İmam Həsən Müctəba (ə) qiyamətdə nələr haqda soruşulacağını buyurur?
İmam Həsən (ə) “Saffat” surəsinin 24-cü ayəsinin təfsiri ilə bağlı buyurur: Həqiqətən, qiyamət günü 4 şey barədə sorğuya çəkilməyən kimsə yerindən tərpənə bilməz:
- Gəncliyini haraya sərf etdin? - Ömrünü hansı işlərə xərclədin? - Sərvəti haradan topladın, haraya xərclədin?
- Peyğəmbər (s) və onun Əhli-Beyti (ə) ilə dost oldunmu? (Bihar, c. 44, səh. 12, 13)
İmana çatmaq üçün hansı 4 əməldən bəhrələnək?
İnsan öz imanını kamilləşdirmək üçün aşağıdakı yollardan istifadə edə bilər.
1-Təfəkkür və dəlillər Allahın varlığını sübuta yetirən dəlillər haqqında düşünmək insanın imanını gücləndirir. Hikmət, kəlam, ürfan kitablarında sübut olunur ki, bütün varlıq aləmi Allahın iradəsi ilə yaşayır...
2-İlahi nişanələr, İnsan təbiət aləmini, müxtəlif heyvanların həyatını, aylı-ulduzlu səmanı diqqətlə müşahidə edərsə böyük yaradıcının nişanələri ilə rastlaşar... 3-İbadət... 4-Zikr və dua
İnsana dua etməyi öyrədən ayə Quranda hansı surədə gəlmişdir?
“Allah heç bir kəsin boynuna güc və qüvvəsindən artıq vəzifə qoymur. Kim nə xeyir iş görübsə - öz xeyrinə, nə pis iş görübsə - öz ziyanınadır. (Möminlər deyirlər:) «Ey Rəbbimiz, əgər biz unutsaq, ya xəta etsək, bizi cəzalandırma! Ey Rəbbimiz, (günahlarımızın cəzası olaraq) ağır vəzifələr yükünü bizdən əvvəlkilərin boynuna qoyduğun kimi, bizim (də) boynumuza qoyma! Ey Rəbbimiz, (axirət əzabı kimi) taqətimiz çatmayan şeyləri bizə yükləmə, bizi əfv et, bizi bağışla və bizə rəhm et! Sən bizim mövlamızsan, odur ki, bizə kafirlərin dəstəsi üzərində (qələbə çalmağa) kömək et»”. (“Bəqərə” 286). Qurani-Kərim elə bir kamil kitabdır ki, biz müsəlmanlara insanlığın dəyərlərini öyrədir və bizi hidayət edir. Quranın biz müsəlmanlara inayət etdiyi bərəkətlərdən biri də dua mədəniyyətidir. Əgər insan dua ədəbindən xəbərdar olarsa və ona əməl edərsə, o zaman duaları qəbul olar və Allah onun istəklərini yerinə yetirər...
Quranda ixlas məqamı dedikdə nə başa düşülür?
İxlas məqamı: Mühəqqiq Tusinin təbirincə ixlas bir işi (yalnız) Allaha görə yerinə yetirməkdir. Yəni insan öz qəlbini Haqqa yönəltməli, onun qəlb hərəmində qəlbləri dəyişdirən Allahdan başqası yerləşməməlidir. Qurani-kərim baxımından, “ixlas” insanın əsl mahiyyətidir və o əksər vaxtlarda nəfsani istəklər pərdəsi altında gizli qalır. (“Loqman- 32.) Ayələrdə bəyan olunduğu kimi, Allah insandan əməllərini yalnız ixlasla yerinə yetirməsini istəyir. Əgər insan belə bir məqama nail olsa, istədiyi hər şeyə malik olmuşdur. (“Bəyyinə- 7-8.) Haqq-taalanın görüşünə ümid edib, Onun cəlal və camal sifətlərini arzulayan şəxs mömin olmalı, saleh əməllər yerinə yetirməli və öz işlərində – istər əqidəsində, istərsə də əməlində – Allaha şərik qoşmamalıdır...
Qurani-Kərimdə bu müqəddəs kitabın neçə adı zikr olunub?
Quranda onun çoxlu adları sadalanıb. O cümlədən: “Kitab”, “Furqan”, “Nur”, “Tənzil”, “Kəlam”, “Hadi”, “Bəyan”, “Şəfa”, “Kərim”, “Mucir”, “Həkim”, “Zikr”, “Həbl”, “Qəsəs”, “Mubin”, “Sirac” və s. “Bəqərə” surəsinin 207-ci ayəsi hansı hadisə ilə əlaqədar və kimin barəsində nazil olmuşdur?
“Bəqərə” surəsinin 207-ci ayəsi: “Camaatdan bəzisi (imanlı və fədakar insan olan Əli (əleyhissalam) kimi, “Leylətul-məbit”də Peyğəmbərin (s) yatağında yataraq) Allahın razılığını qazanmaq yolunda öz canlarını satır. Allah Öz bəndələrinə qarşı mehribandır.”
Hicrətin yeddinci əsrində yaşamış sünnü alimlərindən olan ibni Əbil Hədid “Nəhcül-bəlağə”yə yazdığı şərhində belə qeyd edir: “Bütün təfsirçilər demişlər ki, bu ayə Həzrət Əli ibni Əbi Talibin (əleyhissalam) barəsində, “Leylətul-məbit” gecəsində Həzrət Rəsuli-Əkrəmin (s) yerində yatması ilə əlaqədar olaraq nazil olmuşdur. Bu məsələ təvatür həddindədir, kafir və divanələrdən başqa heç kim onu inkar etməz.”
Allah Təala Quranda 91 vədə vermişdir. Bu vədələr nə ilə bağlıdır?
