdur və düzgündür. Amma iyirmi və yarım sa verməyin, ehtiyata görə maneəsi vardır və bu, iyirmi sa olaraq hesablanır.
Fitrə zəkatını vermək yaddan çıxarılsa hökm nədir?
Fitrə zəkatını verməyi unutmaq:
239. Fitrə zəkatını verməyi unutmuşam. Bunun hökmü nədir?
Cavab: Əgər fitrə zəkatı verməmisinizsə, fitrə sizin öhdənizdən götürülmür. Əda və ya qəza niyyəti etmədən onu ayırmağınız və verməyiniz vacibdir.
Cənab Rəhbər Ayətullah Xameneinin fitvalarına əsasən
Fitrə zəkatını başqa şəhərə göndərmək olarmı?
Fitrə zəkatını başqa şəhərə göndərmək
237. Fitrə zəkatını başqa şəhərə göndərə bilərikmi?
Cavab: Əgər mükəlləfin (fitrə vacib olan şəxs) yaşadığı yerdə və şəhərdə müstəhəq (fitrəni alacaq kasıb) tapılmasa, fitrəni başqa şəhərə apara bilər.
Fitrə zəkatının verildiyi qida məhsulu və onun miqdarı haqda 2 məsələ
Fitrə zəkatının verildiyi qida məhsulu və onun miqdarı haqda iki məsələ:
A) Fitrə zəkatının verildiyi qida məhsulu
232. Fitrə zəkatı adətən istifadə edilən və məlum qida məhsulu ilə verilməlidir, yoxsa şəri qida məhsulu ilə verilməlidir?
Cavab: Əgər buğda, arpa, xurma, düyü və bu kimi qida məhsulu ilə verilsə, kifayət edir və əksər hallarda istifadə edilən qida məhsulunda inhisarlaşmır.
B) Fitrə zəkatının miqdarı
233. Fitrənin miqdarı nə qədərdir? Cavab: Mükəlləf özü üçün və onun çörək yeyəni sayılan fərdlərin hər biri üçün camaatın yediyi qida məhsullarından (məsələn, buğda, arpa, xurma, kişmiş, düyü, qarğıdalı və s.) üç kiloqram və ya onlardan birinin pulunu müstəhəqə (fitrə zəkatı verilən şəxs) verməlidir. (Cənab Rəhbər Həzrət Ayətullah Xamenei həzrətlərinin fitvası əsasında)
Fitrə zəkatının vacib olma şərtləri haqda bir neçə məsələ
Fitrə zəkatının vacib olma şərtləri:
1-Qonağın fitrə zəkatı: Məsələ- 225: Onun fitrəsi ev sahibinin öhdəsinə deyildir. Məsələ-227: Qonaq (ev sahibinin çörək yeyəni) öz fitrəsini versə, ev sahibinin icazəsi ilə və onun tərəfindən öz fitrəsini versə, ev sahibinin öhdəsindən götürülür. 2-Fəqirin fitrə zəkatı: Məsələ-228: Əgər fəqir olsa, fitrə zəkatı vermək ona vacib deyildir. …
3-Dolanışıq xərclərini təmin edən qadının fitrə zəkatı: Məsələ- 229: Əgər qadın ərinin və başqasının çörək yeyəni olmasa, qadının özü fitrə zəkatını verməlidir. 4-Naşizə qadının (Ərin haqlarına riayət etməyən qadın) fitrə zəkatı: Məsələ-230: Ər onun fitrə zəkatını verməlidir. Ancaq əgər qadın başqasının çörək yeyəni olarsa, onun fitrə zəkatı ərin öhdəsindən götürülər. 5-Ərin fitrə zəkatı verməməsi, zövcənin və övladın vəzifəsi: Məsələ-231: Onların bir vəzifəsi yoxdur və fitrə zəkatı vermələri lazım deyildir. (Cənab Rəhbər Həzrət Ayətullah Xameneinin fitvaları əsasında)
Fitrə zəkatının anlamı nədir?