İndiyə qədər kimə vədələr vermisiniz və ya kimsə sizə vədə veribdirmi? Biz insanlar arasında verilən bu vədələrə nə qədər inanmaq olar? Onların neçə faizi həyata keçəndir?
Allahın nurani kitabı olan Quranda bizlərə çoxlu vədələr verilmişdir. Bu vədələri Sübhan Allah vermişdir. Əlbəttə Allahın verdiyi vədələr hara, bizim verdiklərimiz hara?!
Quranda vədə sözü 151 dəfə işlənmişdir. Bu vədələrin 91-ni Allah vermişdir. (Tebyan)
Bunu nəzərə almaq lazımdır ki, ancaq Allahın vədəsinə inanmaq olar, çünki ancaq bu vədələr haqdır. “Bilin ki, Allahın vədi mütləq haqdır və lakin onların çoxu bilmirlər”. (“Yunus” 55).... Heç indiyə qədər Allahın verdiyi vədələrə diqqət etmisinizmi? Heç bilirsinizmi ki, Allah nə vədələr vermişdir? Allahın verdiyi bəzi vədələrə nəzər salaq:
1-Bağışlanma və əcr vədəsi. (“Maidə” 9). 2-Məad və Qiyamət vədəsi. (“Yunus” 4). 3-Behişt vədəsi. (“Nisa” 122). 4-Cəhənnəm əzabı vədəsi. (“Hicr” 43). 5-İlahi yardım vədəsi. (“Muhəmməd” 7)- (“Həcc” 40). 6-Allah evlilikdə yardım edər. (“Nur” 32).
Həmd surəsinin tərbiyəvi dərsləri nələrdir?
Həmd surəsinin tərbiyəvi dərsləri:
1. İnsan “həmd” surəsinin tilavətində “Bismillah” deməklə Allahdan başqalarından ümidini kəsir. 2. “Rəbbil aləmin” və “Maliki yəvmiddin” deməklə hiss edir ki, o yaranmışdır, maliki var. Beləcə, eqoistlik və qüruru kənara qoyur. 3. İnsan “Aləmin” sözünü deməklə özü ilə varlıq aləmi arasında rabitə yaradır. 4. “Ər-Rəhmanir-Rəhim” deməklə insan özünü Allahın lütf kölgəsində bilir. 5. “Maliki yəvmiddin” deməklə qəflət və diqqətsizliyi öz gələcəyindən silib atmış olur. 6. “İyyakə nəbudu” deməklə riyakarlıq və şöhrətpərəstlik aradan götürülür. 7. “İyyakə nəstəin” deməklə fövqəl-qüdrətlərdən qorxuya son qoyulur. 8. “Ənəmtə” deyən insan anlayır ki, nemətlər Allahın əlindədir. 9. “İhdina” deməklə haqq və doğru yol istənilir. 10. “Siratəlləzinə ənəmtə ələyhim” deməklə insan haqq yolda olanlara bağlılığını elan edir. 11. “Ğəyril məğzubi ələyhim vələzzallin” deməklə batil və batil əhlindən uzaqlıq bildirilir.
Namazın qunutunda oxunan, Qurani Kərimin müstəhəb dualardan bir neçəsini yazın?
Quranda müstəhəb dualar gəlmişdir ki, hər mömin şəxs bu duanı oxusa istəyinin qəbul olunmasına daha yaxın olar. Eləcə də bu quran dualarını namazın qunutunda oxumaq daha yaxşıdır. Necə ki, Allahın Peyğəmbər və övliyaları bu duaları dillərinə gətirmiş və Allahdan istəklərini diləmiş və almışlar:
1- \"Ey Rəbbimiz! (Bu xeyirli işi) bizdən qəbul et, Sən, doğrudan da, (hər şeyi) eşidənsən, bilənsən!” (əl-Bəqərə,127)
2- \"Ey Rəbbimiz, bizə dünyada da, axirətdə də gözəl nemətlər ver, bizi cəhənnəm əzabından qoru!”(əl-Bəqərə,201)
4- \"Ey Rəbbimiz, biz həqiqətən (Sənə) iman gətirmişik, günahlarımızı bağışlayıb bizi cəhənnəm əzabından qoru!”(Ali-İmran,16)
5-\"Ey Rəbbimiz, (bizə) nazil etdiyinə (İncilə) iman gətirdik və peyğəmbərinə (İsaya) tabe olduq. Artıq bizləri (haqqa) şahid olanlarla bir yerdə yaz!”(Ali-İmran,53)
6-Ey Rəbbimiz! Biz özümüzə zülm etdik. Əgər bizi bağışlamasan, rəhm etməsən, biz, şübhəsiz ki, ziyana uğrayanlardan olarıq!”( əl-Əraf,23) ...
QURANİ-KƏRİMDƏ DANIŞIĞIN QAYDASI BARƏDƏ NƏ DEYİLİR?
Allahın insana əta etdiyi ən böyük nemətlərdən biri də danışmaq nemətidir. “Ona (ən heyrətamiz nemətlərdən olub insanı digər canlılardan üstün edən və bəşər cəmiyyətinə ilahi vəhyin gəlməsinə səbəb olan) bəyan yolunu öyrətdi (qəlbində olanları dildə sözlər yaratmaqla başqasına çatdırmaq qüdrəti verdi)”. (“Rəhman” 4).
Quranda hansı məsəllərdən və nə üçün İstİfadə edİlİr?
Müqəddəs Kitabımız olan Quranda gələn məsəlləri üç hissəyə bölmək olar:
1. O məsəllər ki, təzəkkür verər: “Allah insanlar üçün (belə) məsəllər çəkir ki, bəlkə ibrət götürdülər”. (“İbrahim” 25).