Fitrə, lüğətdə bir neçə mənaya işlənilir. Bunlardan ən əhəmiyyətliləri yaradılış və İslamdır. Termin baxımından isə hər müsəlmanın özü və yemək verdiyi adamın zəkatını layiq olan kəslərə verməsidir. Fitrə Zəkatının verilmə zamanı isə Ramazan Ayının son günü günəş batmamışdan, Fitrə Bayramının günorta saatına qədərdir. Bu cür maliyyə hüquqların verilməsi cisim (yaradılış) və ruhun salamat və səhhətinə səbəb olduğundan, ona bədənin zəkatı və ya fitrə deyirlər. İslam mənasında da istifadəyə gəlincə fitrə zəkatı, İslamın gərəklərindəndir; bundan ötəri əgər kafir biri fitir bayramı axşamı günəş batandan əvvəl Müsəlman olursa ondan bu vacib əməl götürülməz, onu yerinə yetirmək məcburiyyətindədir. Zəkat iki qisimdir: Malın zəkatı və fitrə zəkatı. Malın zəkatı doqquz yerdədir, bunlar: Buğda, arpa, xurma, ... Fitrə Zəkatı, hər bir adam üçün xalqın ümumisinin yeməyindən üç kilo qədərinin yəni, xalqın əksəriyyəti ümumiyyətlə nə yeyirsə o yeyilən şeydən üç kilo qədər bir adamın fitrə zəkatı olaraq sayılmaqdadır. Bunlar da ümumiyyətlə buğda, arpa, xurma, çörək, kişmiş, düyü, və bunun kimi şeylərdir. Fitrə Zəkatı, Sünni və Şiənin qəbul etdiyi məsələdir. və dini ədəbiyyatda onun üçün bir çox hikmət və faydalar sadalanıb. Bunlardan bəziləri; orucun təkmil və qəbul olması, cisim və bədənin səhhət və salamatlığını zəmanətə almaq, ruhu pis və çirkin əxlaqdan təmizləmək, insanın ölümdən qorunması və malın zəkatıdır, təkmil edilməsidir.
Saqqal saxlamağın hikmət və faydaları nədir?
İslam dinində vacib buyurulan və dini rəhbərlər tərəfindən tövsiyə olunan məsələlərdən biri də saqqal saxlamaqdır.
A) İlk öncə saqqalı təraş etməyin haramlığının səbəbləri haqda buyurulmuş hədisləri qeyd etmək istəyirik:
1-Allah-Taalanın hökmü; Saqqalı təraş etməyin haram olmasının səbəblərindən biri Allah-Taalanın Peyğəmbərə (s) əmridir. Peyğəmbər (s) bu haqda buyurdu: Allahım mənə saqqal saxlamağı və bığları azaltmağı əmr edib. 2-Yəhudilərə və məsihilərə oxşamaq; Məhəmməd (s) peyğəmbər bu haqda buyurub: Bığlarınızı azaldın və saqqallarınızı uzaldın. Özünüzü yəhudilərə oxşatmayın.
B) Saqqal saxlamağın faydaları: 1-Saqqal əzəmət və mərdlik nişanəsidir; İmam Sadiq (ə): “İnsanın üzündə tükün çıxması onun kişiliyinin, əzəmət və heybətinin nişanəsidir. Tük kişinin uşağa və qadına oxşamasının qarşısını alır”. 2-Kişilərin zinəti. İmam Rzadan(ə): “Saqqal saxlamaqda nə üstünlük var ki, kişilərin saqqalı var, amma qadınların yoxdur?” İmam (ə) buyurdu: “Allah-Taala saqqalı kişilərə zinət olaraq verib. Saqqal kişilər üçün bir fəzilətdir. Kişilər saqqal vasitəsilə qadınlardan seçilirlər”.